Kiedy w Krakowie rozbłyskują świąteczne iluminacje, a Rynek Główny zapełnia się drewnianymi kramami, stolica Małopolski zamienia się w jedno z najpiękniejszych miejsc na grudniowy spacer. W tym roku powodów, by przyjechać tu na przedświąteczny weekend, jest wyjątkowo dużo: klasyczny jarmark na Rynku Głównym, nowy Kiermasz Bożonarodzeniowy na Małym Rynku, Świąteczne Targi Rzeczy Wyjątkowych na Rynku Podgórskim oraz akcja „Przedświąteczny karp dla Krakowa”. To okazja, by znaleźć niepowtarzalne prezenty, wesprzeć lokalnych twórców i spróbować świątecznych przysmaków.
Świąteczne iluminacje – Kraków w złocie i srebrze
Wieczorami Kraków zamienia się w świąteczną scenografię: ulice, mosty i place rozbłyskują dekoracjami inspirowanymi arrasami z kolekcji Zamku Królewskiego na Wawelu. To złoto–srebrne wzory, nawiązujące do brukselskich mistrzów tkactwa, oraz świetlne rzeźby zwierząt – jeleni, wielbłądów, lampartów – aniołów i lajkoników. Dzięki temu spacer po Starym Mieście, Kazimierzu czy Podgórzu staje się niemal jak przejście przez żywą, rozświetloną opowieść.
Iluminacje obejmują reprezentacyjne ulice centrum, Planty, okolice rynku, wybrane mosty i miejsca w dzielnicach. Choć motywy są już mieszkańcom dobrze znane, ich rozmieszczenie zmienia się z roku na rok – dlatego nawet ci, którzy co roku fotografują świąteczny Kraków, wciąż mogą odkrywać nowe perspektywy i kadry.
Dla turystów to dodatkowy argument, by zostać w mieście do zmroku – to właśnie wtedy najlepiej widać skalę i rozmach świątecznej scenografii. Energooszczędne oświetlenie LED sprawia, że mimo imponującego efektu wizualnego, zużycie prądu pozostaje na stosunkowo niskim poziomie.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Świąteczne iluminacje miasta inspirowane arrasami wawelskimi
- Gdzie? Stare Miasto, Kazimierz, Podgórze i główne ulice Krakowa
- Kiedy? Okres świąteczno-noworoczny (mapę iluminacji warto śledzić w komunikatach na krakow.pl)
Jarmark Bożonarodzeniowy na Rynku Głównym – serce świątecznego Krakowa
Największą magnesem pozostaje jarmark na Rynku Głównym. Od 28 listopada do 1 stycznia serce miasta zamienia się w rozświetlone miasteczko z dziesiątkami stoisk, sceną i pachnącą świąteczną kuchnią.
Między Sukiennicami a Wieżą Ratuszową można znaleźć ręcznie malowane bombki, tradycyjne szopki, ceramikę, biżuterię, wełniane szale, drewniane zabawki i grafiki z krakowskimi motywami. To miejsce, gdzie łatwo skompletować prezenty „z duszą”: od drobnych upominków po małe dzieła sztuki, które powstały w lokalnych pracowniach. Wystawcy chętnie opowiadają o swoich technikach, pokazują, jak powstają ich prace, a część produktów można spersonalizować na miejscu.
Nie brakuje też smaków: grzane wino, gorąca czekolada, zupy, regionalne kiełbasy, pierogi, pierniki, orzechy w karmelu i słodkie wypieki przypominają, że Boże Narodzenie to także czas biesiadowania. Dla dzieci atrakcją jest m.in. karuzela i świąteczne animacje, a z jarmarkowej sceny rozbrzmiewają kolędy, pastorałki i ludowe pieśni z różnych stron Małopolski.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Jarmark Bożonarodzeniowy na Rynku Głównym
- Gdzie? Rynek Główny w Krakowie
- Kiedy? 28 listopada 2025 – 1 stycznia 2026 r.
Nowy Kiermasz Bożonarodzeniowy na Małym Rynku – rzemiosło, warsztaty i 25% zniżki z Kartą Krakowską
Nowością w świątecznym kalendarzu miasta jest Kiermasz Bożonarodzeniowy na Małym Rynku, organizowany przez IMAGO Centrum Sztuki Ludowej. Od 1 grudnia do 1 stycznia kameralna przestrzeń tuż obok Rynku Głównego zamieni się w miejsce spotkań z rzemiosłem, muzyką i dobrą kuchnią.
Organizatorzy postawili na jakość i autentyczność. Około 70 proc. stoisk zajmą rzemieślnicy i rękodzielnicy – szopkarze, koronczarki, plecionkarze, twórcy ceramiki i biżuterii. Na Małym Rynku będzie można kupić tradycyjne ozdoby na choinkę, podłaźniczki, pająki, świąteczne girlandy, a także przedmioty powstające z wykorzystaniem dawnych technik, nawiązujących do niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Kiermasz ma też bardzo rozbudowaną ofertę warsztatową: od robienia ozdób z drewna, papieru i słomy, przez tworzenie świeczników i kompozycji na stół, po zajęcia poświęcone szopce krakowskiej. W programie znalazły się koncerty zespołów folklorystycznych i kapel inspirowanych tradycją – m.in. Kapeli Zbieranej, „Morskie Oko”, „Spotkali się za rogiem”, ZPiT „Małe Słowianki” i innych artystów związanych z muzyką ludową.
