Parlament Europejski uregulował rynek energii elektrycznej

Parlament Europejski zatwierdził we wtorek nowe zasady tworzenia ogólnoeuropejskiego rynku energii elektrycznej; przyjął cztery nowe akty prawne, które dopełniają pakiet legislacyjny „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”.

Jednym z głównych celów nowych przepisów jest zwiększenie przepustowości infrastruktury między państwami UE (do co najmniej 70 proc. potencjału handlowego), w celu ułatwienia transgranicznej sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych. Powinno to pomóc w realizacji unijnego celu jakim jest 32-procentowy udział energii odnawialnej w koszyku energetycznym do 2030 r.

Przepisy UE zezwalają obecnie władzom krajowym na płacenie elektrowniom wykorzystującym paliwa kopalne za pozostawanie w pogotowiu przez ograniczony czas, by zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii w momencie szczytowego zapotrzebowania. Jest to tak zwany mechanizm zdolności wytwórczych. Nowe przepisy wprowadzą bardziej rygorystyczne limity dla państw członkowskich, które dotują w Europie elektrownie wykorzystujące paliwa kopalne, bo to one są źródłem największego zanieczyszczenia powietrza. Ograniczenia pomocy państwa będą miały zastosowanie do wszystkich nowych elektrowni od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Obejmą też, począwszy od 2025 roku, istniejące elektrownie. Nowe przepisy przestrzegają zasady praw nabytych, bo nie obejmują umów o zdolnościach wytwórczych zawartych przed 31 grudnia 2019 r.

Sprawozdawca ds. rynku wewnętrznego energii elektrycznej Jerzy Buzek (PO/EPL) ocenił, że reforma unijnego rynku energii elektrycznej powinna sprawić, że stanie się on bardziej konkurencyjny, będzie wspierał transgraniczny handel prądem i przyczyni się do przejścia na czystszą energię. "Da więcej władzy konsumentom i pomoże osobom dotkniętym ubóstwem energetycznym. Jest to dobre dla środowiska i dobre dla portfela" - podkreślił europoseł.

Buzek nawiązał do zapisów dotyczących konsumentów. Przewidują one instalowanie inteligentnych liczników, dostosowywanie cen do dynamiki popytu oraz możliwość bezpłatnej zmiany dostawcy w ciągu maksymalnie trzech tygodni (a nawet w 24 godziny, ale na dostosowanie się do tego wymogu dostawcy mają czas do 2026 r.). Państwa członkowskie będą również mogły nadal, pod pewnymi warunkami, regulować czasowo ceny, aby pomóc gospodarstwom domowym dotkniętym lub zagrożonym ubóstwem energetycznym. Jednak głównym sposobem przeciwdziałania temu problemowi mają być systemy opieki socjalnej.

Nowe rozporządzenie w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej ma zapewnić obywatelom UE lepszą ochronę przed nagłymi przerwami w dostawach energii elektrycznej. Państwa członkowskie będą zobowiązane do opracowania krajowych planów oceny ryzyka niedoborów i współpracy na szczeblu regionalnym. Państwa członkowskie, które otrzymają w wypadku nagłej potrzeby pomoc od innych państw UE, poniosą w ostatecznym rozrachunku uzasadnione koszty takiej operacji.

Jak argumentował włoski sprawozdawca Flavio Zanonato (S&D), to rozporządzenie czyni z solidarności podstawę zarządzania ryzykiem związanym z energią elektryczną, tak aby w przyszłości nikt nie pozostał osamotniony w obliczu mrozów i nagłych przerw w dostawach elektryczności.

PE znowelizował ponadto zasady ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), która otrzymała więcej zadań i uprawnień.

Wszystkie cztery projekty PE przyjął znaczną większością głosów.

Teraz pakiet energetyczny trafi do ministrów państw członkowskich w ramach Rady UE. Zacznie obowiązywać po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.

woj/

fot:© European Union 2012 - Source: EP/Dominique Hommel