"To postać, którą warto przypomnieć, szczególnie dla młodych pokoleń." Obchody 104 rocznicy powstania Marynarki Wojennej
W poniedziałek, 28 listopada w Wieliczce odbyła się uroczystość związana z rocznicą utworzenia Marynarki Wojennej RP. Na obchodach zorganizowanych przy tablicy upamiętniającej jednego z twórców formacji, komandora Bogumiła Nowotnego i w Kopalni Soli Wieliczka spotkali się przedstawiciele Marynarki, władz samorządowych i służb mundurowych oraz rodzina komandora.
„Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć marynarkę polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego, szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych” – tym dekretem 104 lat temu marszałek Józef Piłsudski rozkazał utworzyć Polską Marynarkę Wojenną. Pamiętny rozkaz i historię tworzenia formacji przypomniano podczas zorganizowanych w Wieliczce obchodów 104 rocznicy jej powstania. Zorganizowano je przy odsłoniętej 9 października br. przy siedzibie Starostwa Powiatowego w Wieliczce ponad dwa miesiące temu tablicy upamiętniającej pochodzącego z tego miasta komandora Bogumiła Nowotnego, pierwszego dowódcy Marynarki Wojennej RP. Uroczysty apel uświetniła orkiestra Kopalni Soli Wieliczka i poczty sztandarowe służb mundurowych, miejscowych szkół oraz harcerze. Wzięli w nim udział Urszula Rusecka, poseł RP, I wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz, wójtowie gmin z terenu powiatu wielickiego, przedstawiciele duchowieństwa i stowarzyszenia Klub Przyjaciół Wieliczki oraz mieszkańcy.
- Uroczystość zorganizowana dwa miesiące po odsłonięciu tablicy na dziedzińcu Starostwa jest pierwszą uroczystością, ale będziemy chcieli ją kontynuować w kolejnych latach - powiedział starosta wielicki Adam Kociołek, który przywrócił w Wieliczce pamięć o zasłużonym wieliczaninie. - Myślę, że dla społeczeństwa nie tylko Wieliczki, nie tylko dla powiatu wielickiego, ale Małopolski jest to postać, którą warto przypomnieć i w jakiś sposób utrwalić, szczególnie dla młodych pokoleń, żeby znali ludzi, którzy tworzyli zręby naszej państwowości - podkreślił starosta.
Zorganizowana w Wieliczce uroczystość była okazją nie tylko, aby kolejny raz uczcić komandora Bogumiła Nowotnego, pod którego tablicą złożono wiązanki i wieńce, a wartę pełniła kompania reprezentacyjna Marynarki Wojennej RP. Była to okazja, aby spotkać się z rodziną komandora i uhonorować wszystkich, którzy przyczynili się do wrześniowej uroczystości.
Wyjątkowym gościem, który przyjechał z Wiednia, był jedyny wnuk Bogumiła Nowotnego, Christian Sandauer, który na części konferencyjnej w pięknej Komorze Drozdowice w Kopalni Soli Wieliczka opowiedział o swoim dziadku. - To było spotkanie, które nas cofnęło wstecz do czasów dzieciństwa pana Sandauera, kiedy znał swojego dziadka. Jego wspomnienia są dodatkowym elementem, który pozwoli nam uzupełnić zarówno biografię, jak również ikonografię związane z Bogumiłem Nowotnym, bo ta ikonografia jest bardzo skromna - zauważył starosta.
Podczas konferencji, na której prelekcję zatytułowaną "Bogumił Nowotny- człowiek, dowódca i organizator. Portret naszkicowany na podstawie wspomnień" wygłosiła krewna komandora Magdalena Nowotna, można było zobaczyć wyświetlane archiwalne zdjęcia Bogumiła Nowotnego jeszcze z czasów, gdy służył w marynarce austro-węgierskiej.
Starosta zdradził, że trwają rozmowy o tym, aby wspólnie z Marynarką Wojenną przygotować film o komandorze Nowotnym na przypadającą za rok okrągła, 105 rocznicę powstania formacji.
W części konferencyjnej Aleksandra Ślusarek, członek zarządu powiatu wielickiego, przybliżyła słuchaczom sylwetkę swojego krewnego, pułkownika cesarsko-królewskiej armii austriackiej, generała brygady odrodzonej Polski doktora Eugeniusza Ciastonia, który jako lekarz Marynarki Wojennej współpracował z komandorem Nowotnym.
Eugeniusz Ciastoń urodził się 26 listopada 1861 roku we Frysztaku. Do szkoły chodził w Krakowie. Tu też zdobył dyplom lekarza. Służył w cesarskiej i królewskiej Marynarce Wojennej w charakterze lekarza. W 1920 roku został pozytywnie zweryfikowanych i poproszony przez Józefa Piłsudskiego do tworzenia floty polskiej. - Był stanu wolnego, a więc nie ma za wielu krewnych, którzy pomogliby w opracowaniu jego szerszej biografii, ale z materiałów, które pozostały po nim, wiemy, że (na emeryturze – przyp. red.) mieszkał w Wadowicach. Tam był szefem klubu, Piłsudczyków i tam zmarł. Pozostały po nim pamiątki, które znajdują się w Prywatnym Muzeum Tradycji Niepodległościowej Ziemi Wadowickiej w Wadowicach. Jest to postać zasłużona dla Rzeczpospolitej Polskiej, która zasługuje na to, aby wreszcie mieć opracowaną szerszą biografię – podsumowała Aleksandra Ślusarek.
Podczas spotkania starosta Adam Kociołek i wicestarosta Henryk Gawor wręczyli specjalne podziękowania za pomoc przy organizacji uroczystości związanej z obchodami 150. rocznicy urodzin komandora Bogumiła Nowotnego. Otrzymali je: komandor Przemysław Czernuszyc Komendant Portu Wojennego, młodszy brygadier Leszek Kasiński Komendant Powiatowe Państwowej Straży Pożarnej w Wieliczce, młodszy inspektor Mirosław Strach Komendant Powiatowy Policji w Wieliczce, Ks. dr Wojciech Olszowski Proboszcz Parafii pw. Św. Klemensa w Wieliczce, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
Specjalne odznaczenia wręczył również Roman Kanafoyski (wnuk komandora Romana Kanafoyskiego dowódcy Oddziału Wydzielonego Marynarki Wojennej Wisła Flotylli Pińskiej), prezes kapituły medalu okolicznościowego 90. rocznicy Flotylli Rzecznej RP. Medale otrzymali: Malgorzata Szlezyngier - Tekielska, Elżbieta Chełkowska, Christian Sandauer, Maria Różańska, Magdalena Nowotna, Młodszy Inspektor Mirosław Strach Komendant Powiatowy Policji w Wieliczce oraz starosta wielicki Adam Kociołek.
Miłym akcentem były też podziękowania przygotowane przez rodzinę komandora Nowotnego, która nie kryła wzruszenia z tak uroczystego upamiętnienia ich krewnego.
fot. Marzena Gitler/Głos24 i Starostwo Powiatowe w Wieliczce
