Powstała w 2003 r. Fundacja KGHM Polska Miedź, wspiera ważne i ciekawe inicjatywy z zakresu kultury, sztuki, edukacji, zdrowia czy bezpieczeństwa. Wśród beneficjentów tegorocznego obszaru grantowego Fundacji znalazła się Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie, otrzymując dofinansowanie na realizację projektu pt. „Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem” – ochrona i konserwacja zbioru książki dawnej.
Wychodząc z założenia, że nie można tworzyć przyszłości, odcinając się od kształtującego nas dorobku kulturalnego i narodowego dziedzictwa, w tym cennych zbiorów druków polskich, wydanych w XIX i XX w., opracowaliśmy projekt, którego celem jest ochrona i propagowanie zabytków piśmiennictwa, stanowiących dziedzictwo narodowe – mówi Monika Rejdych – Dyrektor jaworznickiej Biblioteki.
Zgromadzone w Dziale Książki Dawnej, znajdującym się w Czytelni Naukowej i Czasopism Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaworznie, publikacje z XIX i XX w. oraz okresu dwudziestolecia międzywojennego, jak również po 1945 r., stanowią cenne źródło badań polskich dziejów, dorobku literackiego, rozwoju języka polskiego. Nie bez znaczenia jest również, fascynująca historia wydawców poszczególnych książek.
Dział Książki Dawnej wymaga szczególnej uwagi, wynikającej ze specyfiki zbiorów, zarówno pod względem formy udostępniania, jak również opieki i konserwacji – podkreśla Monika Rejdych. Wartość księgozbioru związana jest bowiem nie tylko z rodzajem zawartych w nim treści, ale także elementów formalnych, takich jak: rodzaj okładki, sposób wykonania, specyfika czcionki, wykorzystany papier, charakter zdobnictwa, bogate wzornictwo i ilustracje, które stanowią świadectwo wysokiego poziomu artystycznego ówczesnych drukarzy.
Książki, które znajdują się w naszym posiadaniu, mają jeszcze jedną cechę, która podnosi ich wartość: podpisy lub pieczątki byłych właścicieli: osób prywatnych, stowarzyszeń, instytucji, wklejone ekslibrisy. Wśród nich odnajdziemy m.in. autograf Stanisława Pagaczewskiego (autora Przygód Baltazara Gąbki) czy Jana Karola Sas-Zubrzyckiego, architekta i konserwatora sztuki, a także pieczątki: Biblioteki Naukowej i Beletrystycznej A. Gumplowicz z Krakowa, Biblioteki Towarzystwa Szkoły Ludowej, Biblioteki Żołnierskiej 17. Pułku Piechoty, Zjednoczenia Kobiet Żydowskich w Jaworznie, Biblioteki Zrzeszenia Pracowników Powszechnego Banku Związkowego Warszawy, Biblioteki Związku Zawodowego przy Cementowni Szczakowa w Szczakowej, Warsztatów Ruchomych Wojsk Polskich, Czytelni Leonii Kotrymówny Wilno, Towarzystwa Szkoły Ludowej w Ciężkowicach, Książnicy Ogniska Nauczycielskiego w Jaworznie.
Udostępnianie zbiorów specjalnych, wchodzących w skład Działu Książki Dawnej, ma charakter prezencyjny odbywa się wyłącznie w Czytelni Naukowej. Docelowo książki staną się przedmiotem digitalizacji. Cyfrowe obrazy stron kopiowanych dzieł, zapisane w formacie JPG, stanowić będą zbiór cyfrowy, który umieszczony zostanie na stronie internetowej Biblioteki.
Księgozbiór książek dawnych ma szansę się powiększać, zachęcamy Was Szanowni Czytelnicy, do przekazywania swoich egzemplarzy książek wydanych przed 1939 rokiem, naszej bibliotece.
Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie
