„Odkryj Beskid Wyspowy” to cykl wędrówek, rajdów oraz festiwali kulinarnych i kulturalnych, jaki od 10 lat organizowany jest na terenie Beskidu Wyspowego. Ubiegłoroczna, 9 edycja zdobyła wyróżnienie specjalne Kapituły Wielkiego Odkrywania Małopolski w kategorii Wydarzenie. O początkach akcji i najbliższych planach opowiada Czesław Szynalik, pomysłodawca akcji „Odkryj Beskid Wyspowy”, notariusz i pszczelarz z Mszany Dolnej.

Panie Czesławie, „Odkryj Beskid Wyspowy” to Pana dziecko. Jak wpadł Pan na ten pomysł?

- Zainspirowałem się będąc na trekkingu w Dolomitach. Tam gminy współpracują ze sobą i organizują turystykę narciarską i pieszą. Chciałem ten pomysł przenieść na grunt Beskidu Wyspowego, tym bardziej, że Beskidy Wyspowy jest regionem mało znanym, a bardzo ciekawym do odkrycia. Najpierw zaprosiłem 8 gmin Beskidu Wyspowego. Zrobiliśmy spotkanie na Śnieżnicy i przedstawiłem im program ramowy. I co roku dołączały kolejne gminy. W tej chwili bierze udział w organizacji akcji Odkryj Beskid Wyspowy 20 gmin z pięciu powiatów Małopolski: limanowskiego, nowotarskiego, myślenickiego, nowosądeckiego i bocheńskiego, tworzących razem Forum Gmin Beskidu Wyspowego. Jest to tego typu największa impreza turystyczna w Polsce.

Do rozwoju akcji przyczyniło się zaangażowanie samorządów, bo one ten temat podjęły. Można wymyślać wiele programów, ale bez zaangażowania burmistrzów, wójtów, pracowników urzędów, domów kultury, kół gospodyń wiejskich i lokalnych działaczy to by się nie udało.

W jaki sposób organizujecie środki na realizację tak dużego przedsięwzięcia?

- Gospodarzem każdego dnia wędrówki jest inna gmina. Ona ponosi ciężar finansowania tego wydarzenia. Od kilku lat występujemy również do Województwa Małopolskiego w programie „Małopolska Gościnna” i z tego programu otrzymujemy dofinansowanie na pokrycie części kosztów. Są to jednak stosunkowo nieduże środki.

Jaki wpływ organizacja akcji ma na popularyzację Beskidu Wyspowego wśród mieszkańców innych rejonów Polski? Ilu turystów spoza regionu bierze w niej udział?

- Można powiedzieć, że połowa uczestników akcji to mieszkańcy Beskidu Wyspowego, a połowa to turyści z całej Polski i z zagranicy.

Gdzie można znaleźć informacje o programie akcji „Odkryj Beskid Wyspowy”?

- Informacje umieszczamy na stronie internetowej www.odkryjbeskidwyspowy.pl. Mamy też bardzo aktywną stronę na Facebooku. Zaproszenia na wędrówki i imprezy kulturalne znajdują się na portalach wszystkich gmin, które współtworzą akcję. W każdej z gmin mamy też banery, które o niej informują. Dla popularyzacji w mediach organizowaliśmy również toury dziennikarskie.

W tym roku obchodzicie jubileusz 10-lecia. Czy będzie to uczczone jakimś specjalnym wydarzeniem?

- Z tej okazji jeszcze bardziej rozbudowaliśmy tegoroczny program. Zaplanowaliśmy w sumie aż 19 wyjść. Rozpoczynamy tradycyjnie 1 maja trekkingiem Tour Mszana Dolna, który będzie sporym wyzwaniem, bo liczy ok. 40 kilometrów. 7 maja mamy już szósty rajd dla dzieci i młodzieży na Jaworzu, organizowany przez Gminę Limanowa. Po raz pierwszy zorganizujemy też 15 maja dzień sprzątania Beskidu Wyspowego. Chcemy włączyć w to szkoły i młodzież, bo oprócz tego, że trzeba pozbierać śmieci, to również chcemy pokazać, że warto od małego dbać o ochronę środowiska.

Rozwijamy również przedsięwzięcia kulturalne, bo oprócz wędrówek mamy bardzo rozbudowaną stronę imprez kulturalnych. Organizujemy w tym roku już po raz siódmy Festiwal Kultury Beskidu Wyspowego „Beskidzkie Rytmy i Smaki”, który w okresie wakacji będzie odbywał się 10 miejscowościach Beskidu Wyspowego. A na zakończenie sezonu odbędzie się 9 Festiwal Zespołów Regionalnych „Beskidzka Podkówecka” w Tęczynie.

