poniedziałek, 3 czerwca 2019 07:04

Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji. cz 2

Autor Bernard Szwabowski
Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji. cz 2

Tę postawę Andrzej Furmanik przekazał następcom:. Syn Michał Furmanik, sierżant Wojska Polskiego, w czasie okupacji hitlerowskiej był zastępcą dowódcy 1 plutonu w 1 kompanii  ,  Armii Krajowej w Krzeszowicach. Również  żona Michała, Maria Furmanik z domu Strzelichowska  była czynnym członkiem Armii Krajowej pseudonim „Ola”.

Informacja historyczna o 5 Dywizji Strzelców do której wstąpił  Andrzej Furmanik

5 Dywizja Strzelców Polskich, zwana też Syberyjską działała wcześniej ale formalnie powstała 25 stycznia 1919 r. i działała do stycznia 1920 r., kiedy pod stają Klukwiennaja , około 120 km. na wschód od Krasnojarska została rozbita przez bolszewików. Poprzedzona była polskimi formacjami (legionami) powstającymi  latem i jesienią 1918 r. Znaczącą rolę odegrał gen. Józef Haller, który z II Brygadą legionów opuścił armię austriacką, gdy Austria i Prusy podpisały porozumienie z Ukrainą i przekazały Ukrainie Chełmszczyznę. 5-6.03.1918 r. przebił się przez front austriacko rosyjski z II Brygadą Legionów pod Rarańczą. Połączył się z II korpusem Polskim gen. Jana Stankiewicza. Haller zorganizował część samorzutnie powstających oddziałów polskich w 4 i 5 dywizje strzeleckie z zamiarem przeniesienia ich do Francji. Następnie zorganizował we Francji polskie legiony – słynną błękitną armię z którą powrócił do kraju w 1919 r..

Po wybuchu Rewolucji Lutowej, obaleniu caratu i Rewolucji  Październikowej w 1917 w Rosji, Polacy zaczęli tworzyć własne oddziały (legiony). Na Syberii pierwszy zorganizował się legion omski, później semipałatyński i irkucki. W Omsku i Samarze zostały powołane Polskie Komitety Wojenne zajmujące się werbunkiem ochotników oraz organizacją szkoły oficerskiej i podoficerskiej. ich delegatury powstały w kilkunastu syberyjskich miastach, m.in. Nowonikołajewsku, Tomsku, Irkucku i Władywostoku. W 1918 i 1919 r. na Powołżu i na Syberii z ramienia gen Hallera akcją wojskową kierował mjr Walerian Czuma, weteran II Brygady Legionów Polskich (pochodził z podkrakowskiej m. Grabie). Zamiarem było przeniesienia  wojska polskiego do Francji. Kiedy wyjazd do Francji okazał się niemożliwy, jednostki polskie podporządkowały się korpusom interwencyjnym Ententy po stronie rosyjskich białogwardzistów.

Na Kubaniu powstała 4 Dywizji Strzelców (polskich) gen Lucjana Żeligowskiego, a na Powołżu i Syberii  z połączenia legionów „Omskiego”, „Semipałatyńskiego”, Irkuckiego”  powstaje w Bugurusłanie i Nowonikołajewsku 5 Dywizji Strzelców Polskich płk. Kazimierza Rumszy.

W październiku 1918 r. włączony został do formującej się 5 Dywizji, batalion (polski) kpt. Franciszka Lindorfa-Akowicza który w lipcu 1918 r. rozpoczął walki z bolszewikami w rejonie Ufy. W Ufie  z części powstającej 5 DSP sformowano grupę ppłk Kazimierza Rumszy  w sile  pułk piechoty, szwadron ułanów, bateria dział polowych, która weszła na froncie uralskim pod Symbirskiem w skład czeskiego korpusu gen. Kapela. W miesiącach zimowych stoczyła kilka zwycięskich walk z bolszewikami pod Mikołajewską, Surdykiem, Bajraki,  pod Konstantynówką, Bekiejewem, Janyszewem.

W kwietniu 1919 r. powróciła do 5 DSP. Pod naporem frontu bolszewickiego, dalszą organizację 5 Dywizji Strzelców  (polską) przeniesiono do Nowonikołajewska, gdzie 25 stycznia 1919 r. powstała formalnie 5 Dywizja Strzelców Polskich w składzie: 3 pułki strzelców, pułk ułanów,  pułk artylerii, batalion szturmowy, bataliony służb dywizyjnych. Liczyła 1900 oficerów i 11 500 szeregowych i podoficerów. 5 Dywizja Strzelców Pieszych podlegała płk. Czumie i dowódcy wojsk koalicyjnych Ententy (korpusów ekspedycyjnych) francuskiemu gen Janiu,a –  wspierających  walki białogwardzistów z bolszewikami i wchodziła w skład korpusu czeskiego gen. Kapela. Równocześnie 5 Dywizja Strzelców wchodziła razem z 4 Dywizją Strzelców na Kubaniu w skład Armii Polskiej we Francji gen. Hallera (błękitnej).

mjr. Krzysztof Pachla

Przeczytaj wszystkie artykuły z cyklu Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji:

• Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji - cz.1

• Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji - cz.2

• Niezwykle przygody Andrzeja Furmanika z Krzeszowic w czasie Wojny Domowej w Rosji - cz.3

Historia

Historia - najnowsze informacje

Rozrywka