Ks. prof. dr hab. Janusz Królikowski z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, ks. kan. Franciszek Siarek Proboszcz Parafii Grobu Bożego w Miechowie i Dariusz Marczewski Burmistrz Gminy i Miasta Miechów zapraszają na Konferencję naukową w 200-lecie kasaty miechowskiego domu generalnego Zakonu Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Pańskiego w Jerozolimie (1819 - 2019).
Spotkanie odbędzie się 9 listopada w Domu Kultury w Miechowie, przy ul. Racławickiej 10.
PROGRAM
10:00- przywitanie uczestników i otwarcie konferencji naukowej
10:15 - ks. prof. dr hab. Janusz Królikowski, Uniwersytet Papieski Jana Pawia II w Krakowie: Kasata Zakonu Bożogrobców w Miechowie - kontekst kościelno-polityczny
10:40 - ks. prof. dr hab. Jarosław Popławski ESSH, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie: Wkład bożogrobców do duchowości i pobożności w Polsce
11:10 - przerwa kawowa
11:40 - ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu: Pusty grób Chrystusa - przesłanie teologiczno-duchowe
12.05 - dr Paweł Beyga, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu: Święto Bożego Grobu - geneza i przesłanie teologiczno-duchowe
12.30 - ks. prał. dr Jerzy Bielecki ESSH, Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej: Odnowienie Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie jako kontynuacja Militia Sancti Sepulchri
16:00 - Bazylika mniejsza pw. Grobu Bożego w Miechowie, Msza św. dziękczynna za 650. lat obecności Bożogrobców w Polsce, pod przewodnictwem Jego Ekscelencji Ks. Bp. Jana Piotrowskiego, biskupa diecezji kieleckiej.
W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy.
Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie (łac. Ordo Equestris Sancti Sepulcri Hierosolymitani) bożogrobcy, Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, w Polsce znany także jako Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego – zakon wywodzący się z założonej w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon kapituły. Początkowo zakon stanowiło 20 kanoników sprawujących służbę duszpasterską i 50 rycerzy krzyżowych wywodzących się z najlepszych domów rycerskich. Podlegali oni zwierzchnikowi kościoła łacińskiego w Ziemi Świętej czyli biskupowi Jerozolimy. W czasach stacjonowania w Palestynie (do XIII wieku) do ich podstawowych obowiązków należało oprowadzanie pątników, obrona Grobu Chrystusa oraz uczestniczenie w wyprawach przeciw niewiernym. Kapituła składała się z duchownych i rycerzy, jednak szybko dominującą rolę zaczęli odgrywać kapłani. Regułę św. Augustyna nadał im patriarcha Arnulf z Rohez (1114 r.). W 1122 r. zatwierdził ją papież Kalikst II.
Zakon na świecie
Po upadku Akki zakon rozwijał się w Europie, a siedzibą przeora generalnego stała się Perugia. W 1471 r. zakon liczył 2080 członków. W I połowie zakon posiadał 88 klasztorów, a pod koniec XV w. już blisko 200 placówek skupionych w kongregacjach rozmieszczonych w Lombardii, Toskanii, Królestwie Neapolu, Niemczech, Węgrzech, Czechach i Polsce. W Europie bożogrobcy szerzyli kult Grobu Pańskiego i nabożeństwa pasyjne oraz prowadzili działalność charytatywną. Strój zakonny stanowi biały habit z czerwonym krzyżem jerozolimskim na lewej piersi.
Zakon przeżył poważny kryzys pod koniec XV wieku. Papież Innocenty VIII w 1489 roku inkorporował bożogrobców do zakonu joannitów (później zwanych Kawalerami Maltańskimi). Zakon bożogrobców został zniesiony w większości krajów europejskich, przetrwał jednak m.in. w Hiszpanii i Polsce. Na świecie zakon przez kilka wieków wegetował. Odżył dopiero po reaktywacji łacińskiego Patriarchatu Jerozolimy w 1847 na mocy konkordatu między Stolicą Apostolską a imperium osmańskim. Został zreformowany przez Piusa X w 1907 i następnie przez Piusa XII w 1949.
Zakon w Polsce – Miechowici
Do Polski bożogrobców sprowadził w 1163 r. możnowładca Jaksa z rodu Gryfitów, który ufundował im klasztor miechowski (Miechów, stąd używana w Polsce nazwa miechowici). Zakon szybko się rozwijał, otrzymując liczne nadania od książąt, możnowładców i biskupów. W okresie walk Władysława Łokietka ze zwolennikami rządów czeskiego króla Wacława miechowici poparli tych drugich, czym narazili się na kilka najazdów. Społeczność zakonną tworzyli wówczas głównie Czesi i Niemcy, a Wacław II był wielkim protektorem zakonu w Czechach. Po jego śmierci klasztor popierał przeciwników rządów Łokietka, w tym niemieckich mieszczan krakowskich pod wodzą wójta Alberta. W 1311 r. wojska książęce wypędziły bożogrobców z Miechowa i obsadziły klasztor zbrojną załogą. W 1314 r. zakonnicy powrócili do Miechowa. Zmiana władz klasztoru (wybór Polaka na to stanowisko, co stało się później regułą) doprowadziła do złagodzenia stosunku Łokietka do bożogrobców i do zwrotu majątków zakonnych. W 1374 r. prepozyt miechowski został wikariuszem generalnym na całą Polskę i kraje sąsiednie. W czasach wielkiej schizmy zachodniej (1378-1418) uwolnił się od zwierzchnictwa patriarchy, opowiedział się po stronie papieża i uzyskał papieską konfirmację. Odtąd klasztor miechowski był podporządkowany Stolicy Apostolskiej. W tych czasach bp Maciej Janina do Leżajska i Przeworska wprowadził kanoników regularnych św. Grobu.
Do XVI wieku powstało łącznie 32 ośrodki zakonu w Polsce. Aż do drugiej połowy XVI w. wszystkie one podlegały bezpośrednio prepozytowi z siedzibą w Miechowie. Prepozyt miechowski podlegał bezpośrednio patriarsze jerozolimskiemu, który zatwierdzał jego wybór. Później jednak, dla lepszej kontroli działalności zakonu i sprawniejszego zarządzania, konieczny stał się podział na cztery prowincje: małopolską, wielkopolską, mazowiecką i ruską. W 1774 r. kongregacja miała w Polsce 88 kapłanów i 19 kleryków.
Polscy bożogrobcy prowadzili działalność charytatywną i duszpasterską, przy ich konwentach organizowano parafie i szpitale. Spopularyzowali pochodzący z tradycji jerozolimskich zwyczaj budowania w kościołach na okres Wielkiego Tygodnia tzw. grobu Pańskiego, organizowali nabożeństwa pasyjne. Poza swoimi pierwszoplanowymi zadaniami Bożogrobcy w XVIII w. przejęli pod swoją opiekę część szkół pojezuickich. Strój zakonny polskich bożogrobców w tym okresie to czarny habit z czerwonym krzyżem patriarchalnym.
Początek wieku XIX przyniósł stopniową likwidację zgromadzenia, najpierw w zaborze pruskim, a następnie austriackim. W 1819 r. w ramach działań Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Królestwa Polskiego kierowanej przez Stanisława Kostkę Potockiego doszło do kasaty domu generalnego w Miechowie. Ostatnim członkiem tego zakonu był Piotr Franciszek Pękalski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zmarł w 1873 roku.
Fot. i inf.: UGiM w Miechowie, wikipedia.pl