Warto podkreślić, że w Beskidzie Wyspowym mamy bardzo bogatą tradycję górali Zagórzan, białych górali Kliszczaków, Podhalan, Lachów szczyrzyckich, limanowskich i sądeckich. Każdy ma swoją kulturę. Dzięki włodarzom gmin przezywamy też swoisty renesans zespołów, orkiestr i kapel kultywujących rodzimą kulturę. Mamy też wielkie osiągnięcia kół gospodyń wiejskich w propagowaniu lokalnych tradycji.

Co może zachęcić do udziału w akcji tych, którzy jeszcze nie odkryli piękna Beskidu Wyspowego i jeszcze nie brali w niej udziału?

- Przede wszystkim warto wybrać się w góry, bo to jest dobre dla zdrowia. Po drugie, można spotkać tu sympatycznych ludzi. Jak podkreślają uczestnicy tej akcji, nigdzie nie widzieli tylu uśmiechniętych i zadowolonych ludzi. My Polacy z natury lubimy narzekać, a w górach spotykamy właśnie ludzi uśmiechniętych i gotowych do pomocy wzajemnej. Warto wybrać się, żeby poznać tych fajnych ludzi. A po trzecie – można obcować na łonie przyrody, podziwiać piękne widoki i spędzać miło czas.

Pana pasją oprócz turystyki jest również kolej. Choć od dawna nie ma jej tutaj. Czy można to zmienić?

- To prawda, chyba dlatego, że mieszkam obok dworca kolejowego w Mszanie Dolnej i jak uczyłem się w szkole muzycznej, liceum, jak robiłem aplikację sędziowską, podróżowałem pociągiem czy z Mszany do Rabki, czy z Mszany do Nowego Sącza. Lubię też podróżować po świecie pociągami, bo to piękne zwiedzanie krajobrazu i poznawanie ludzi.

Jako Forum Gmin Beskidu Wyspowego walczymy również, żeby było zrealizowane marzenie od 40 lat mieszkańców Beskidu Wyspowego, Beskidu Sądeckiego i Podhala - wybudowanie nowej linii kolejowej Podłęże - Piekiełko, która skróci czas przejazdu z Krakowa do Beskidu Wyspowego do 40 minut, do Nowego Sącz do godziny, a do Zakopanego do półtorej godziny. Tak jak 135 lat temu wybudowano Galicyjską Kolej Transwersalną przebiegająca przez Beskid Wyspowy, przez Mszanę, Limanową, Nowy Sącz, Chabówkę i Żywiec. To będzie kolejny krok milowy. Ta decyzja już zapadła. W tej chwili jest realizowany I etap - przygotowanie projektu i wykup terenu. Trzeba też podkreślić, że to będzie największe przedsięwzięcie kolejowe, po wojnie w Polsce, gdy w końcu dojdzie do skutku.

Powiat limanowski pracuje nad strategią powiatu. Czy ma pan własną wizję rozwoju regionu?

- Co możemy tu zaoferować? Nasze góry, naszą przyrodę, naszą kulturę. U nas wielkie zakłady przemysłowe nie powstaną. W związku z tym, jeżeli chcemy zatrzymać młodych ludzi, którzy mieliby znaleźć swoje miejsce na tym terenie, nie wyjeżdżać za granicę czy w inne regiony Polski, musimy spowodować, żeby był odpowiedni klimat do inwestycji w zakresie infrastruktury turystycznej. Bo mamy piękny region, ale trzeba obiektywnie powiedzieć, że brakuje dużych inwestycji w infrastrukturę turystyczną. Wyciągi, duże ośrodki - tego u nas brak. Największy ośrodek ma niecałe 80 miejsc. Na pewno ważnym obiektem turystycznym jest stacja narciarska w Kasinie oraz podobne obiekty w Limanowej, Laskowej i na Mogielicy, ale takich stacji powinno być wielokrotnie więcej. Przydałyby się duże hotele, gondolowe wyciągi, infrastruktura w postaci schronisk. Również większe wykorzystanie potencjału jakim jest kolej retro. W Chabówce znajduje się jeden z najpiękniejszych skansenów kolejowych w Europie. Jeżeli by się to udało to wykorzystać, przyjeżdżali by tutaj turyści szczególnie zagraniczni, bo dzisiaj turysta oprócz tego, że chce wędrować po górach, musi mieć zapewnioną rozrywkę. Musi być stworzona kompleksowa oferta. Tego w naszym regionie brakuje. Jedyna szansa to połączenie sił i promocja, bo bez promocji to się nic nie uda.

