W poniedziałek, 21 kwietnia 2025 roku, o godzinie 7:35, w wieku 88 lat zmarł papież Franciszek. Informację przekazała Dykasteria ds. Komunikacji Stolicy Apostolskiej. Śmierć Ojca Świętego rozpoczęła okres sede vacante, w którym Kościół katolicki przygotowuje się do wyboru nowego papieża poprzez konklawe.
Czym jest konklawe?
Konklawe to zgromadzenie kardynałów mające na celu wybór nowego papieża. Odbywa się ono w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie i jest jednym z najważniejszych wydarzeń w Kościele katolickim. Termin "konklawe" pochodzi od łacińskiego conclave, oznaczającego "zamknięte pomieszczenie".
Kiedy i gdzie zwoływane jest konklawe?
Konklawe jest zwoływane po śmierci lub rezygnacji papieża. Zgodnie z obowiązującymi regułami, musi rozpocząć się w ciągu 15–20 dni od tego momentu. W tym czasie organizowany jest pogrzeb, a kardynałowie omawiają sprawy Kościoła i przygotowują się do wyboru nowego papieża. Gdy papież rezygnuje, konklawe może rozpocząć się wcześniej na mocy jego decyzji. Uczestnicy są zakwaterowani w Domu Świętej Marty i mogą poruszać się jedynie między nim a Kaplicą Sykstyńską. Kardynałowie pozostają w izolacji od otoczenia aż do momentu osiągnięcia zgody.
Kto bierze udział w konklawe?
W konklawe uczestniczą kardynałowie-elektorzy, którzy w momencie śmierci lub rezygnacji głowy Stolicy Apostolskiej nie ukończyli 80. roku życia. Liczba elektorów nie może przekroczyć 120. Oprócz nich obecni są również inni duchowni i personel pomocniczy, jednak bez prawa głosu. Każdy uczestnik konklawe składa przysięgę milczenia, a wszelkie formy komunikacji ze światem zewnętrznym są surowo zabronione.
Przebieg konklawe
Wybory nowego papieża poprzedza msza święta Pro Eligendo Romano Pontifice w Bazylice św. Piotra. Następnie kardynałowie-elektorzy udają się do Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie składają przysięgę tajemnicy i posłuszeństwa przyszłemu papieżowi. Głosowanie odbywa się w tajemnicy – każdy z elektorów zapisuje nazwisko kandydata na kartce i wrzuca ją do urny. Aby wyłonić nowego papieża, kandydat musi uzyskać przynajmniej 2/3 głosów.
Dym nad Kaplicą Sykstyńską – znak dla świata
Po każdym głosowaniu karty są spalane. Jeśli dym unoszący się nad Kaplicą Sykstyńską jest czarny, oznacza to brak wyboru nowego papieża. Biały dym sygnalizuje, że Kościół katolicki ma nowego zwierzchnika. Jeśli po maksymalnie 30 głosowaniach nie uda się wybrać papieża, następuje narada kardynałów w celu ustalenia dalszego postępowania, choć nadal obowiązuje zasada uzyskania 2/3 głosów.
Ogłoszenie wyboru nowego papieża
Gdy zostanie wyłoniony nowy papież, zadaje mu się pytanie, czy przyjmuje wybór. Po uzyskaniu twierdzącej odpowiedzi wybiera on swoje papieskie imię. Wówczas ogłaszana jest formuła „Habemus papam” (łac. mamy papieża), a nowo wybrany zwierzchnik Kościoła katolickiego wychodzi na balkon Bazyliki św. Piotra i udziela pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi” (łac. Miastu i Światu).
