Na przełomie lipca i sierpnia żołnierze 11 Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej z Krakowa oraz żołnierze armii węgierskiej wspólnie odnawiali cmentarz wojenny w Tuchowie. To pierwsze tego typu przedsięwzięcie w ramach współpracy Brygady z Węgierskim Instytutem i Muzeum Historii Wojen.
Pierwsze spotkanie
Około 8 miesięcy trwały przygotowania do rozpoczęcia współpracy polsko – węgierskiej w zakresie rewitalizacji grobów cmentarza wojskowego nr 164 w Tuchowie. Pierwszy raz przedstawiciele Ministerstwa Obrony Węgier oraz Dowódca 11 Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej spotkali się 9 maja w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie. Ustalono wówczas szczegóły uczestnictwa w corocznych obchodach operacji limanowsko – łapanowskiej oraz rewitalizacji grobów w Tuchowie pod Tarnowem.
Odnowa cmentarza
Wspólne prace, prowadzone pod nadzorem konserwatora Marka Sawickiego, na cmentarzu nr 164 z I wojny światowej w Tuchowie rozpoczęły się 29 lipca. Przez cały tydzień polscy i węgierscy żołnierze wspólnie odnawiali cokoły grobów, wymieniali krzyże oraz przywracali wygląd pierwotny bramy. Co ciekawe w połowie prac udało się odnaleźć grób, który widniał tylko na starej austriackiej mapie.
Uroczyste pożegnanie
Uroczyste zakończenie prac odbyło się 3 sierpnia na cmentarzu nr 163 na Furmańcu, gdzie odbyła się uroczystość religijno – patriotyczna z udziałem Adrienne Körmendy – konsul generalna Węgier w Krakowie, polskich władz państwowych i lokalnych oraz żołnierzy biorących udział w rewitalizacji grobów.
Terytorialsi
Dowódcą 11 Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej jest płk Krzysztof GONCERZ wywodzący się z Wojsk Specjalnych i Powietrznodesantowych. Dowództwo Brygady i pierwszy sformowany batalion lekkiej piechoty stacjonują w Rząsce pod Krakowem.
Wojska Obrony Terytorialnej to piąty rodzaj sił zbrojnych obok Wojsk Specjalnych, Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej.
mjr Bartosz Kubal, Oficer prasowy 11 Małopolska Brygada Obrony Terytorialnej
FB: Wojska-Obrony-Terytorialnej
TT:@terytorialsi
***
Cmentarz wojenny nr 164 w Tuchowie to zabytkowy cmentarz z I wojny światowej. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63. Pochowano na nim 199 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 105 armii rosyjskiej w 211 grobach pojedynczych i 27 zbiorowych. Zidentyfikowano 42 żołnierzy.
Cmentarz został zaniedbany i zapomniany po II wojnie światowej. Jak inne nekropolie wojenne ulegał w naturalny sposób zniszczeniu przez czynniki pogody i roślinność, ten zaś szczególnie, gdyż elementy drewniane ze swojej natury są mało trwałe. Zarósł drzewami i krzewami.
Obecnie jest już odnowiony. Uporządkowano i oczyszczono z zarośli jego teren oraz wzorując się na zachowanej dokumentacji wykonano nowe, dębowe krzyże i blaszane tabliczki. Nadal jednak nie ma ogrodzenia i rzeźb na głównym krzyżu i pod krzyżem. Cmentarzem opiekuja się na co dzień władze miasta oraz Towarzystwo Miłośników Tuchowa, które przy bramce wejściowej umieściły tablicę informacyjną z planem cmentarza.
