Zajęcia sportowe, edukacyjne, a nawet pomoc informatyka. Samorząd Miechowa wspiera najstarszych mieszkańców miasta i gminy.
Polityka senioralna priorytetem burmistrza
Gminie Miechów od lat tworzy i realizuje programy wsparcia dla seniorów. Od 2012 roku funkcjonuje tu Uniwersytet Trzeciego Wieku „Aktywne Życie”, a od marca 2015 roku w gminie działa Rada Seniorów.
Zmiany na lepsze rozpoczęły się już w 2010 roku, gdy burmistrzem został Dariusz Marczewski. 43-letni obecnie burmistrz Miechowa władzę w gminie objął w 2010 roku. Był wtedy najmłodszym włodarzem w powiecie miechowskim i jednym z najmłodszych w Polsce. Od początku postawił na politykę senioralną. Nic dziwnego, że mieszkańcy doceniają jego działania. W ostatnich wyborach samorządowych nikt nie chciał z nim konkurować. Jako jedynego kandydata poparło go aż blisko 88 proc. wyborców.
Od 2010 roku w Miechowie organizowane są Dni Seniora, podczas których nie brakuje wydarzeń artystycznych oraz warsztatów i różnych atrakcji dla osób starszych. To też okazja, aby przedstawiciele „srebrnego pokolenia” zaprezentowali swoje talenty i porozmawiali o swoich problemach.
Najważniejsza jest integracja
Od stycznia 2012 roku w Miechowie funkcjonuje Miechowskie Centrum Aktywności Lokalnej”, które skierowane był również do seniorów. Projekt zainicjowany został przez Bibliotekę Publiczną w Miechowie, PTTK oddział w Miechowie oraz Stowarzyszenie Edukacji Nieformalnej „Meritum” funkcjonował dzięki wsparciu finansowemu w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
W ramach ścieżki szkoleniowej „Miechowianin” organizowane były spotkania z regionalistami, historykami, kulturoznawcami na temat historii, kultury i tradycji Ziemi Miechowskiej. Projekt integrował młodych i starszych mieszkańców. Uczniowie miejscowych szkół rozmawiali z seniorami, skanowali stare fotografie, przeglądali kroniki. Seniorzy mogli też poprawić swoją wiedzę na temat prawa, funkcjonowania samorządu, poznawali też warsztat dziennikarski. To zaowocowało ich większą aktywnością.
Od października 2012 roku przy Dom Kultury CKiS działa Klub Seniora w Miechowie, którego inicjatorką i przewodniczącą jest Leokadia Zacharewicz, za swoją działalność nagrodzona w 2017 roku konkursie na Aktywnego Seniora. Klub zrzesza obecnie ponad 40 członków. Seniorzy dzielą się swoimi wyzwaniami i problemami, organizują zajęcia ruchowe, różnego rodzaju prelekcje oraz imprezy tematyczne (ostatki, imieniny, potańcówki, bale karnawałowe), a także wycieczki.
Również od 2012 roku funkcjonuje Uniwersytet Trzeciego Wieku „Aktywne Życie” w Miechowie, którego prezesem Włodzimierz Janus. Na zajęciach organizowanych przez UTW odbywają się wykłady o tematyce historycznej, podróżniczej, zdrowotnej, kulturalnej, spotkania na temat bezpieczeństwa osób starszych. UTW organizuje również imprezy okolicznościowe: rozpoczęcie i zakończenie roku akademickiego, zabawę karnawałową i andrzejkową. Członkowie organizacji biorą udział w ćwiczeniach ogólnorozwojowych, uprawiają nordic walking oraz organizują liczne wyjazdy. W styczniu ubiegłego roku miechowski UTW zorganizował pierwszy Turniej Seniorów w Kręgle pt."Senior, który w kręgle gra zawsze dobry humor ma”.
