Kardynał Stanisław Dziwisz, były sekretarz papieża Jana Pawła II i emerytowany metropolita krakowski, znalazł się w centrum kontrowersji związanych z oskarżeniami o tuszowanie przypadków pedofilii w Kościele katolickim. Państwowa Komisja ds. Przeciwdziałania Pedofilii wezwała kardynała na przesłuchanie, które miało odbyć się w lutym 2025 roku, jednak termin został już dwukrotnie odwołany.
Wykorzystany przez kilku księży
Sprawa dotyczy oskarżeń postawionych przez mieszkańca Małopolski spod Krakowa. Mężczyzna twierdzi, że w dzieciństwie został wykorzystany seksualnie przez kilku księży z Archidiecezji Krakowskiej. Do przestępstw miało dochodzić w latach 70. Onet dotarł do zawiadomienia, jakie złożył pokrzywdzony w 2021 r. Napisał w nim, że na imprezę, na której mieli być także inni księża z Archidiecezji Krakowskiej, zabrał go ksiądz Stanisław Konieczny. Tam miał zostać wykorzystany seksualnie przez kilku z nich. Mężczyzna twierdzi, że po latach dowiedział się, że wśród sprawców miał być także ks. Stanisław Dziwisz. Wcześniej o sprawie informował prokuraturę, ale śledczy umorzyli dochodzenie z powodu przedawnienia.
Odwoływane przesłuchania
Komisja już w grudniu poinformowała strony, że podjęła sprawę. Onet ustalił, że kardynał Stanisław Dziwisz zostanie wezwany na przesłuchanie w charakterze osoby wskazanej jako sprawca i ma prawo skorzystania z pomocy pełnomocnika. Postępowanie toczy się obecnie nie przeciwko niemu, ale w sprawie. Komisja na dalszym etapie może powołać biegłych, którzy ocenią, czy oskarżenia są wiarygodne oraz, czy oskarżana osoba zeznała prawdę. Przesłuchanie, która miało się odbyć się w lutym, zostało odwołane. Kolejny termin wyznaczono na marzec, ale również do przesłuchania stron nie doszło. Teraz według informacji Onetu, Państwowa Komisja ds. Przeciwdziałania Pedofilii wezwała kardynała na przesłuchanie.
Oskarżenia wobec Dziwisza
Zarzuty wobec kard. Dziwisza ujawniono w 2020 roku w filmie dokumentalnym "Don Stanislao". Chodziło o tuszowanie przypadków nadużyć seksualnych w Kościele przez kardynała Dziwisza. Film wywołał szeroką dyskusję na temat odpowiedzialności hierarchów kościelnych za przestępstwa seksualne popełniane przez duchownych.
Wcześniej, w 2019 roku, bracia Tomasz i Marek Sekielscy opublikowali film "Tylko nie mów nikomu", który ujawnił przypadki pedofilii w polskim Kościele. Dokument spotkał się z reakcją hierarchów kościelnych. Arcybiskup Wojciech Polak, prymas Polski, stwierdził: "Ogromne cierpienie osób skrzywdzonych budzi ból i wstyd". Z kolei arcybiskup Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, przyznał: "Jestem przekonany, że także ten film przyczyni się do jeszcze dokładniejszego przestrzegania wytycznych dotyczących ochrony dzieci i młodzieży w Kościele".
"Kościół wciąż gra na czas, na przeczekanie"
W odpowiedzi na ujawnione przypadki nadużyć, Kościół katolicki w Polsce powołał w 2020 roku Fundację Świętego Józefa Konferencji Episkopatu Polski, mającą na celu pomoc ofiarom. Jednak działalność fundacji spotkała się z krytyką ze względu na brak widocznych działań i trudności w kontakcie. Tomasz Sekielski zauważył: "U wielu hierarchów jest takie nastawienie, jakby nic się nie zdarzyło. Kościół wciąż gra na czas, na przeczekanie".
Ważny test dla biskupów
Burzę wywołała też ujawniona niedawno opinia Rady Prawnej Konferencji Episkopatu Polski, która zarekomendowała polskim biskupom złamanie złożonej publicznie obietnicy powołania zespołu do zbadania problemu wykorzystania seksualnego małoletnich przez niektórych duchownych. Publicysta Tomasz Terlikowski, który dotarł do dokumentu, ocenił, że jest on "szokujący". "To jest ważny test dla biskupów, ale też ważny moment dla wiernych" - podsumował publicysta . Głos w sprawie zabrał też rzecznik episkopatu ksiądz Leszek Gęsiak, który zapewnił: "powstanie komisji do spraw nadużyć seksualnych jest dla biskupów priorytetem", a dokument to "jedna z opinii" wymagana w tego typu dyskusjach.
Świeccy w kościele: Odwagi!
W odpowiedzi na bierność władz oraz hierarchów kościelnych, w Polsce świeccy katolicy zorganizowali akcję "Odwagi, bracia", której celem jest wsparcie ofiar nadużyć oraz nacisk na instytucje kościelne, aby nie wahały się zmierzyć z problemem, jakim jest pedofilia w Kościele.
W cieniu Jana Pawła II
Kardynał Stanisław Dziwisz, jako bliski współpracownik papieża Jana Pawła II, odgrywał istotną rolę w Watykanie. Po powrocie do Polski w 2005 roku objął funkcję metropolity krakowskiego, którą pełnił do 2016 roku. Obecne oskarżenia dotyczące jego rzekomego tuszowania przypadków nadużyć seksualnych stanowią poważne wyzwanie dla jego reputacji oraz dla wizerunku Kościoła katolickiego w Polsce.
fot. Mateusz Łysik
