Drogi i kolej, bezpieczeństwo ludności, programy społeczne oraz zdrowie psychiczne – to główne tematy konferencji prasowej Koalicji 15 Października podsumowującej dwa lata rządów Donalda Tuska w Małopolsce. Organizatorzy wskazali konkretne kwoty i terminy oraz ostro odnieśli się do decyzji i zaniechań poprzedników z Prawa i Sprawiedliwości. „Robimy, a nie gadamy” – podkreślano.
Wydarzenie odbyło się w poniedziałek, 20 października, o godz. 12:00 na Plantach w Krakowie, tuż przed Urzędem Marszałkowskim i Małopolskim Urzędem Wojewódzkim przy ul. Basztowej 22. Briefing poprowadziła Elżbieta Achinger, I wicewojewoda małopolska, a o konkretach mówili posłanki i posłowie: Aleksandra Kot, Dorota Marek, Artur Lachowicz i Marek Sowa oraz senator Monika Piątkowska. Uczestnicy przedstawili zestaw inwestycji i programów dla regionu oraz skomentowali działania poprzednich władz, w tym ministrów rządu PiS.
Infrastruktura i transport: miliardy na kolej i drogi
Na spotkaniu z dziennikarzami padła mocna zapowiedź przyspieszenia kluczowych projektów kolejowych i drogowych w regionie. Priorytetem jest linia Podłęże–Piekiełko–Nowy Sącz–Chabówka – inwestycja warta 14 mld zł, z przetargami planowanymi do ogłoszenia do końca roku i etapowym oddawaniem prac do 2030 r. Zgodnie z deklaracją ma to skrócić czas dojazdu do Nowego Sącza do ok. 1 godziny, a do Zakopanego do ok. 1 godz. 15 min.
Wśród inwestycji drogowych wymieniono m.in. S52 Bielsko-Biała – Głogoczów (Beskidzka Droga Integracyjna), gdzie trwają prace dokumentacyjne i badania terenowe oraz Sądeczankę, obwodnicę Zabierzowa i obwodnicę Zatora – tę ostatnią już w realizacji. Padały też odniesienia do „stu obwodnic” z programu rządu PiS: "Tam prace trwają i będą uruchomione te inwestycje, które w 2019 roku zostały przez rząd PiS obiecane, ale nawet prace przygotowawcze nie zostały uruchomione. Robimy, a nie gadamy" – podkreślił Marek Sowa. Poseł podkreślił, że rusza też "blokowana przez pana ministra Andrzeja Adamczyka" trasa S52, czyli Beskidzka Droga Integracyjna.
Do sukcesów Koalicji zaliczył domknięcie "ringu" wokół Krakowa, co nastąpi już w przyszłym roku po oddaniu Północnej Obwodnicy. Dodatkowym zastrzykiem dla inwestycji są środki UE, m.in. ok. 400 mln zł dla Kolei Małopolskich na zakup taboru. Sowa zaapelował przy tym do marszałka Łukasza Smółki, aby województwo zakontraktowało 14 składów pociągów (a nie 6 jak obecnie) – bo na tyle "dostał pieniądze".
Ciąg dalszy pod galerią zdjęć.
Bezpieczeństwo i polityka społeczna: tarcza dla mieszkańców i wsparcie rodzin
W zakresie Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej rząd zadeklarował finansowanie na poziomie 0,3% PKB – co ma dać 16,7 mld zł w 2025 r. i ok. 17,2 mld zł w 2026 r.. Tylko w tym roku ok. 2,15 mld zł ma zostać skierowane na obiekty ochronne (schrony i miejsca zbiorowej ochrony), z czego 90% trafi do samorządów. Prowadzony jest przegląd ok. 4 tys. obiektów, a w skali kraju złożono ponad 4 tys. wniosków o dofinansowanie (ponad 1 tys. już rozpatrzono). "Musimy nadrobić wiele, wiele lat, które były stracone do tej pory" – podkreślił poseł z Nowego Sącza, Piotr Lachowicz.