Ważnym elementem jest gastronomia – stanowi około 30 proc. oferty, ale została pomyślana jako integralna część wydarzenia. Na stoiskach pojawią się polskie sery, regionalne wędliny, pierogi, tradycyjne potrawy świąteczne i rozgrzewające napoje, przygotowywane przez lokalnych specjalistów. Posiadacze Karty Krakowskiej przez cały czas trwania kiermaszu mogą liczyć na 25-procentową zniżkę na całą ofertę gastronomiczną, co ma realnie obniżyć koszt zimowego wyjścia do centrum.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Kiermasz Bożonarodzeniowy na Małym Rynku (rzemiosło, warsztaty, koncerty, gastronomia, 25% zniżki z Kartą Krakowską)
- Gdzie? Mały Rynek w Krakowie
- Kiedy? 1 grudnia 2025 – 1 stycznia 2026 r.
Więcej informacji i program: strona organizatora: www.imagokrakow.pl
Świąteczne Targi Rzeczy Wyjątkowych na Rynku Podgórskim – prezenty z prawego brzegu Wisły
Na świątecznej mapie Krakowa ważne miejsce zajmuje również Rynek Podgórski. W najbliższy weekend listopada - 29 i 30 listopada odbędą się tam Świąteczne Targi Rzeczy Wyjątkowych, organizowane przez Stowarzyszenie PODGORZE.PL. To propozycja dla tych, którzy chcą zobaczyć inną twarz miasta i przy okazji zajrzeć do Podgórza.
Na blisko 90 stoiskach swoje prace pokażą lokalni artyści, rzemieślnicy i drobni wytwórcy: ceramicy, twórcy świec, biżuterii, tekstyliów, ozdób świątecznych i plakatów. To idealne miejsce, by kupić prezenty, które nie powstają taśmowo – każdy przedmiot ma tu swoją historię i autora, którego można poznać osobiście. Osobne stoisko tradycyjnie udostępniane jest organizacjom społecznym, co pozwala połączyć zakupy z działaniem charytatywnym.
Cechą rozpoznawczą targów jest ponad stuletnia wiktoriańska karuzela, zrekonstruowana z dawnych elementów i ustawiona na środku rynku. To atrakcja zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, a jednocześnie symbol odwołujący się do historii galicyjskich jarmarków. Targom towarzyszą koncerty i wydarzenia – w programie na ten rok przewidziano m.in. występy w Kamieniołomie Jana Pawła II przy ul. Zamoyskiego oraz wizytę św. Mikołaja z workiem słodyczy.
Strefa gastronomiczna pozwala złapać oddech między kolejnymi stoiskami – można tu napić się kawy, grzanego wina, spróbować ciepłych dań i przekąsek, a przy okazji spotkać znajomych czy wziąć udział w warsztatach i spacerach z przewodnikiem po Podgórzu.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Świąteczne Targi Rzeczy Wyjątkowych – stoiska z rękodziełem, karuzela wiktoriańska, koncerty, warsztaty
- Gdzie? Rynek Podgórski w Krakowie
- Kiedy? 29–30 listopada 2025 r., godz. 11.00–20.00
Więcej informacji: strona wydarzenia: targi.podgorze.pl oraz profil FB „Made in Podgórze”
„Przedświąteczny karp dla Krakowa” – świąteczny smak w sześciu punktach miasta
Świąteczna atmosfera w Krakowie to nie tylko jarmarki. W grudniu po raz kolejny rusza akcja „Przedświąteczny karp dla Krakowa” – bezpłatny poczęstunek dla mieszkańców organizowany we współpracy miasta z gospodarstwem rybackim i partnerami. W kilku punktach Krakowa serwowany będzie smażony karp oraz wegetariańska kapusta z grochem.
To wydarzenie, które w krótkim czasie stało się jedną z najbardziej rozpoznawalnych akcji przedświątecznych. Na kolejnych spotkaniach ustawiają się długie kolejki – ludzie przychodzą nie tylko po ciepły posiłek, ale też po chwilę rozmowy i poczucie wspólnoty. Wcześniejsze edycje pokazują skalę zainteresowania: rozdano nawet dziesięć tysięcy porcji karpia i dodatków.
W tym roku wszystkie poczęstunki rozpoczną się o godz. 16.00. Karp i kapusta z grochem trafią na talerze mieszkańców w sześciu lokalizacjach: przy Nowohuckim Centrum Kultury, na placu Inwalidów, rondzie Mogilskim, Rynku Podgórskim, placu Wolnica i wreszcie na Rynku Głównym.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Akcja „Przedświąteczny karp dla Krakowa” – bezpłatny poczęstunek (karp + kapusta z grochem) dla mieszkańców
- Gdzie i kiedy?
