Krzysztof Czerwiński, uczeń Liceum w Staszowie i członek Organizacji Niepodległościowej „Młode Wojsko Polskie“, ps. „Drózd”, więzień polityczny w latach 1949-1953
Wieliczanin Krzysztof Czerwiński urodził się 29. 09. 1929 r. w Niedziałkach gmina Rytwiany, pow. Sandomierz jako syn Edwarda i Janiny z d. Jasińskiej. Miał brata i siostrę. Ojciec był młynarzem. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Stopnicy i Strzelcach. W czasie okupacji był uczniem tajnego nauczania. Po II wojnie światowej kształcił się w Państwowym Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnym w Staszowie, w której w latach 1948-1949 działała organizacja niepodległościowa „Młode Wojsko Polskie“ (MWP). Jesienią 1948 wstąpił w jej szeregi.
Młode Wojsko Polskie powstało 16.04. 1948 r. z inspiracji Jerzego Lachowskiego. Jej członkami byli harcerze Męskiej Drużynie im. Tadeusza Kościuszki w Staszowie i uczniowie miejscowego Państwowego Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnego (głównie z gimnazjalnej klasy XI „a”). Przynależność do organizacji następowała z chwilą złożenia przysięgi na ręce Komendanta, w obecności osoby wprowadzającej. Rota ślubowani, napisana przez J. Lasowskiego, komendanta, brzmiała: „Ja, członek Organizacji Młode Wojsko Polskie przysięgam, w obliczu Boga i Ojczyzny, że będę przez całe życie wiernie walczył o niepodległość Ojczyzny i dobro narodu polskiego, przestrzegając zasad równości, wolności i braterstwa, oraz że będę wykonywał solidnie wszystkie znane mi obowiązki, wystosowane przez Dowództwo MWP, a w razie złamania przysięgi zasłużę choćby na najcięższą należną mi karę. Tak mi dopomóż Bóg i święty Krzyż!“ MWP skupiało 30 członków, z których każdy miał pseudonim. Była to organizacja o charakterze antyustrojowym, m.in. pod koniec roku szkolnego 1947/1948 jej członkowie dokonali zniszczenia portretów komunistycznych przywódców, wówczas obowiązkowo wywieszanych w salach lekcyjnych, odbierali broń milicjantom, dokonali zamachu na kasjera GS w celu zdobycia funduszy na rozwój małej poligrafii. Prowadziła działalność przez 19 miesięcy, tj. do 21 listopada 1949 r. 13 listopada 1949 r. po jednym z ćwiczeń w zakresie posługiwania się bronią, zginął od kuli 20-letni podówczas, J. Lachowski. Podczas czynności dochodzeniowo-śledczych funkcjonariusze MO natrafili na archiwum, kasę i arsenał organizacji. Zawarte tam szczegółowe dane pozwoliły w krótkim czasie zdekonspirować całe MWP i ustalić lub potwierdzić tożsamość jej członków.
W nocy z 20/21. 05. 1949 r. członkowie MWP a wśród nich Krzysztof Czerwiński zostali aresztowani przez UB, przewiezieni do Sandomierza, gdzie w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego byli poddani śledztwu i następnie więzieniu w sandomierskim zamku. 21.06. 1950 r. Wojskowy Sad Rejonowy w Kielcach na sesji w Sandomierzu skazał go na 5 lat więzienia i pozbawienia praw obywatelskich na okres 3 lat. Karę więzienia odbywał w więzieniach w Rawiczu i w Strzelach Opolskich w kamieniołomie. Po uwolnieniu wrócił do Połańca. Wraz z rodzicami przeniósł się do Stopnicy, gdzie pracował przy budowie domu rodzinnego. Uczył się w Liceum Korespondencyjnym w Kielcach, gdzie zdał maturę w 1956 r. Studiował pedagogikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach był nauczycielem w Przasnyszu, w Zagórzu k. Warszawy w sanatorium neuropsychiatrii - indywidualne nauczanie, w Dobczycach (wychowawca w internacie), Wielkich Drogach k. Skawiny.
W Wieliczce zamieszkał w 1976 r. z żoną Danutą z d. Szeligiewicz i trójką dzieci. Od 1978 r. pracował w internacie w Wieliczce a od 1979 r. w tutejszym Zespole Szkół Zawodowych wraz z żoną. Na emeryturę przeszedł na początku lat 90-tych.
W 1989 r. był na zebraniu założycielskim Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego w Krakowie, uczęszczał na zebrania w początkowym okresie. Posiada odznakę i legitymację Związku. W 1992 r. po ogłoszeniu przez Sąd Wojewódzki w Kielcach nieważności wyroku z 21. 06. 1950 r. został oczyszczony z komunistycznych zarzutów i uznany za kombatanta i pokrzywdzonego.