Lachowicz podkreślił również odblokowanie środków europejskich – w tym KPO i puli sięgającej „ponad 600 mld zł” – oraz świeżą decyzję o programie SAFE (44 mld euro), z którego ¼ ma trafić na bezpieczeństwo, w tym infrastrukturę krytyczną i obronę cywilną.
O zmianach w polityce migracyjnej mówiła senator z Krakowa, Monika Piątkowska. "Za czasów rządu PiS średniorocznie wydawano 1,6 mln wiz. Obecny rząd wydaje ok. 630 tys. wiz" – wyliczyła, dodając, że o połowę zmniejszono liczbę wiz dla osób z Afryki i Azji. "PiS postanowił zorganizować protest przeciwko swojej własnej nierozsądnej polityce" – podsumowała. Jednocześnie zauważyła, że potrzebna jest mądra polityka migracyjna, która pomoże naszej gospodarne, ale "będziemy przyjmować tych cudzoziemców, którzy są tu potrzebni i których chcemy".
Dorota Marek w swoim wystąpieniu skoncentrowała się na polityce społecznej. Przypomniała, że – wbrew "straszeniu polityków PiS" – utrzymano 13. i 14. emeryturę, a 500+ zastąpiono 800+. "Za ich czasów transfery społeczne to było ok. 30 mld zł, my przeznaczamy prawie trzy razy tyle – ok. 80 mld zł" - wyliczała. „Aktywny Rodzic” (tzw. „babciowe”) to 1500–1800 zł miesięcznie, a skorzystało z niego już 630 tys. dzieci. Wskazała też na program in vitro, dzięki, któremu urodziło się już ok. 6 tys. dzieci), na rentę wdowią, „emerytury czerwcowe” i świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami (ok. 4100 zł).
Zdrowie psychiczne i samorządy: inwestycje w młodych i w gminy
W obszarze psychiatrii dzieci i młodzieży na 2025 r. wskazano 4,2 mld zł – na finansowanie oddziałów, remonty i nowe inwestycje. Mówiła o tym Aleksandra Kot. Posłanka przypomniała o powrocie do finansowania telefonu zaufania – 10 mln zł w tym roku i 30 mln zł w kolejnym i o broniącym praw dziecka nowym rzeczniku. - który uważał na przykład, że kary cielesne nie odciskają żadnego piętna na zdrowiu psychicznym dzieci, a zmieniliśmy na Monikę Hornę-Cieślę, która jest prawdziwą rzeczniczką najmłodszych – podkreśliła. Przypomniała też, że maleje liczba „białych plam”, czyli szkół bez psychologa i pedagoga szkolnego.
Poseł Sowa opowiedział o zmianach w relacji państwo–samorząd i przypomniał prace nad nową ustawę o dochodach JST, która zakłada wzrost o 25 mld zł w 2024 r., o 28 mld zł w 2025 r. i o ponad 350 mld zł w okresie 10 lat.
Żłobki i przedszkola: mniej „białych plam” i realne wsparcie dla rodziców
Wicewojewoda Elżbieta Achinger podkreśliła, że dzięki kolejnym naborom w programie „Aktywny Maluch” Małopolska szybko ogranicza „białe plamy” na mapie opieki nad najmłodszymi: liczba gmin bez żłobka spadła z 52 do 16, a mieszkańcy miejscowości, gdzie wciąż nie ma placówki, mogą korzystać z opieki w gminach sąsiednich.
Wskazała też tempo korzystania z „babciowego” w regionie: złożono już ok. 89 tys. wniosków w programie „Aktywny Rodzic”, co plasuje Małopolskę w czołówce kraju. Świadczenie wynosi 1500–1800 zł miesięcznie i ma ułatwiać powrót rodziców na rynek pracy. Jak podsumowała wicewojewoda, „sytuacja (…) w Małopolsce jest diametralnie różna od tego, co zastaliśmy”.
fot. Marzena Gitler
