Małopolskie skanseny jak malowane
Prace konserwatorskie, które od ponad dwóch lat są przeprowadzane w dziewięciu skansenach położonych na terenie całego województwa, dobiegają końca. W ramach projektu „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”, odnowiono i zabezpieczono przed niekorzystnym działaniem czasu i sił przyrody ponad 100 obiektów. Środki w wysokości niemal 14 mln zł, które zostały przeznaczone na realizację zadania, pozwoliły też na stworzenie atrakcyjnych dla turystów przestrzeni m.in. wystaw czy sal edukacyjnych.
„Skansenova” – to pierwszy tak kompleksowy i realizowany na tak dużą skalę projekt konserwacji zabytków drewnianych w naszym regionie. Realizacja, podjętego w 2016 roku przez Województwo Małopolskie zadania, zakończy się formalnie w grudniu, ale już dziś turyści mogą podziwiać odnowione perełki architektury drewnianej w muzeach pod gołym niebem w: Dobczycach, Nowym Sączu, Zubrzycy Górnej, Sidzinie, Szymbarku i Łosiu oraz w Zalipiu, Dołędze i Wygiełzowie.
Dzięki projektowi zabytki zgromadzone w małopolskich skansenach zostały gruntownie odnowione, zabezpieczone przed pożarami i klęskami żywiołowymi. Ponadto na terenach skansenów zamontowano monitoring, a w budynkach pojawiły się antywłamaniowe urządzenia. Dodatkowo obiekty przystosowano do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. To jednak nie wszystko. Realizacja projektu pozwoliła na stworzenie nowych ekspozycji i obiektów do zwiedzania. Przykładem jest tu chata łemkowska przeniesiona do zagrody Maziarskiej w Łosiu z Bartnego. Ponadto poszerzono ofertę kulturalno-edukacyjną dla dzieci i dorosłych, a niewielki skansen w Sidzinie wzbogacił się o wyposażenie multimedialne. Już wkrótce, dzięki przekazanym środkom, w zabytkowym, drewnianym kościele z Ryczowa w skansenie w Wygiełzowie, zostanie zamontowany nowoczesny, automatyczny system gaśniczy.
Liderem projektu jest Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Wśród partnerów zaangażowanych w realizację projektu są: Gmina Dobczyce, Skansen w Sidzinie – Muzeum Kultury Ludowej oraz pięć wojewódzkich instytucji kultury tj.: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec, Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów oraz Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.
W powiecie gorlickim do projektu "Skansenova" włączono dwa skanseny:
- Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku (Oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
Prace konserwacyjne w skansenie skupiły się wokół zabezpieczenia obiektów. Zostały wymienione gonty na drewnianym dworku i klepisko, zaimpregnowano też gonty na chałupie z Szymbarku i spichlerzu z Rożnowic. Powstało tu również nowe, stylowe, drewniane ogrodzenie. Na chałupach z Gródka, Moszczenicy, Siar i olejarni z Gródka wymieniono strzechy. Wyremontowano również unikatową budowlę – wiatrak z Ropy. Na terenie skansenu odnowiono ścieżki prowadzące do obiektów oraz wykonano niezbędne prace techniczne i elektryczne. Aktualnie trwają prace przy konserwacji ostatnich obiektów m.in.: przy chałupie z Gródka, chałupie z Siar czy oborze ze Stróżnej.
- Zagroda Maziarska w Łosiu (Oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
Dzięki realizacji projektu zagroda wzbogaciła się o nowy obiekt: chatę łemkowską z Bartnego, która została zaadaptowana na ośrodek edukacyjny. Zyskano też przestrzeń do aranżowania wystaw. W nowej sali, o powierzchni 70 m2, będą się odbywać zajęcia dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych.
Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj:
Info/Foto: Małopolski Urząd Marszałkowski
