czwartek, 15 lutego 2018 14:34

Skarby na miechowskim stepie

Autor Mądry Natalia
Skarby na miechowskim stepie

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie do końca ub. roku, realizowała projekt ochrony siedlisk kserotermicznych w obszarach Natura 2000 na Wyżynie Miechowskiej, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.

Projekt obejmuje wybrane siedliska nieleśne Natura 2000, na obszarach: Kalina Mała, Komorów, Poradów, Uniejów Parcele, Cybowa Góra, Kaczmarowe Doły, Chodów – Falniów, Giebułtów, Pstroszyce, Widnica, Grzymałów i Sławice Duchowne. Wyżyna Miechowska obejmuje swoją powierzchnią około 960 km2. Cechuje ją występowanie unikatowej roślinności muraw kserotermicznych* Festuco-Brometea, ciepłych lasów i zarośli.

Na Wyżynie Miechowskiej występują 54 gatunki ściśle chronionych roślin - m.in. zupełnie unikatowe – także za granicą:

dwulistnik muszy Ophrys insectifera,
- To przedstawiciel rodziny storczykowatych Orchidaceae, jest w Polsce gatunkiem rzadkim, podanym z około 40. stanowisk zgrupowanych na obszarze Wyżyny Miechowskiej, Pienin i Tatr, ponadto znanym z pojedynczych stanowisk na Garbie Wodzisławskim, Polesiu Wołyńskim i w Beskidzie Sądeckim/ źródło: agro.icm.edu.pl/foto: www.gdos.gov.pl

dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia,
Rodzina: astrowate, Ścisła ochrona gatunkowa od 1957 r.
Polska czerwona księga roślin (2001) kat. VU. Czerwona lista (2006) E - gatunki wymierające, krytycznie zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, o ile nadal będą działać czynniki zagrożenia/ źródło: siedliska.gios.gov.pl/foto: Pryma

dzwonecznik wonny Adenophora lilifolia, Jest gatunkiem bardzo rzadkim. Znajduje się na Czerwonej Liście Roślin Naczyniowych w Polsce, określany jako gatunek wymierający – krytycznie zagrożony. Dawniej jego obecność notowano na około 100. stanowiskach w całym kraju, obecnie na kilku. Rzadkość jego występowania wiąże się z jego preferencjami siedliskowymi. Jest gatunkiem umiarkowanie światłolubnym, ale bardzo wrażliwym na silne zacienienie. Rośnie tylko na glebach lessowych i piaszczysto-gliniastych zasobnych w wapń / źródło: bialystok.lasy.gov.pl

len złocisty Linum flavum
- Gatunek pontyjsko-pannoński, występuje na obszarze od środkowej Europy przez południowo-wschodnią część kontynentu, po Kaukaz i Azję Mniejszą. W Polsce znany wyłącznie z Wyżyny Małopolskiej i Lubelsko-Lwowskiej. Spotykany w inicjalnych murawach kserotermicznych na płytkich rędzinach na wapieniach i marglach kredowych, glebach bardzo suchych i zasadowych. Zanika na skutek zarastania siedlisk./ źródło: www.przyrodaswietokrzyska.pl/Foto: RDOŚ w Krakowie

miłek wiosenny Adonis
- Dawniej gatunek ten był dość częsty w Polsce południowej i zachodniej. Zrywany przez zielarzy, a z powodu walorów ozdobnych stał się bardzo rzadki. Objęty został ścisłą ochroną gatunkową. W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski gatunek uznany za narażony [kategoria zagrożenia V]. Gatunek wymieniony jest także w załączniku II Konwencji Waszyngtońskiej CITES, wprowadzającej ograniczenie w obrocie handlowym tym gatunkiem/źródło: wikipedia.org/Foto: RDOŚ w Krakowie

vernalis, obuwik pospolity Cypripedium calceolus,
- Gatunek, mimo długoletniej ochrony prawnej i lokalizacji stanowisk na terenie parków narodowych: Tatrzańskiego i Pienińskiego oraz rezerwatu „Homole”, jest uznany za zagrożony w obszarze regionu alpejskiego. Wymaga realizowania ochrony czynnej. Celem ochrony jest utrzymanie aktualnych stanowisk i zapobieżenie dalszemu kurczeniu się zasięgu gatunku. Aktualnie potwierdzonych jest 20 stanowisk położonych w przedziale wysokościowym: 415 m n.p.m (Mały Grojec w Beskidzie Żywieckim) po 1280 m n.p.m (Kopieniec Wielki w Tatrach). Wszystkie stanowiska znajdują się na terenie obszarów Natura 2000/ źródło: iop.krakow.pl/Foto: RDOŚ Kraków


wiśnia karłowata Cerasus fruticosa
- W Polsce gatunek narażony jest na wyginięcie, zagrożony w całej europejskiej części zasięgu, został umieszczony na europejskiej czerwonej liście roślin naczyniowych, od 1946 roku jest objęty całkowitą ochrona prawną. Jest składnikiem ciepłolubnych zarośli i lasów oraz ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych. / źródło: ogrod-powsin.pl

Dla ochrony tego bogactwa, utworzono na Wyżynie Miechowskiej kilka rezerwatów przyrody będących jednocześnie obszarami Natura 2000 oraz kilkanaście obszarów Natura 2000. Głównym celem projektu jest przywrócenie na murawach odpowiednich warunków siedliskowych niezbędnych do prawidłowego rozwoju tych cennych gatunków oraz powrót do dawnych sposobów użytkowania muraw poprzez: wykonanie zabiegów czynnej ochrony (w tym wypasu owiec i kóz), zakup gruntów w obszarach Natura 2000, oznaczenie obszarów tablicami urzędowymi i informacyjnymi, usunięcie śmieci, monitoring przyrodniczy, spotkania ze społecznością lokalną, opracowanie folderów i książek o tematyce związanej z ochroną muraw, przygotowanie odpowiedniego przekazu dla mass mediów, udział w konferencjach i piknikach. Założono, że działania takie przyczynią się do rozpowszechniania wiedzy teoretycznej i praktycznej na temat skutecznych metod ochrony muraw kserotermicznych, a poprzez promocję tych obszarów nastąpi wzrost ruchu turystycznego w regionie, co przełoży się na rozwój agroturystyki.
Duże nadzieje wiąże się z wypasem owiec olkuskich, dzięki czemu utworzone zostaną nowe miejsca pracy, a przychówek, wełna, mleko, sery, będą stanowić wartość dodaną. Wypas może stanowić także istotny element w przywracaniu rodzimych ras zwierząt gospodarskich.


* Murawy kserotermiczne, to ciepłolubne zbiorowiska roślin porastające przede wszystkim nagrzane słońcem krawędzie dolin rzecznych. Ich wykształcenie się nie jest całkowicie naturalnym procesem. Są obecne tam gdzie kiedyś wycięto lasy i przez lata wypasano zwierzęta, głównie owce. Tego typu ekstensywne rolnictwo przyczyniło się do osiedlenia się roślinności sucho- i ciepłolubnej, która przywędrowała tu z południa Europy. Krawędzie dolin rzecznych, zwłaszcza ich południowe i zachodnie, intensywnie nagrzewane przez słońce stoki, stwarzają idealne warunki dla kserotermów. Dominującą roślinnością takich zbiorowisk są trawy i zioła. One to właśnie nadają murawom charakterystyczny wygląd stepu. Wśród nich jest wiele gatunków rzadkich i zagrożonych (źródło: kp.org.pl).

Miechów - najnowsze informacje

Rozrywka