Zależy nam też, żeby udało się wypromować kilka produktów regionalnych. Mamy wielu producentów, którzy wytwarzają regionalne produkty np. w Łętowym, Porębie, Niedźwiedziu, Olszówce, Na dużą skalę produkują różnego rodzaju sery, przysmaki regionalne. Chodzi teraz o to, żeby jeszcze bardziej wylansować te produkty, bo wtedy ten rolnik będzie mógł je sprzedać więc i rolnictwo się tu utrzyma. Skuteczna promocja sprawi też, że w większym zakresie turyści będą przyjeżdżali do nas do gospodarstw agroturystycznych.

Dziś bardzo na topie są biegi. Czy myśleliście żeby wykorzystać je do promocji regionu?

- To prawda, biegi są bardzo modne w tej chwili. Beskid Wyspowy ma znany nie tylko w Polsce ale i w Europie Bieg Górski na Orientację „Kierat”. Myślę, że on do końca nie jest doceniony, ale jest to naprawdę wielkie przedsięwzięcie.

My ze Stowarzyszeniem Lubogoszcz organizowaliśmy biegi wokół Lubogoszczy oraz wyścigi kolarskie. Był kiedyś plan budowy tras narciarskich na Lubogoszczy, ale trzeba ubolewać, że nie gmina nie wykorzystała tej szansy i nie powstały te trasy, bo miałyby wielkie znaczenie promocyjne i na pewno przyciągałyby turystów. Tu u nas na Mogielnicy startowała i biegała Justyna Kowalczyk, która pochodzi z Kasiny Wielkiej i szkoda, że w rodzinnej jej miejscowości nie powstały trasy biegowe na Lubogoszczy.

Dziękuję za rozmowę.

Marzena Gitler, foto: Czesław Szynalik

Odkryj Beskid Wyspowy 2019 - maj

1 maja

VIII Tour Mszana Dolna – trekking dla odważnych: Schronisko „Baza Lubogoszcz” (zbiórka godz.5.00) - szlak czarny i czerwony Lubogoszcz – szlak czerwony – Kasina Wielka – szlak niebieski – Śnieżnica – szlak niebieski  – Gruszowiec – szlak niebieski – Ćwilin- szlak żółty – Czarny Dział- szlak żółty – Wsołowa – Mszana Dolna -szlak czerwony i bez szlaku –

Schronisko „Baza Lubogoszcz” – organizator Forum Gmin Beskidu Wyspowego i Koło Pszczelarzy w Mszanie Dolnej.

7 maja

VI Rajd dla dzieci i młodzieży „Beskidzkie Wyspy” – Jaworz – organizator Gmina Limanowa.

Do wyboru trzy różne trasy:

Trasa nr 1 – zbiórka stacja PKP Pisarzowa –  Sałasz – Jaworz (szlak zielony). Czas wędrówki ok. 2 godz.

Trasa nr 2 – zbiórka Łososina Górna (koło „Wolimexu”) – na Dzielec – Groń – Sałasz – Jaworz (szlak zielony). Czas wędrówki ok. 3 godz. Wyjście z przewodnikiem.

Trasa nr 3 – zbiórka Męcina stacja PKP – Jaworz (szlak żółty). Czas wędrówki ok. 1,5 godz.

Po wyjściu na szczyt Jaworza uczestnicy będą mieć zapewniony poczęstunek, można będzie wygrać nagrody w konkursach, otrzymać pamiątkowe odznaki i stemple, na miejscu odbędą się także występy artystyczne.

Zgłoszenia grup do dnia 30 kwietnia wraz z określeniem wybranej trasy wędrówki - osobiście w pok. nr 30 Urzędu Gminy Limanowa lub pocztą elektroniczną na adres: promocja@gminalimanowa.pl. Informacje: Urząd Gminy Limanowa, Wydział Kultury i Promocji, ul. M.B. Bolesnej 18B, 34-600 Limanowa, tel.: 18 263 00 34.

11-12 maja

Święto Kwitnącej Jabłoni w Łącku – organizator Gmina Łącko

15 maja

Dzień sprzątania Beskidu Wyspowego – organizator Forum Gmin Beskidu  Wyspowego