Reprezentacja seniorów w samorządzie
Od 2015 roku w Miechowie funkcjonuje najpierw 15-, a potem 17-osobowa Rada Seniorów (złożona z wybranych kandydatów po 60-ce), której celem jest integracja miechowskich grup seniorów, reprezentowanie ich interesów oraz podejmowanie inicjatyw na rzecz starszych mieszkańców. W 2024 roku kończy się jej druga kadencja (trwa ona 4 lata i w 2024 roku odbędą się kolejne wybory do tego organu). Wieloletnią przewodniczącą miechowskiej Rady Seniorów (w I i II kadencji) była Krystyna Barwińska, która pełniła tę funkcje do swojej śmierci, w styczniu 2022 roku. Zastąpiła ją Teresa Michalska. Obecnie wiceprzewodniczącą rady Krystyna Winiarska, drugim wiceprzewodniczącym Jan Gibowski, a sekretarzem - Krystyna Ćwiklińska.
Czego potrzebują miechowscy seniorzy?
Blisko 1/4 mieszkańców Gminy Miechów to seniorzy powyżej 60. roku życia. Jest ich już ponad 5,5 tys. z czego aż 3,5 tys. to mieszkańcy samego Miechowa. Ich udział w ogólnej liczbie mieszkańców, podobnie jak w całym kraju, sukcesywnie rośnie. W 2019 roku przystąpiono do opracowania strategii działań adresowanych do michowskich seniorów. 13 sierpnia 2020 roku przyjęto „Politykę senioralną Gminy Miechów na lata 2020-2024”, która powstała po analizie potrzeb i oczekiwań ludzi starszych.
W 2020 roku, przy współpracy z Fundacją Mapa Pasji z Krakowa, w ramach projektu „Przestrzeń dla seniorów 2.0”, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowano strategię działań, która jest odpowiedzią na starzejące się społeczeństwo. Dokument powstał przy udziale samych seniorów i przedstawicieli gminnych instytucji, które wspomagają ich w codziennym życiu. Ankiety i wywiady pozwoliły poznać oczekiwania i problemy, z którymi borykają się najstarsi miechowianie. Co ciekawe, większość respondentów (aż 70 proc.) stanowiły kobiety, co pokazuje, że nawet w starszym wieku są one znacznie aktywniejsze od swoich rówieśników.
Wśród najważniejszych problemów w życiu codziennym na terenie gminy Miechów seniorzy wskazywali brak lub niewystarczający transport lokalny, słaby dostęp do lekarzy specjalistów i do usług rehabilitacyjnych, problem wykluczenia cyfrowego oraz brak pieniędzy na zaspokojenie podstawowych potrzeb (np. lekarstw, żywności). W nieco mniejszym stopniu seniorzy skarżyli się również na słaby przepływ informacji na temat ważnych dla nich spraw i na samotność, która potęguje obawy o własne zdrowie w razie wypadku (blisko 11 proc. osób, które wzięły udział w badaniu mieszkało samotnie).
Miechowscy seniorzy zauważali potrzebę uruchomienia wolontariatu senioralnego (chęć korzystania z takiej pomocy wyraziło blisko 37 proc. ankietowanych). Największą potrzebą była pomoc w drobnych naprawach domowych (elektryka, hydraulika, stolarza) oraz pomoc w załatwianiu spraw w urzędach i instytucjach (np. umawiania wizyt w przychodni czy szpitalu). Niektórzy starsi ludzie zgłaszali, że potrzebna im pomoc w codziennych pracach domowych, zakupach i po prostu – w dotrzymywaniu im towarzystwa. Z drugiej strony stosunkowo niewielka grupa seniorów zadeklarowała, że mogłaby sama włączyć się w wolontariat. Taką chęć wyraziło tylko 8 proc. ankietowanych.
Problemem, z którym zmagają się miechowscy seniorzy jest też ubóstwo. Blisko 40 proc. zgłosiło, że brakuje im pieniędzy na podstawowe potrzeby, jednocześnie wielu z nich nie chce korzystać z pomocy GOPS-u, ponieważ jest to dla nich upokarzające.
To, co powinno się zmienić, aby poprawić im jakość życia to m.in. łatwiejszy kontakt z rejestracją ośrodka zdrowia i lepszy dostęp do lekarzy specjalistów. Narzekali też na długie terminy, brak niektórych specjalistów np. geriatry oraz konieczność osobistego potwierdzenia wizyty u specjalisty w przyszpitalnej przychodni, tym samym dniu rano.