Członkowie MWP, a wśród nich Krzysztof Czerwiński od 1992 r. spotykają się w Staszowie, w druga niedzielę lipca, z każdym rokiem ich mniej. Po mszy św. składają kwiaty, palą znicze na grobach kolegów. W 2008 r. w kruchcie kościoła pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, byli członkowie MWP ufundowali tablicę, na której widnieje napis: „Wolność można odzyskać – młodości nigdy” (MŁODOCIANYM WIĘŹNIOM POLITYCZNYM, CZŁONKOM ANTYKOMUNISTYCZNEJ ORGANIZACJI NIEPODLEGŁOŚCIOWEJ, POWSTAŁEJ W 1948 ROKU W ŚRODOWISKU STASZOWSKIEGO GIMNAZJUM I LICEUM/POD NAZWĄ „MŁODE WOJSKO POLSKIE”, JEJ CZŁONKOWIE PO ARESZTOWANIU I BRUTALNYM ŚLEDZTWIE, ZOSTALI SKAZANI NA DŁUGOLETNIE KARY WIĘZIENIA. NIECH PAMIĘĆ O NICH BĘDZIE WIECZNIE ŻYWA. W 60-tą rocznicę powstania organizacji. Staszów – 2008 roku.“ W lewym górnym rogu tablicy umieszczony został znak polskiego orła wojskowego, a w prawym – symbol Związku „Jaworzniaków”.
W 2013 r. w Liceum Ogólnokształcącym im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego w Staszowie utworzono Muzeum Szkolne, w którym dziejom MWP poświęcono osobny dział. Byli członkowie MWP są wierni złożonej przed laty przysiędze, starają się w różnoraki sposób popularyzować wiedzę o swej niezwykłej organizacji i martyrologii spotykając się z młodzieżą. Angażują się w pracę terenowych struktur Związku Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944-1956 „Jaworzniacy”. Są członkami Związku Inwalidów Wojennych RP.
W 2014 r. ukazała się książka Krzysztofa Czerwińskiego „Kamienie wracają nocą” wspomnienia więźnia politycznego z okresu stalinowskiego skazanego w 1950 r. za przynależność do nielegalnej organizacji MŁODE WOJSKO POLSKIE. Zanim książka powstała jej autor z synem Piotrem po 60 lat odwiedził miejsce dawnego obozu pracy w Strzelcach Opolskich – kamieniołom wapienia, w którym więźniowie mieli normę utłuczenia ponad 10 ton kamienia dziennie oraz Liceum Ogólnokształcące im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego w Staszowie. Tomasz Bielecki, nauczyciel historii w tym LO, napisał wstęp do książki.
5.10. 2014 r. Krzysztof Czerwiński z synem Piotrem uczestniczył w 64 spotkaniu z cyklu „Mnie Ta Ziemia od innych droższa” zorganizowanym przez niżej podpisaną i Jolantę Śmiałek w Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Wieliczce z udziałem Stanisława Szuro i Ferdynanda Talagi ze Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego w Krakowie
02. 2015 r. w Wieliczce odbyło się 152 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” poświęcone pamięci „żołnierzy wyklętych z lat 1944-1956”. Uczestniczyli w nim m. in. Krzysztof Czerwiński, Piotr Czerwiński i Tomasz Bielecki z uczniami LO w Staszowie. Relacja spotkania została opublikowana w zeszycie 152 „Biblioteczki Wielickiej”. Obie pozycje znajdują się w zbiorach wielickiej Biblioteki - zapraszam do ich przeczytania.
Gdy 20. 05.2015 r. w Wieliczce przez Instytutem Pamięci Narodowej otwarto wystawę pt. „Niech polska ziemia utuli ich do spokojnego snu. Ekshumacje i identyfikacje ofiar terroru komunistycznego” przed planszą prezentująca: Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” (1918-1949) zamordowanego przez bezpiekę spotkali się Krzysztof Czerwiński, którego żona była krewną H. Dekutowskiego i Wacław Szacoń, podkomendny Dekutowskiego i ostatni żyjący współtowarzysz Józefa Franczaka ps. „Laluś”, „Lalek” (1918-1963), zastrzelonego przez ZOMO. W. Szacoń przesiedział w więzieniu w latach 1949-1956) z czteroma wyrokami śmierci zamienionymi na dożywocie.
28.02. 2016. Krzysztof Czerwiński z synami uczestniczył w Krakowie w uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych – Mszy św. w kościele Mariackim i w Parku im. dr Henryka Jordana odsłonięcia pomników żołnierzy wyklętych: Hieronima Dekutowskiego i Józefa Franczaka.
Opracowała Jadwiga Duda
Fot 1 – Krzysztof Czerwiński w LO w Staszowie
Fot 2 - Krzysztof Czerwiński z Wacławem Szaconiem na wystawie przed budynkiem IPN w Wieliczce
Fot 3 - Marsz pamięci Żołnierzy Wyklętych w Krakowie - 28.02. b.r.
zdjęcie tytułowe więzienne 2.jpg - zdjęcie więzienne Krzysztofa Czerwińskiego
