Efekty procedowanych obecnie w Sejmie i Senacie zmian legislacyjnych w Prawie Ochrony Środowiska i wymiana doświadczeń przedstawicieli miast, których dotyczy problem złej jakości powietrza, były głównymi tematami otwartej debaty, którą w Samorządowym Centrum Kultury 10 czerwca zorganizował Urząd Miejski w Mielcu. Tydzień wcześniej odbyło się robocze spotkanie zespołu ds. czystego powietrza powołanego. Jak ocenia ją "strona społeczna"?
Na zaproszenie Pełniącego Funkcję Prezydenta Miasta Mielca Fryderyka Kapinosa odpowiedzieli m.in. Piotr Woźny, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Programu Czyste Powietrze i wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz Leszek Karski, Dyrektor Prawa i Orzecznictwa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, który w ostatniej chwili zastąpił awizowaną wcześniej Wiceminister Środowiska Małgorzatę Golińską, nieobecną z powodu ważnych obowiązków służbowych.
Na debatę do Mielca przyjechali także Andrzej Guła – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy, Łukasz Kurlit ze Skawińskiego Alarmu Smogowego, Paweł Ciećko, Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska i jego zastępca Ryszard Listwan oraz samorządowcy ze Skawiny, Żar i Szczecinka.
Obecni byli również Andrzej Kulig – Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie, Krystyna Sołek – Podkarpacki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Dagmara Mach i Piotr Herhel z firmy Kronospan, a także przedstawiciele strony społecznej – organizatorzy dwóch ostatnich protestów mieszkańców Mielca przeciwko działalności Kronospanu.
Fryderyk Kapinos na wstępie dziękując zaproszonym gościom za przybycie przedstawił działania jakie w ostatnim krótkim okresie swojego urzędowania podjął dla poprawy stanu powietrza w Mielcu i powiecie mieleckim.
– Tak bardzo dla nas ważne zmiany legislacyjne dotyczące ciągłego monitoringu i pracy Inspektoratów Ochrony Środowiska, które zapoczątkowaliśmy, to stworzenie instrumentów kontrolnych niezbędnych do poprawy stanu naszego środowiska. Dla samorządu i naszych mieszkańców, to sprawa priorytetowa. Chciałbym, aby dyskusja podczas dzisiejszej debaty była naszą wspólną platformą wymiany wiedzy, myśli i doświadczeń między przedstawicielami strony rządowej, samorządowcami, przedstawicielami instytucji kontrolnych, a także reprezentantami firmy Kronospan i stroną społeczną. Chciałbym, aby takie konsultacje odbywały się cyklicznie, i aby nasi wytypowani przedstawiciele stali się głosem doradczym w pracach sejmowych komisji zajmujących się tymi sprawami – powiedział Pełniący Funkcję Prezydenta Miasta Mielca.
Reprezentujący Ministerstwo Środowiska Leszek Karski dziękował za współpracę z mieleckim samorządem, który jak stwierdził jest przykładem na podejmowanie odpowiednich działań niezbędnych dla bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców. - Sprawa mielecka stała się uzasadnieniem i legła u podstaw dla wprowadzonych zmian w Ustawie Prawo Ochrony Środowiska. Dziękujemy za to zarówno włodarzowi miasta, a przede wszystkim mieszkańcom, którzy pokazali jak ważna jest dla nich jakość życia, mająca decydujący wpływ na stan ich zdrowia – powiedział Karski. - Do tej pory ustawa o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej paraliżowała działania Inspekcji Ochrony Środowiska. Teraz to się zasadniczo zmieni i będzie można zadbać o bezpieczeństwo ekologiczne mieszkańców - dodał.
