Phishing w Polsce – jak nie dać się oszukać cyberprzestępcom?

W dobie cyfryzacji większość naszych spraw załatwiamy przez Internet: logujemy się do banku, składamy deklaracje podatkowe, robimy zakupy czy komunikujemy się ze znajomymi. Niestety, to także pole działania dla cyberprzestępców. Jednym z najczęściej stosowanych przez nich mechanizmów jest phishing – czyli próba wyłudzenia danych osobowych, loginów czy informacji finansowych. Skala tego zjawiska w Polsce stale rośnie, a ataki stają się coraz bardziej wyrafinowane. Dlatego warto wiedzieć, jak działa phishing, jakie są jego objawy i – co najważniejsze – jak skutecznie się przed nim chronić.

Czym jest phishing i jak działa?

Phishing to metoda oszustwa polegająca na podszywaniu się pod zaufane instytucje – takie jak banki, firmy kurierskie, sklepy internetowe czy urzędy – w celu nakłonienia ofiary do podania poufnych informacji. Przestępcy najczęściej wysyłają e-maile lub SMS-y, które wyglądają bardzo autentycznie – zawierają oficjalne logo, profesjonalny język i odnośniki do stron łudząco podobnych do oryginałów. Zdarza się też, że kontaktują się telefonicznie, podając się za przedstawicieli banku lub pracowników technicznych.

W wiadomości zazwyczaj znajduje się pilny komunikat – np. o nieopłaconej fakturze, zagrożonym koncie bankowym, nieodebranej paczce – oraz link, który rzekomo prowadzi do oficjalnej strony. W rzeczywistości kieruje on użytkownika na spreparowaną stronę, gdzie po wpisaniu danych – trafiają one bezpośrednio do cyberprzestępców.

Phishing w Polsce – skala i realne zagrożenia

W ostatnich latach phishing w Polsce osiągnął ogromną skalę. Zgodnie z danymi CERT Polska, liczba zgłoszeń dotyczących prób wyłudzenia danych wzrosła lawinowo – tylko w 2024 roku odnotowano kilkadziesiąt tysięcy incydentów. Przestępcy coraz lepiej dostosowują swoje metody do lokalnego rynku, języka i bieżących wydarzeń. Często wykorzystują emocje i aktualne sytuacje społeczne – np. ostrzeżenia przed rzekomym zadłużeniem w ZUS, pilne wezwania do uregulowania rachunku, a nawet fałszywe informacje o dopłatach rządowych.

Zagrożenie dotyczy nie tylko osób prywatnych, ale również firm – pracownicy klikający w podejrzane linki mogą nieświadomie udostępnić dane logowania do systemów firmowych, co prowadzi do ogromnych strat finansowych i wizerunkowych.

Jak rozpoznać próbę phishingu?

Choć phishing staje się coraz trudniejszy do odróżnienia od prawdziwych komunikatów, istnieje kilka znaków ostrzegawczych, które mogą wzbudzić Twoją czujność:

Nadawca wiadomości wygląda podejrzanie – adres e-mail różni się od oficjalnej domeny tylko nieznacznie, np. zamiast „@bank.pl” jest „@bnk-pl.info”.

Treść zawiera błędy językowe lub gramatyczne – często są to efekty automatycznego tłumaczenia.

Nacisk na natychmiastowe działanie – wiadomości phishingowe często zawierają groźby lub pilne wezwania do działania, np. „Twoje konto zostanie zablokowane w ciągu 24h”.

Linki prowadzą do fałszywych stron – nawet jeśli wyglądają znajomo, po kliknięciu trafiasz na inną domenę.

Prośba o podanie danych osobowych lub logowania – żadna szanująca się instytucja nie prosi o takie dane w wiadomościach e-mail czy SMS.

Jak skutecznie chronić się przed phishingiem?

1. Zawsze dokładnie sprawdzaj nadawcę wiadomości

Zanim klikniesz w cokolwiek – sprawdź dokładnie adres e-mail lub numer telefonu nadawcy. Fałszywe wiadomości często mają dziwne znaki, literówki lub domeny łudząco podobne do oryginalnych.

2. Nie podawaj danych przez linki z wiadomości

Jeśli wiadomość zawiera link do strony logowania – nigdy nie podawaj tam swoich danych. Zawsze lepiej samodzielnie wpisać adres strony w przeglądarce lub skorzystać z aplikacji mobilnej banku czy innej instytucji.

3. Zainstaluj aktualne oprogramowanie antywirusowe z funkcją ochrony przed phishingiem

Nowoczesne programy antywirusowe potrafią rozpoznać fałszywe strony, zablokować dostęp do złośliwych witryn i ostrzec przed próbami wyłudzenia danych. Na antywirus.com znajdziesz szeroki wybór sprawdzonych rozwiązań, które oferują ochronę w czasie rzeczywistym – nie tylko przed wirusami, ale także przed oszustwami phishingowymi.

4. Używaj uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA)

Wprowadzenie dodatkowego kroku logowania – np. poprzez kod SMS lub aplikację autoryzacyjną – znacząco zwiększa poziom bezpieczeństwa. Nawet jeśli ktoś pozna Twoje hasło, nie będzie w stanie zalogować się bez drugiego składnika.

5. Edukuj siebie i swoich bliskich

Phishing bazuje na nieświadomości ofiar. Im więcej wiesz Ty i Twoi bliscy, tym trudniej będzie oszustom Was oszukać. Warto regularnie śledzić ostrzeżenia publikowane przez CERT Polska i dzielić się tą wiedzą z innymi.

Co zrobić, jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą phishingu?

Jeśli kliknąłeś w podejrzany link lub – co gorsza – podałeś dane logowania, działaj natychmiast:

• Zmień hasło do konta, którego dotyczyło oszustwo, oraz wszystkich kont, w których używałeś tego samego hasła.
• Skontaktuj się z bankiem lub firmą, której dane mogły zostać naruszone.
• Przeskanuj komputer za pomocą programu antywirusowego – dobry antywirus wykryje nie tylko wirusy, ale i potencjalne oprogramowanie szpiegujące.

Zgłoś incydent do CERT Polska i/lub na lokalnym komisariacie policji.

Podsumowanie

Phishing to jedno z najpoważniejszych cyberzagrożeń naszych czasów, a jego ofiarą może paść każdy – niezależnie od wieku, wykształcenia czy doświadczenia z technologią. Kluczem do skutecznej ochrony jest wiedza, czujność oraz korzystanie z odpowiednich narzędzi.

Nie pozwól, by oszuści zyskali dostęp do Twoich danych. Zadbaj o swoje bezpieczeństwo online z pomocą sprawdzonych rozwiązań dostępnych na antywirus.com i bądź zawsze o krok przed cyberprzestępcami.

Fot. https://www.freepik.com/