1 grudnia – Nowohuckie Centrum Kultury, godz. 16.00
3 grudnia – plac Inwalidów, godz. 16.00
5 grudnia – rondo Mogilskie, godz. 16.00
8 grudnia – Rynek Podgórski, godz. 16.00
10 grudnia – plac Wolnica, godz. 16.00
12 grudnia – Rynek Główny, godz. 16.00
Choinka na Rynku Głównym – symbol świąt i wielkie odliczanie
Naturalna, wysoka choinka ustawiona w sąsiedztwie Sukiennic i Bazyliki Mariackiej to najbardziej rozpoznawalny świąteczny symbol Krakowa. Drzewko zdobią dziesiątki tysięcy energooszczędnych światełek oraz setki bombek i dekoracji – tak zaprojektowanych, by dobrze wyglądały zarówno z poziomu rynku, jak i z wyższych pięter okolicznych kamienic. To właśnie wokół niej koncentruje się większość świątecznych spotkań i zdjęć.
Uroczyste rozświetlenie miejskiej choinki stało się osobnym wydarzeniem, które symbolicznie otwiera świąteczny czas w Krakowie. W poprzednich latach polegało głównie na krótkim odliczaniu i wciśnięciu przycisku przez prezydenta miasta. Teraz ma być bardziej widowiskowo – z przygotowaną sceną, oprawą muzyczną i programem artystycznym, za który odpowiada Krakowskie Biuro Festiwalowe. Dyskusje o budżecie imprezy toczą się w tle obrad rady miasta, ale dla mieszkańców i turystów najważniejsze jest to, że wspólne odliczanie pod choinką pozostaje jednym z najbardziej klimatycznych momentów grudnia.
Warto dodać, że krakowska choinka zdążyła już zdobyć międzynarodowe uznanie – w zestawieniach mediów podróżniczych wskazywana była jako jedna z najpiękniejszych na świecie, co jeszcze mocniej przyciąga zimą fotografów i turystów z zagranicy.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? Uroczyste rozświetlenie miejskiej choinki z koncertem i programem artystycznym
- Gdzie? Rynek Główny w Krakowie
Kiedy? 6 grudnia, tradycyjnie w okolicach mikołajek (aktualny program i godziny – w kalendarium na krakow.pl)
Choinka pod Oknem Papieskim – tradycja z Watykanu nad Wisłą
Drugą, bardzo ważną dla krakowian choinką jest ta, która co roku staje przy Oknie Papieskim na ul. Franciszkańskiej 3. To tradycja zainicjowana w 2007 r. przez kard. Stanisława Dziwisza, inspirowana zwyczajem Watykanu: od 1982 r. na placu św. Piotra ustawiano bożonarodzeniowe drzewko obok szopki, a Jan Paweł II wieczorami spoglądał z okna, by zobaczyć, czy ludzie przychodzą modlić się przy żłóbku.
Pod Oknem Papieskim spotykają się rodziny z dziećmi, grupy parafialne i duszpasterze z całej archidiecezji. Uroczystości towarzyszy koncert kolęd i pastorałek, często w wykonaniu góralskich lub dziecięcych kapel, a także wspólna modlitwa. Kulminacją jest moment rozświetlenia światełek przez metropolitę krakowskiego, po którym do najmłodszych przychodzi św. Mikołaj z prezentami ufundowanymi przez sponsorów. Atmosfera przypomina rodzinne spotkanie – mniej oficjalne niż miejskie wydarzenia na rynku, ale bardzo ważne dla lokalnej wspólnoty.
Samo drzewko również ma swoją historię. Choinka dostarczana jest co roku przez Lasy Państwowe – wybierana w jednym z nadleśnictw Małopolski lub regionów górskich. Zwykle jest to okazała jodła lub świerk, mierzący kilkanaście metrów, ścinany i transportowany do centrum Krakowa z zachowaniem całej świątecznej oprawy – to dodatkowy pretekst, by opowiedzieć dzieciom o polskich lasach i tradycji wyboru „tej jednej” choinki dla miasta.
Co? Gdzie? Kiedy?
- Co? „Choinka pod Oknem Papieskim” – rodzinne spotkanie z kolędami, modlitwą i prezentami dla dzieci
- Gdzie? Ul. Franciszkańska 3 w Krakowie, przed Oknem Papieskim
- Kiedy? Zazwyczaj ostatnia sobota przed Bożym Narodzeniem (dokładną datę i program warto śledzić w komunikatach Archidiecezji Krakowskiej na diecezja.pl)
Kraków na święta – miasto prezentów i smaków
Trzy różne jarmarki i kiermasze, akcja z darmowym karpiem, a do tego świąteczne iluminacje i miejska choinka na Rynku Głównym sprawiają, że grudniowy Kraków trudno pomylić z jakimkolwiek innym miastem. Na stoiskach rzemieślników można skompletować prezenty, które nie znikną w tłumie masowych produktów, a na świątecznych poczęstunkach – poczuć klimat Wigilii na długo przed 24 grudnia.
Dla krakowian to pretekst, by na nowo odkryć swoje miasto. Dla turystów – dobry powód, by zaplanować zimowy wypad właśnie tutaj.
fot. Mateusz Łysik