Ważnym głosem w dyskusji były słowa Piotra Woźnego, który przypomniał że walka ze smogiem zapoczątkowana w Krakowie i na Śląsku zaczęła się już sześć lat temu i z jego doświadczeń wynika, że aby skutecznie działać dla rozwiązania tego problemu w naszym kraju, trzeba rozmawiać ze wszystkimi, którzy mają na to wpływ. Potwierdził że mieleckie protesty były fenomenem na skalę ogólnopolską i to głownie dzięki nim w stosunkowo krótkim jak na polskie warunki czasie, udało się zmienić przepisy prawa wprowadzając zapisy o ciągłym monitoringu. Taki rzetelny i wiarygodny państwowy monitoring powietrza dla Mielca, określi rzeczywistą skalę problemu i pozwoli podjąć określone działania.
Bardzo aktywnymi uczestnikami kilkugodzinnej debaty byli przedstawiciele strony społecznej, którzy swoje pytania kierowali głównie pod adresem reprezentantów firmy Kronospan, wyrażając swoje niezadowolenie z decyzji o wydaniu dla tej firmy nowego Pozwolenia Zintegrowanego.
Przedstawiciele Kronospanu przyznali że firma odwołała się od decyzji marszałka, który wydając nowe pozwolenie narzucił firmie wiele obostrzeń na czele z uruchomieniem w ciągu najbliższych 6-ciu miesięcy ciągłego monitoringu dwóch największych emitorów zanieczyszczeń powietrza.
Odwołania złożyli także Stowarzyszenie Specjalna Strefa Ekologiczna i Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, którzy domagają się wprowadzenia do pozwolenia znacznie surowszych limitów emisji zanieczyszczeń.
Choć nie brakowało bardzo emocjonalnych wystąpień, Pełniący Obowiązki Prezydenta Miasta Mielca Fryderyk Kapinos pozytywnie ocenił debatę. Wyraził nadzieję, że głosy z tego mieleckiego spotkania dotrą do Premiera Mateusza Morawieckiego, a z debaty wszystkie uczestniczące w niej strony wyciągną konstruktywne wnioski na przyszłość. Jak wielokrotnie podkreślał Fryderyk Kapinos, na poprawie stanu powietrza w naszym mieście zależy wszystkim.
- Debatę społeczną dotycząca czystego powietrza w Mielcu, możemy uznać za farsę - oceniają mieszkańcy, zaangażowani w walkę o czyste powietrze. - To próba pozornego działania przez władze miasta, rozmycia faktycznej istoty problemu i pokazania tego nie mającej precyzyjnej znajomości tematu opinii publicznej. Głównym „faux pas” był sam fakt, że wśród zaproszonych gości, którzy w długich monologach wygłaszali swoje osiągnięcia na tematy nie do końca związane z tematyką mieleckiego problemu zanieczyszczenia powietrza, zabrakło przedstawicieli strony społecznej Mielca - odpowiedzili poproszeni przez nas o komentarz przedstawiciele facebookowej grupy Blokada Truciciela Melenoxu (...). - Cała debata trwała około dwie i pół godziny z czego monologi gości, łącznie z wypowiedziami przedstawicielki Kronospanu zajęły dwie godziny. Po otrzymaniu głosu strona społeczna, zgromadzona na debacie, ze względu na brak czasu nie zdołała poruszyć wielu ważnych kwestii i zadać swoich pytań.
Z kolei w zakresie tych kwestii, które udało się poruszyć w tym krótkim dostępnym czasie, przedstawione odpowiedzi nie wniosły nic produktywnego. Tym samym w debacie nie padły żadne konkretne propozycje ze strony zarówno władz jak i samej firmy Kronospan, usłyszeliśmy za to wiele górnolotnych „PR-owych” haseł. W naszym odczuciu przekaz debaty jest jasny, władze chcą pokazać że „coś” robią, tylko to coś ma charakter pozorowany i nic konkretnego z tego nie wynika - odpowiedzieli.
Tydzień wcześniej, W środę 4 lipca w Urzędzie Miejskim w Mielcu odbyło się kolejne robocze spotkanie zespołu ds. czystego powietrza powołanego przez Pełniącego Funkcję Prezydenta Miasta Mielca Fryderyka Kapinosa.
