Wybór formy prawnej działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii wpływa bezpośrednio na zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy, sposób rozliczeń podatkowych oraz obowiązki wobec instytucji państwowych. Do najczęściej wybieranych należą samozatrudnienie, spółka LTD i spółka LLP. Każda z tych form wiąże się z odmiennymi wymogami formalnymi i skutkami prawnymi, dlatego decyzja o strukturze działalności powinna być dostosowana do rodzaju prowadzonego biznesu, jego skali oraz poziomu ryzyka.
Zalety i wady samozatrudnienia
Samozatrudnienie (self-employment) to forma działalności najczęściej wybierana przez osoby rozpoczynające działalność na niewielką skalę, zwłaszcza w sektorach usługowych. Procedura rejestracji jest uproszczona – wystarczy zgłoszenie do HM Revenue & Customs (HMRC). Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia podstawowej ewidencji księgowej, składania rocznego rozliczenia podatkowego oraz opłacania podatku dochodowego i składek ubezpieczeniowych.
Zaletą tej formy jest niski próg wejścia oraz pełna kontrola nad działalnością. Jednak wadą jest brak osobowości prawnej – przedsiębiorca odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem. Oznacza to, że nawet drobne błędy finansowe mogą skutkować poważnymi konsekwencjami osobistymi. Samozatrudnienie najlepiej sprawdza się w zawodach niezwiązanych z dużym ryzykiem finansowym jak usługi remontowe, opiekuńcze czy drobne prace techniczne.
Spółka LTD – najpopularniejsze rozwiązanie wśród przedsiębiorców
Prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (LTD) jest odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. i stanowi najczęściej rejestrowaną formę działalności w Wielkiej Brytanii. Oferuje korzystne połączenie elastyczności i ochrony majątkowej. W przeciwieństwie do samozatrudnienia właściciel spółki nie odpowiada za jej zobowiązania prywatnym majątkiem – odpowiedzialność ograniczona jest do wysokości wniesionego kapitału.
Rejestracja spółki LTD odbywa się za pośrednictwem Companies House. Wymagany jest co najmniej jeden dyrektor i udziałowiec. Kapitał zakładowy może wynosić symboliczne 1 GBP, choć w praktyce ustala się go nieco wyżej dla celów formalnych. Spółka musi posiadać adres rejestracyjny na terenie Wielkiej Brytanii, a jej obowiązkiem jest składanie corocznych sprawozdań finansowych i deklaracji podatkowych.
LTD to forma szczególnie atrakcyjna dla nierezydentów – brytyjskie prawo nie wymaga, aby dyrektor lub udziałowcy mieszkali w Wielkiej Brytanii. To sprawia, że LTD jest chętnie wybierana przez osoby prowadzące działalność na rynkach międzynarodowych.
LLP i inne formy działalności – kiedy warto je rozważyć?
Spółka partnerska z ograniczoną odpowiedzialnością (LLP) stanowi rozwiązanie pośrednie między klasycznym partnerstwem a spółką LTD. Łączy elastyczność struktury partnerskiej z ograniczoną odpowiedzialnością wspólników. Każdy z członków odpowiada za zobowiązania jedynie do wysokości wniesionego wkładu, a sama spółka ma osobowość prawną. LLP wymaga co najmniej dwóch członków – mogą to być osoby fizyczne lub prawne. Rejestracja odbywa się w Companies House, a działalność podlega obowiązkowi składania rocznych sprawozdań i deklaracji podatkowych. LLP szczególnie dobrze sprawdza się w branżach profesjonalnych, takich jak usługi prawnicze, księgowe czy doradcze.
W Wielkiej Brytanii funkcjonują także inne formy działalności:
- spółka PLC (spółka publiczna z o.o.),
- Unlimited Company (spółka o nieograniczonej odpowiedzialności),
- klasyczne partnership (spółka zwykła),
- Company Limited by Guarantee (spółka z ograniczoną poręczeniem odpowiedzialnością).
Każda z nich przeznaczona jest dla określonego typu działalności – np. PLC dla dużych podmiotów pozyskujących kapitał z rynku, a spółki gwarancyjne dla organizacji non-profit.
Firma w Wielkiej Brytanii dla nierezydentów
W odróżnieniu od samozatrudnienia, które wymaga faktycznego zamieszkania w Wielkiej Brytanii, większość pozostałych form działalności – zwłaszcza spółki LTD i LLP – jest dostępna również dla osób nieposiadających statusu rezydenta. Brytyjskie prawo dopuszcza rejestrację i prowadzenie firmy przez cudzoziemców, pod warunkiem spełnienia wymogów formalnych, takich jak posiadanie adresu rejestracyjnego w UK oraz przestrzeganie lokalnych przepisów podatkowych.
Dla wielu przedsiębiorców z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym z Polski, założenie spółki LTD w Wielkiej Brytanii to sposób na uproszczoną strukturę podatkową, większą elastyczność w prowadzeniu biznesu oraz lepszy dostęp do kontrahentów zagranicznych. Szczególnie popularnym rozwiązaniem jest też wykorzystanie spółek brytyjskich do prowadzenia działalności poza granicami Zjednoczonego Królestwa – które w przypadku nierezydentów umożliwiają uniknięcie brytyjskiego obowiązku podatkowego, jeśli firma nie osiąga dochodów na terenie UK.
Firma w Anglii może przyjąć różne formy prawne, a wybór odpowiedniej struktury powinien wynikać z analizy skali biznesu, poziomu ryzyka i planów rozwoju. Dla osób rozpoczynających działalność wystarczające może być samozatrudnienie, natomiast spółki LTD i LLP zapewniają większą ochronę majątkową i elastyczność – również dla nierezydentów. Przemyślana decyzja na etapie zakładania firmy może ułatwić prowadzenie działalności i ograniczyć odpowiedzialność w razie problemów.
