Nowe muzeum ma działać ponad podziałami

Muzeum „Sprawiedliwi spod Auschwitz” czy Muzeum Niosących Pomoc? Ostateczna nazwa nowej instytucji, która powstaje w Oświęcimiu, nie jest jeszcze znana.

Budynek „Lagerhaus” przy ul. Kolbego 8 w Oświęcimiu, który w latach 1940-1944 pełnił funkcję pomocniczą dla obozu KL Auschwitz jako magazyn żywnościowy dla obozowej załogi SS, będzie siedzibą nowego muzeum. Instytucja powstaje z inicjatywy Powiatu Oświęcimskiego. Pomysł zyskał aprobatę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. List intencyjny w sprawie stworzenia nowej placówki, 14 czerwca 2017 roku, w rocznicę przybycia pierwszego masowego transportu więźniów politycznych do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz, podpisali minister Piotr Gliński i starosta Zbigniew Starzec. Wydarzenie to miało miejsce podczas uroczystych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

Organizatorem muzeum będzie Powiat Oświęcimski. Na razie nie jest jeszcze wiadome, kto konkretnie zajmie się tworzeniem ekspozycji i skąd będą pochodzić prezentowane materiały. – Muzeum jest w fazie prawnego powoływania. Na tym etapie nie jesteśmy w stanie przekazać takich informacji. Przy tworzeniu ekspozycji z pewnością będziemy chcieć skorzystać z wiedzy i doświadczeń lokalnych stowarzyszeń i instytucji zajmujących się historią i kulturą – informuje Wydział Promocji Powiatu, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu.

Trwają też jeszcze konsultacje na linii Powiat Oświęcimski – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie nazwy. Powiat mówi o Muzeum „Sprawiedliwi spod Auschwitz”, a ministerstwo wspomina nazwę Muzeum Niosących Pomoc.

Nowe muzeum upamiętni tych, którzy nie pozostawali obojętni i mimo grożących na każdym kroku represji, nieśli ratunek więźniom KL Auschwitz-Birkenau. Na początku funkcjonowania placówka skupi się na mieszkańcach Ziemi Oświęcimskiej, którzy ofiarowali więźniom pomoc oraz na przyobozowym ruchu oporu, w szczególności oddziale AK „Sosienki” (żołnierzami tego oddziału były osoby różnej narodowości, nie tylko mieszkańcy Oświęcimia i sąsiednich miejscowości). Organizatorzy nie wykluczają też szerszego zasięgu działalności muzeum.

A w jakiej relacji nowa placówka będzie pozostawała do Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu? Czy planowana jest współpraca obu instytucji? – Wspólnie z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau organizowaliśmy uroczystość podpisania listu intencyjnego w sprawie powołania muzeum. Współpraca obu muzeów w przyszłości jest konieczna – podkreśla Wydział Promocji Powiatu, Kultury i Sportu, który koordynuje prace związane z utworzeniem nowego muzeum.

Jak podają organizatorzy, nowe muzeum ma działać ponad podziałami politycznymi i ma być uzupełnieniem oferty w poznawaniu historii Ziemi Oświęcimskiej. – Pod obozowymi drutami KL Auschwitz-Birkenau kształtowała się jedna z najpiękniejszych kart działalności Polskiego Państwa Podziemnego. Obwód Oświęcimski AK i funkcjonujący w jego ramach oddział partyzancki „Sosienki” prowadziły zarówno działalność wojskową, wywiadowczą oraz cywilną, ze szczególnym ukierunkowaniem na pomoc więzionym w obozie. W tym niecodziennym oddziale ramię w ramię walczyli rolnicy, robotnicy, harcerze, inteligencja, byli więźniowie Polacy oraz obcokrajowcy: Jugosłowianie, Rosjanie, Żydzi, a po akcji scaleniowej także socjaliści i ludowcy. Nie zwracano wówczas uwagi na polityczne sympatie, ideologiczne założenia i podrzędne cele. Liczył się tylko człowiek. O takich właśnie postawach i konkretnych osobach, które bez względu na narodowość, wyznawaną religię i poglądy niosły pomoc więźniom Auschwitz opowiadać będzie nowe muzeum – wyjaśnia Jakub Przewoźnik z Wydziału Promocji, Kultury i Sportu oświęcimskiego starostwa.

Anna Piątkowska-Borek

Fot. Małopolski Urząd Wojewódzki