Wzięli w nim udział również Fryderyk Kapinos, Andrzej Kulig oraz Piotr Najda – Dyrektor Wydziały Ochrony Środowiska i Rolnictwa, przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie, samorządowcy Gminy Mielec i Tuszów Narodowy, a także przedstawiciele strony społecznej.
Na spotkaniu omówiono czerwcową konferencję „Zdrowie i środowisko” zorganizowaną w Mielcu przez Wojewodę Podkarpackiego wraz z Marszałkiem Województwa Podkarpackiego. Wyniki pomiarów jakości powietrza w Mielcu przedstawił dr Jakub Nowak. Wynika z nich, że problem emisji pyłów PM 10 i PM 2,5 powoli zostaje opanowany. Zauważalny jest zdecydowany spadek stężeń tych pyłów w powietrzu.
Przy okazji poruszono problem większego stężenia ozonu w powietrzu na terenie Mielca oraz problematykę braku ustanowionych norm dla lotnych związków organicznych w ustawodawstwie polskim. Dyrektor Andrzej Kulig oznajmił, że spośród 56 firm działających na strefie i składających wykazy zawierające informacje oraz dane o zakresie korzystania ze środowiska, aż 53 firmy emitują lotne związki organiczne.
Dużą cześć spotkania zajęło poruszenie tematu budowy nowej stacji monitoringu powietrza na terenie miasta Mielca. Rozpatrywano możliwość doposażenia obecnie działającej stacji przy ul. Pogodnej w czujniki mierzące większą ilość gazów w tym ozon, lub budowę całkowicie nowej stacji pomiarowej w innej lokalizacji. Problemem jednak okazało się wskazanie nowej lokalizacji spełniającej wymogi nad którym pracować będzie Urząd Miejski w Mielcu wspólnie z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska. Przedstawiciele strony społecznej wskazywali na problem składowiska zrębków drewna firmy Kronospan, gdzie wiatr zwiewa trociny i towarzyszące im pyły na teren osiedla Mościska.
Andrzej Kulig omówił sytuację firmy Kronospan w związku z wydaniem nowego pozwolenia zintegrowanego dla tej firmy. Jego zdaniem jest to najbardziej rygorystyczne pozwolenie w Polsce i prawdopodobnie w Europie. Pozwolenie będzie umożliwiało większą kontrolę zakładu, a także daje większy wachlarz egzekwowania postanowień zawartych w przedmiotowym pozwoleniu.
Jak podkreśla Andrzej Kulig problemem poprzednich pozwoleń było zawyżanie potrzeb poszczególnych emisji zanieczyszczeń przez firmę Kronospan. W nowym pozwoleniu dokładnie sprawdzono potrzeby emitowania zanieczyszczeń i odpowiednio obniżono poziomy, które będą adekwatne dla działalności tej firmy. Decyzja o wydaniu pozwolenia na mocy postanowienia z 27 czerwca 2018 r. uzyskała rygor natychmiastowej wykonalności, co przyniesie korzyści m.in. w zakresie możliwości natychmiastowego kontrolowania i monitorowania firmy.
Na koniec pracownicy Urzędu Miejskiego omówili ze stroną społeczną postulaty przedstawione przy okazji manifestacji w dniu 10 czerwca 1018 r. Prezydent Miasta Mielca zaprosił stronę społeczną do udziału w debacie nad jakością powietrza w Mielcu, która dobędzie się 10 lipca (godz.16 SCK sala nr 1), przekazując jednocześnie informacje o możliwości przygotowania pytań na to spotkanie.
Marzena Gitler, źródło: Edward Tabor, UM Mielec, foto: UM Mielec
Przeczytaj też komentarz Łukasza Przybyło: Lipiec - kolejny miesiąc troski o czyste powietrze w Mielcu
