Urządzenie, które pojawia się w prawie każdym filmie kryminalnym. Urządzenie, które powoduje gęsią skórkę na ciele. Nieodłączna pomoc detektywów - wariograf, nazywany wykrywaczem kłamstw. Brzmi niepokojąco? Właśnie o to chodzi.
Jak to wyglądało kiedyś?
Ten wynalazek zawdzięczamy Johnowi Larsonowi, który spopularyzował go w XX wieku. Fenomen wariografu, jak potwierdzają badania naukowca polegał na niezbitym wierzeniu badanych, że urządzenie i tak wykaże kłamstwo, więc kłamać nie ma sensu. Główne jego działanie opierało się na badaniu ciśnienia (jego wzrostu podczas zadawanych pytań) za pomocą przymocowanych do ciała elektrod. Kłamiący człowiek denerwuje się, poci, co wariograf natychmiast wykrywa. Analogowy wariograf nie dawał jednak jednoznacznych wyników - przykładowo kłamstwa psychopatów nie wykrywał. Zdarzało się również, że kłamca nie miał fizjologicznej skłonności do potliwości, a człowiek prawdomówny taką posiadał.
Minął zaledwie wiek.
A cyfrowa wersja wariografu rozwinęła się nieporównywalnie. Praktycznie nie ma możliwości go oszukania (skuteczność metody szacuje się na ok. 97%). Badanie polega na monitorowaniu reakcji psychicznych adekwatnie do zadawanych pytań. Dzieli się je na dotyczące sprawy i pytania kontrolne, nie związane z nią. Jakikolwiek ślad pamięciowy (bądź jego brak) zostaje wykryty. Badanie wariograficzne nie jest zupełnie zmechanizowane, do jego przeprowadzenia niezbędny jest wyszkolony personel.
Dlaczego to badanie jest tak miarodajne? Wykrywacz kłamstw rejestruje nie tylko, jak wiek temu, ciśnienie krwi. Teraz jest w stanie sprostać nawet próbie jego kontrolowania. Badanemu może wydawać się, że kontroluje swoje myśli i emocje, jednak reakcje zachodzące w mózgu niezbicie będą pokazywać, jak jest naprawdę.
Wykrywacz powiązań z narkotykami i kłamstwa w CV?
Wykrywacz kłamstw używany jest podczas rekrutacji kandydatów Służb Policji, Policji, Żandarmerii Wojskowej, Krajowej Administracji Skarbowej, CBA, Straży Granicznej, ABW (Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego), AW (Agencja Wywiadu), SWW (Służba Wywiadu Wojskowego), SKW (Służba Kontrwywiadu Wojskowego). Jednym zdaniem: wszyscy Ci, którzy w znacznym stopniu dbają o bezpieczeństwo państwa. Głównie badane są powiązania z działalnością narkotykową i wykroczeń. W sprawach karnych zawsze jest konieczna zgoda osoby badanej, bez tego nie można przeprowadzić całej procedury.
Korzystanie z wariografu nie jest ściśle uregulowane Kodeksem Pracy, co oznacza, że szef może go wykorzystać podczas rekrutacji. Bardziej jednak może przydać się w sytuacji w związku z kradzieżą, oszustwem, wypadkiem w pracy. Niezależnie od celu, w jakim pracodawca chciałby posłużyć się wariografem, wymaga jest zgoda badanego. Musi zostać wyrażona na piśmie, inaczej pracodawca nie ma prawa zadać żadnego pytania. W wypadku odmowy nie może również wyciągać od pracownika żadnych konsekwencji.
Badanie wariografem zamiast ślubu, albo rozwodu.
W sprawach prywatnych wariograf znajduje zastosowanie w sytuacjach, w których szczerość jest podważana. Pozytywny wynik pozwala pozbyć się ujmujących oskarżeń, lub być potwierdzeniem lojalności i szczerości. Badania wariograficzne wykonywane na zlecenie nie stanowią wcale wyjątku. Niejednokrotnie są w stanie rozwiązać sprawy rodzinne bez konieczności ingerencji policji.
Pomoc w opracowaniu artykułu: INSTYTUT BADAŃ WARIOGRAFICZNYCH W KRAKOWIE
Inne źródła: Wykrywacz kłamstw w Polsce, www.wykrywaczklamstw.pl