Razem z powiatem i Małopolską
W swoich działaniach na rzecz seniorów Miechów nie jest odosobniony. Dzięki wsparciu ze środków unijnych od 2018 roku małopolscy seniorzy mogą korzystać z programu Tele-Anioł. Osoby zgłoszone i zakwalifikowane do projektu mogą liczyć na pomoc czynnego całą dobę Centrum Teleopieki, otrzymują też specjalną opaskę, dzięki której w szybki sposób mogą wezwać pomoc, bez konieczności wykonywania telefonu – wystarczy nacisnąć przycisk SOS. Seniorzu uczestniczący w programie mogą też skorzystać ze wsparcia w swoich domach – od zabiegów higienicznych po pomoc w codziennych obowiązkach, czy załatwieniu urzędowych formalności. Uruchomiona też została pomoc sąsiedzka, a w pandemii Korpus Wsparcia Seniorów.
Z pierwszej edycji programu Tele-Anioł, realizowanej w latach 2018-2022, w całej Małopolsce skorzystało 6 tys. seniorów. W Miechowie o założeniach projektu rozmawiano na konferencji zorganizowanej w Starostwie Powiatowym 14 października 2019, a w 2020 roku zakwalifikowane do Tele-Anioła cztery mieszkanki Miechowa wystąpiły w kampanii promującej projekt w całej Małopolsce.
Co ważne, obecnie trwa nabór do kolejnej edycji programu Tele-Anioł 2.0. Na jego realizację Małopolska przeznacza 148 mln zł (w tym dofinansowane ze środków europejskich). Rekrutacja prowadzona jest w sposób ciągły w podziale na dwutygodniowe cykle rekrutacyjne, aż do wyczerpania miejsc. W projekcie mogą wziąć udział osoby, które z powodu wieku, stanu zdrowia lub niepełnosprawności nie są w pełni samodzielne i potrzebują wsparcia w wykonywaniu podstawowych czynności.
Inna pomoc, w którą zaangażowała się gmina Gmina Miechów w 2017 roku, to dystrybucja Kopert Życia, zawierającej istotne informacje o stanie zdrowia seniora. Umieszczona w widocznym miejscu w lodówce koperta, w której jest wypełniona karta informacyjna, kserokopia dowodu osobistego oraz wypisy ze szpitala, ułatwi szybką i skuteczną pomoc w sytuacji zagrożenia życia.
Żeby ułatwić funkcjonowanie seniorom i wszystkim mieszkańcom gminy od 2020 roku w Miechowie funkcjonuje komunikacja miejska, którą realizują dwa autobusy elektryczne. Tylko do jesieni 2023 roku przewiozły blisko 390 tysięcy osób, pokonując w tym czasie 320 tysięcy kilometrów.
Obecnie w gminie funkcjonują dwie linie dofinansowane w przez Małopolskę, w ramach RPO Województwa Małopolskiego na komunikacje niskoemisyjną. Linie jeżdżą po samym Miechowie, łącząc obrzeża z centrum i ułatwiając dojazd do sklepów, dworca, szpitala, urzędu miasta czy PCPR. Warto podkreślić, że komunikacja miejska w Miechowie jest najtańsza w Małopolsce, a uczniowie, studenci bez względu naw wiek, emeryci i renciści oraz kombatanci i osoby represjonowane w czasach komunizmu mogą skorzystać z ulgi, natomiast dla dzieci do czasu rozpoczęcia obowiązku szkolnego oraz inwalidów wojennych i wojskowych jest ona bezpłatna.
