Nauczyciel pedagog oprócz zajęć jako pedagog ma również przydzielone EDB. Trzykrotne próby kontaktu dyrektora z nauczycielem przez dziennik elektroniczny nie przyniosły żadnego rezultatu. Nauczyciel nie podjął zdalnego nauczania. Czy nauczyciel powinien otrzymać pełne wynagrodzenie za marzec? A jeśli powinien mieć potrącone, to jakie składniki z wynagrodzenia?
Odpowiedź
Przede wszystkim należy dokładnie wyjaśnić, czy i dlaczego pedagog nie odpowiada na kierowane do niego pytania przez dziennik elektroniczny. Dyrektor powinien wykorzystać wszystkie dostępne mu środki porozumiewania się na odległość (w tym także np. rozmowę telefoniczną z nauczycielem), w celu ustalenia, czy faktycznie i dlaczego pedagog nie podjął pracy zdalnej.
W szczególności należy także ustalić, czy w związku z niepodjęciem pracy zdalnej, nauczyciel wnosi o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego w okresie zawieszenia zajęć stacjonarnych (o ile taki urlop mu w ogóle przysługuje), czy też zamierza przedstawić zwolnienie lekarskie lub zaświadczenie o opiece nad dzieckiem do lat 8 (przysługuje mu wtedy zasiłek opiekuńczy).
W przypadku braku usprawiedliwienia swojej „nieobecności” w pracy (tj. niepodjęcia pracy zdalnej) w sposób wyżej wskazany, wobec nauczyciela można zastosować reżim tzw. przestoju w pracy na podstawie art. 81 § 1 Kodeksu pracy, wypłacając mu w tym okresie (tj. przestoju) wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze (bez żadnych dodatków) – jeżeli charakter czynności wykonywanych przez nauczyciela – pedagoga nie pozwala na pracę zdalną. Warunkiem jest tu także wyrażenie przez nauczyciela gotowości do pracy, która powinna przejawiać się nie tylko w deklaracji działania, ale również wyraźnego uzewnętrznienia chęci podjęcia pracy (to pracownik powinien zamanifestować swoją gotowość do pracy tak, by pracodawca nie musiał się tego domyślać).
Dyrektor może także – uznając, że nauczyciel jednak powinien stawić się do pracy i podjąć czynności związane z pracą zdalną – zastosować wobec nauczyciela karę porządkową w oparciu o art. 108 § 1 Kodeksu pracy (KP). W przypadku uporczywego uchylania się od świadczenia pracy w sposób zdalny, możliwe jest wszczęcie wobec nauczyciela postępowania dyscyplinarnego w oparciu o przepisy Rozdziału 10 Karty Nauczyciela.
Uzasadnienie:
Z opisu stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu wynika przede wszystkim, że dyrektor szkoły nie wykorzystał wszystkich możliwości skontaktowania się z nauczycielem, w celu ustalenia przyczyny niepodjęcia pracy zdalnej. Należy zatem przede wszystkim w sposób niebudzący wątpliwości wyjaśnić, czy nauczyciel chce podjąć pracę i wyraża taką gotowość, czy też np. z różnego rodzaju względów takiej pracy podjąć nie może. Wówczas nauczyciel powinien, jednakże przedstawić dyrekcji wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego lub zwolnienie lekarskie, poświadczające jego usprawiedliwioną nieobecność w pracy.
Należy mieć przy tym na uwadze, że o ile w początkowych dniach ograniczenia działalności szkół i innych placówek oświatowych można było mieć wątpliwości co do zasad działania szkoły w nowych okolicznościach, o tyle aktualnie – na podstawie m.in. regulacji zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – należy przyjąć, że szkoła działa tak, jak dotychczas, tyle, że zajęcia są prowadzone w formie zdalnej (tj. przy wykorzystaniu różnych środków porozumiewania się na odległość).
Tym samym, nauczyciele mają obowiązek realizacji podstawy programowej i podjęcia pracy w dostępny im sposób zdalny (§ 7 ust. 1 rozporządzenia), a szczegóły organizacji pracy szkoły w tym okresie ustala dyrektor (§ 1 rozporządzenia). W związku z tym, przypadki, gdy nauczyciel będzie w tym okresie przebywał na tzw. przestoju (art. 81 § 1 KP) i otrzymywał za ten czas wynagrodzenie postojowe (tj. wynagrodzenie zasadnicze bez dodatków), powinny być zasadniczo ograniczone do nauczycieli, którym przydzielenie pracy zdalnej jest znacznie utrudnione bądź niemożliwe (np. ich praca polega głównie na bezpośrednim kontakcie z uczniami, jak wychowawca w świetlicy lub w internacie).
W sytuacji wskazanej w pytaniu, należy zatem najpierw ustalić, czy i w jakim zakresie nauczyciel był gotów pracę zdalną wykonywać (i czy w ogóle miał taką możliwość), a jeśli tego nie robił – to jaka jest tego przyczyna.
Jeśli nauczyciel odmawia pracy zdalnej bez uzasadnionych podstaw, można wyciągnąć wobec niego przede wszystkim konsekwencje w postaci ukarania karą porządkową nagany lub upomnienia, na podstawie art. 108 § 1 KP Niestosowanie się bowiem do poleceń przełożonego, zwłaszcza, jeśli wpływa na ustaloną organizację i porządek w procesie pracy, jest podstawą do nałożenia na pracownika kary porządkowej.
Jeżeli natomiast zachowanie nauczyciela – pomimo prowadzonych rozmów, tłumaczeń i nadkładania kar – nie ulega zmianie i w dalszym ciągu dopuszcza się on naruszenia któregoś z obowiązków wskazanych np. w art. 6 KN, zasadne jest podjęcie przez dyrektora czynności zmierzających do skierowania sprawy do rzecznika dyscyplinarnego, na podstawie przepisów art. 75 i następnych (Rozdział 10) Karty Nauczyciela. Należy mieć przy tym na względzie, że rzecznik – dysponujący odpowiednimi kompetencjami i uprawnieniami, ponownie samodzielnie zbada sprawę w celu rozstrzygnięcia, czy należy wszcząć wobec nauczyciela postępowanie dyscyplinarne.
Wykryte uchybienia w pracy nauczyciela nie stanowią, jednakże podstawy do wstrzymania wypłaty jego wynagrodzenia ani też do jego umniejszenia – poza przypadkiem ustalenia, że nauczyciel pozostaje w opisanym wyżej stanie tzw. przestoju i otrzymuje wówczas wynagrodzenie postojowe.
Zastosuj!
Niezależnie od tego, czy na nauczyciela, za konkretne zachowanie (jednorazowe bądź ciągłe), nałożono karę porządkową lub dyscyplinarną (po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego przed właściwymi organami), to samo zachowanie może być także przyczyną rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy (patrz np.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2015 roku w sprawie I PK 171/14).
Podstawa prawna
- ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 roku, poz. 2215) – art. 6; art. 75 ust. 1 i nast.
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 roku, poz. 1040) – art. 81 § 1; art. 108 § 1
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 roku, poz. 493) – § 1; § 2; § 7
