To już ostatnia prezentacja krzeszowickich legionistów, spisana przez mjr. Krzysztofa Pachlę, a publikowana w kilku wydaniach „Głosu Krzeszowickiego”. Mamy nadzieję, że zostanie (wreszcie) wydana w formie albumu-pamiątki, a będzie to możliwe gdy samorząd oprócz wieńców i sztandarów w (kolejne) rocznicowe obchody, dofinansuje tę pozycję, jako przejaw lokalnego patriotyzmu, w trosce o trwały ślad po krzeszowickich bohaterach.
Pękala Michał – s. Jana, ur. w 1898 r. w Skawinkach koło Kalwarii Zebrzydowskiej.
Młodociany legionista. Następnie w Polskim Korpusie Posiłkowym, w armii austro-węgierskiej, na froncie włoskim, gdzie dostał się do niewoli francuskiej.
Został żołnierzem Armii Polskiej gen. Hallera we Francji.
Piekarczyk Jacenty (Jacek) – s. Franciszka i Marii, ur. 8.08.1896 r. w Gruszowie, mieszkał w Paczółtowicach, zmarł 24.10.1977r.
Legionista, uczestnik obrony Lwowa,(otrzymał dyplom L.23348 od Dowódcy Armii Wschód w 1919 r.). W obronie Lwowa uczestniczył razem ze swym starszym bratem Stanisławem (obrona Lwowa w walkach o polskość od 1.11. do 22.12.1918 r. Następna obrona Lwowa była w czasie odwrotu z „Wyprawy Kijowskiej” w 1920 r.). Współzałożyciel i główny animator Koła Młodzieży Wiejskiej „Wici” w Paczółtowicach, któremu prezesował przez wiele lat. Zainicjował wraz ze swym starszym kolegą Piotrem Korbielem uczczenie w Paczółtowicach setnej rocznicy Powstania Listopadowego, poprzez położenie dużego kamienia rzecznego jako pomnika. Na kamieniu wykuto napis: „Bohaterom 1830-1930 r.”. Jest on dziś częścią pomnika poświęconego Legionom i Józefowi Piłsudskiemu - wybudowanego w 1992 r..
Pióro Adam – syn Franciszka i Joanny z Muchów. Urodzony 2.11.1870 r. w Krzeszowicach, mieszkał w Krzeszowicach, zmarł 6 kwietnia 1946 r. Żołnierz Wojska Polskiego. Od 1908 r. członek Związku Strzeleckiego w Krzeszowicach, uczestniczył w szkoleniach i zbiórkach organizacyjnych na Oleandrach w Krakowie. W czasie I. wojny światowej, jako poddany cesarza Austrii, wprost ze zbiórki legionowej został powołany do służby wojskowej w 16. Pułku Piechoty i służył w armii austro-węgierskiej w Bośni i Hercegowinie. W latach 1918-1921 r., w szeregach Wojska Polskiego, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
Podchalański Jan – syn Stanisława i Salomei. Urodzony 21.03.1899 r. w Żarkach, mieszkał w Krzeszowicach.
Kapral Wojska Polskiego. W 1916 r. wstąpił do Legionów J. Piłsudskiego.( Po kryzysie przysięgowym żołnierze legionów - poddani Austrii - zostali wcieleni do armii austro-węgierskiej). Był na froncie pod Asjo. W 1918 r., w Wojsku Polskim, brał udział w obronie Lwowa.
Wspomnienia: „18 maja 1818 r. złapali mnie Ukraińcy, zabrali i zniszczyli dokumenty, ciężko pobili. Pobitego i zmaltretowanego postawili do rozstrzelania. Szczęśliwym trafem oficer ukraiński zwrócił uwagę na mój młody wiek i kazał odprowadzić mnie do komendy. Dano mnie buty z gwoździami, które raniły moje nogi do krwi. W takim stanie prowadzono mnie dwa dni do miejscowości Doliny, a potem do Halicza, gdzie namawiano mnie do przystąpienia do armii ukraińskiej. Wobec odmowy skierowano mnie do obozu jenieckiego i do robót. W Haliczu (w obozie) były okropne warunki, było bardzo ciasno, ludzie umierali stojąc, ci którzy przeżyli musieli bardzo ciężko pracować. Szczęśliwie po pewnym czasie zostałem zwolniony w ramach wymiany jeńców i powróciłem do domu”.
(W osobiście pisanym wspomnieniu jest pomyłka daty – dostanie się do niewoli Ukraińców nie mogło być 18.05.1918 r. – autor pozostawił tę pomyłkę zgodnie z oryginałem.)
Siodłak Jan – s. Antoniego, ur. 14.10.1882 r. w Paczółtowicach, mieszkał w Krzeszowicach, zmarł w1967.
Sierżant Wojska Polskiego. Aktywny organizator „Sokoła” przed I. wojną światową w Krzeszowicach. W I. wojnie światowej służył w 13. Pułku Piechoty armii austro-węgierskiej, uczestnik bitwy pod Wanogradem. Na froncie włoskim dostał się do niewoli. W wyniku misji polsko-francuskiej został zwolniony i wstąpił do Armii Polskiej gen. Józefa Hallera. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1919-21 r.. Działacz Związku Hallerczyków w okresie międzywojennym (wymieniany w wielu publikacjach międzywojennych). Organizator sypania Kopca J .Piłsudskiego.
Szczurek Andrzej – s. Jana i Marii. Ur. 15.11.1895 r. w Tenczynku, mieszkał w Tenczynku, zmarł 2.11.1959 r.
Kapral Wojska Polskiego. Od 1.07.1913 r. należał do Związku Strzeleckiego. Wstąpił do Legionów 7.08.1914 r., służył w 1. Pułku Piechoty Legionów. Ranny 22.10.1914 r. w bitwie pod Laskami. Po leczeniu szpitalnym 12.04.1915 r. przydzielony do 2. kompani 2. Pułku Piechoty Legionów. Mianowany do stopnia kaprala 1.10.1916 r. na (frontowej) pozycji Las Jastrzębiec. Odznaczony (na polu walki) 2.04 1917 r. Brązowym Medalem za Odwagę. Od 27 października, po „Kryzysie Przysięgowym” został wcielony do armii austro-węgierskiej.
Przebieg służby w Legionach: w 1914 r. uczestniczy w bitwach legionów pod: Korczynem, Opatowem, Anielinem, Laskami, Łowczówkiem; w 1915 r. uczestniczy w walkach Legionów: nad Nidą, pod Klimontowem, Konarami, Ożarowem, Tartowem (atak na redutę), w walkach pozycyjnych nad Wyżnianką, pod Balinem, Jastkowem, nad Wieprzem, pod Ostrzepalinem, Wysokim Litewskim i Gródkiem, w potyczkach w rejonie Kowla, bitwie pod Czerskiem, walkach podjazdowych w rejonie Smolar Trojanówka, potyczkach pod Gradyską, bitwach pod Jabłonką, Kuklą i Kamieniuchą; w 1916 r. uczestniczy w walkach Legionów pod Opatową, Kostiuchnówką i nad Stochodem.
Fotografia tytułowa pochodzi z serwisu: www.audiovis.nac.gov.pl ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Przeczytaj pozostałe artykuły z cyklu Poczet Legionistów Krzeszowickich:
• Poczet Legionistów Krzeszowickich - cz.1
• Poczet Legionistów Krzeszowickich - cz.2
• Poczet Legionistów Krzeszowickich - cz.3
• Poczet Legionistów Krzeszowickich - cz.4