Instytucje pomocne seniorom
Seniorzy, którzy potrzebują pomocy, mogą też liczyć na wsparcie gminnych i powiatowych instytucji. To przede wszystkim funkcjonujące od 9 lat Centrum Wsparcia Osób Starszych w Miechowie, które burmistrz Dariusz Marczewski powołał do istnienia, aby skoordynować pomoc i ułatwić seniorom życie. W CWOS, w budynku przy ul. Henryka Sienkiewicza 25 , można uzyskać informacje o opiece medycznej oraz ofercie społecznej i kulturalnej dla seniorów oraz ich rodzin. Dla seniorów bezpłatnie udostępnione są: telefon, faksu, kopiarka, drukarka, a także skaner. Centrum koordynuje działania wolontariatu, prowadzi diagnozy osób starszych oraz szkolenia dla seniorów i ich rodzin. W prowadzącym Centrum Referacie Spraw Społecznych, Kultury, Sportu i Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi można także zgłosić potrzebę skorzystania z usług „Złotej Rączki”, czyli bezpłatnych usług w zakresie drobnych napraw domowych oraz otrzymać Ogólnopolską Kartę Seniora, która uprawnia do korzystania ze zniżek na wybrane produkty i usługi w punktach na terenie całego kraju.
Pomoc w postaci zasiłków i wsparcia rzeczowego, organizowanie i przyznawanie usług opiekuńczych, kierowanie do placówek wsparcia świadczy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Miechowie, którym kieruje Robert Gądek, z kolei Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie świadczy pomoc w zakresie dofinansowania turnusów rehabilitacyjnych, likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikacji, dofinansowaniu do zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny, rehabilitacyjny i środki pomocnicze oraz kierowaniu do domów pomocy społecznej. Przy PCPR w Miechowie funkcjonuje też Punkt Interwencji Kryzysowej, w którym można bezpłatnie skorzystać z porad prawnych, psychologicznych oraz terapii rodzin, a także Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności.
O seniorów w Miechowie troszczy się też Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, koło w Miechowie, którego przewodniczącą jest Maria Papis. W siedzibie koła, w budynku Urzędu Gminy i Miasta w Miechowie, seniorzy mogą skorzystać z oferty wycieczek, wyjazdów na koncerty oraz do teatru, a także imprez okolicznościowych (Dzień Kobiet, Andrzejki). Organizacja przygotowuje paczki bożonarodzeniowe dla członków związku oraz zapomogi dla osób starszych.
W 2019 roku dla najbardziej potrzebujących wsparcia osób starszych uruchomiono Dzienny Dom „Senior+”. Placówka powstała w tzw. „Domu Złotej Jesieni” przy ul. Jagiellońskiej 15. Na remont i uruchomienie ośrodka gmina pozyskała blisko 300 tys. z rządowego programu „Senior+”. Całość prac wyniosła blisko 420 tys.
W miechowskim Dziennym Domu „Senior+” jest miejsce dla 15 seniorów (w wieku powyżej 60 lat), którzy ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy. W placówki prowadzone są zajęcia rehabilitacyjne, terapii zajęciowej i edukacyjne, ale przede wszystkim jest ona wsparciem dla osób samotnych. Dom funkcjonuje od poniedziałku do piątku, przez 8 godzin dziennie, a wysokość opłaty za pobyt uzależniona jest od sytuacji dochodowej uczestnika.
E-senior w Miechowie
Ciekawą ofertę dla seniorów ma też Centrum Kultury i Sportu. To bezpłatne zajęcia fitness i na basenie. Już kolejny rok realizowane są w ramach programu „Pora na seniora”, które finansuje Gmina Miechów.
Informacje o miechowskim wsparciu seniorów można znaleźć na Facebooku na stronie „Miechów dla Seniora”. Są tam aktualne propozycje imprez i zajęć dla seniorów.
Najnowszą ofertą wsparcia dla seniorów jest pomoc informatyka. W każdą środę w godzinach od 12.00 do 14.00 w miechowskiej bibliotece przy Placu T. Kościuszki 7 osoby starsze mogą skorzystać z bezpłatnej pomocy w korzystaniu z urządzeń elektronicznych codziennego użytku - w obsłudze telefonów, komputerów i urządzeń elektronicznych. Informatyk, który pracuje w ramach programu „E-senior”, pomoże w rozwiązywaniu problemów technicznych oraz nauczy, jak sprawnie korzystać z różnych urządzeń takich bankomat, paczkomat oraz inne urządzenia samoobsługowe. Pomoże też w wypełnianiu dokumentów i formularzy przez internet.
fot. pixabay
