Zielona metamorfoza Rynku Głównego w Krakowie. Wiemy gdzie pojawią się drzewa!

Zielona metamorfoza Rynku Głównego w Krakowie nabiera kształtu. Naukowcy z Politechniki Krakowskiej opracowali projekt nowej aranżacji centralnego punktu miasta.

Uzyskał on pozytywną opinię Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Projekt zakłada znaczną zmianę estetyczną i ekologiczną, wprowadzając nowe elementy zieleni w samym sercu Krakowa.

Przypomnijmy, projekt "Posadźmy drzewa na Rynku Głównym" zgłosił do budżetu obywatelskiego Krakowa w 2022 roku radny dzielnicy Zwierzyniec i prezes Stowarzyszenia Ulepszamy Kraków! Krzysztof Kwarciak, autor wielu innych trafionych projektów. Jego pomysł spodobał się krakowianom i został zakwalifikowany do realizacji. Tu jednak zaczęły się piętrzyć trudności - konieczność przeprowadzenia konsultacji, uzyskania zgód ( w tym konserwatora zabytków) i skoordynowanie nasadzeń z przebiegiem podziemnych instalacji i położonymi pod płytą rynku zabytkowymi korytarzami.

Miasto zaplanowało, że w pierwszym etapie, który potrwa do końca 2024 roku, opracowane zostanie studium wykonalności w oparciu o wytyczne konserwatorskie. Następnie, w 2025 roku, powstanie dokumentacja projektowo-kosztorysowa, która umożliwi uzyskanie pozwolenia na budowę.

Do realizacji projektu zaangażowani zostali specjaliści z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Naukowcy pracujący w trzech zespołach, przeprowadzili analizę historycznych i współczesnych uwarunkowań doboru roślinności, zajęli się kwestiami widokowymi oraz strukturą podziemną Rynku Głównego. Rezultatem ich prac jest wskazanie konkretnych lokalizacji, w których mogą zostać posadzone drzewa.

Kiedyś był zielony a nie betonowy

Przypomnijmy, że kiedyś na krakowskim Rynku (i na innych staromiejskich placach) rosły drzewa. Widać je na archiwalnych zdjęciach. W ich cieniu organizowano wielkie wydarzenia historyczne, jak pogrzeby, parady czy zwykłe jarmarki. - W latach 50-tych na większości Rynku rosły drzewa, zieleń była obecna. Niestety, przy okazji jednej z renowacji, która prawdopodobnie nastąpiła w latach 60-tych, zieleń przegrała z betonem - mówi Krzysztof Kwarciak. - To były takie czasy, kiedy beton się kojarzył z nowoczesnością i drzewa wycinano na potęgę. Niestety, w dzisiejszych czasach też to podejście cały czas pokutuje. To jest efekt takiego bardzo specyficznego myślenia o mieście, które moim zdaniem jest szkodliwe. Miasto musi być miejscem przyjaznym do życia, a żeby tak było, potrzebna jest zieleń - podkreśla radny, który chce, aby miasto i jego centralne miejsce, stało się znów przyjazne dla mieszkańców.

Lokalizacje przyszłych nasadzeń

Zgodnie z planem, drzewa zostaną posadzone w pięciu kluczowych miejscach na Rynku Głównym. Każda z lokalizacji została starannie wybrana, uwzględniając zarówno estetykę, jak i funkcjonalność przestrzeni:

• Otoczenie kościoła pw. Św. Wojciecha – Zasadzona tam zieleń ma na celu nie tylko poprawienie wizualnej atrakcyjności tego miejsca, ale także podkreślenie historycznego charakteru tej części rynku.
• Okolice Wieży Ratuszowej – Ta lokalizacja ma szczególne znaczenie z punktu widzenia turystyki i przestrzeni miejskiej. Drzewa w tym rejonie poprawią komfort pieszych, tworząc naturalny cień w pobliżu jednej z najbardziej rozpoznawalnych budowli Krakowa.
• Sąsiedztwo fontanny – Posadzenie drzew wokół fontanny będzie miało na celu stworzenie przyjemnej atmosfery oraz ochronę przed wiatrem, jednocześnie podkreślając wodny charakter tego miejsca.
• Zachodnia krawędź płyty Rynku – To miejsce, które zyska na jakości przestrzeni publicznej dzięki nasadzeniom. Drzewa mają nie tylko wzbogacić krajobraz, ale również działać na rzecz poprawy jakości powietrza.
• Wolna przestrzeń przy ogródkach kawiarnianych – Ta część rynku zyska nowe życie dzięki zieleń, która nie tylko poprawi estetykę, ale również umożliwi większy komfort w trakcie korzystania z miejskich kawiarni.

Termin realizacji i szacowana liczba drzew

Planowane nasadzenia mają zostać zrealizowane w okresie przełomu 2025 i 2026 roku. Choć dokładna liczba drzew nie została jeszcze określona, szacuje się, że na rynku pojawi się od 20 do 30 nowych drzew. Realizacja tego projektu będzie miała duży wpływ na poprawę jakości życia mieszkańców oraz wygląd jednej z najważniejszych przestrzeni miejskich w Polsce. Dodatkowo będzie to szansa na ogólne ochłodzenie centrum w okresie wakacyjnym. Większa liczba zieleni na płynie rynku może być pomocna szczególnie latem, gdy przyda się cień.

fot: Mateusz Łysik

Krakowski rynek na archiwalnych zdjęciach jest zielony

Teraz to w większości betonowa pustynia