– Będąc z dziećmi w stałym kontakcie, mamy na uwadze ich potrzeby. Wiemy o sobie dużo, jesteśmy w bliskiej relacji, ufamy i pomagamy sobie w każdej sytuacji. To niezwykłe jak wspaniale dzieci rozwijają się intelektualnie, osiągają wyżyny swoich możliwości, mając zapewniony harmonijny, pełen miłości rozwój emocjonalny – mówi w rozmowie z Głosem24 Izabela Jończyk, dyrektorka Szkoły Podstawowej i Przedszkola Montessori Dom Otwarty w Gorzeniu Górnym.
Pedagogika Montessori to system nauczania dzieci, który został stworzony przez Marię Montessori na początku XX wieku. Metoda ta skupia się na nauczaniu w sposób naturalny i spontaniczny, przy jednoczesnym zachowaniu porządku i zasad. W klasach znajdują się specjalne materiały edukacyjne, które są zaprojektowane w taki sposób, aby pomóc dzieciom w samodzielnym uczeniu się i rozwijaniu swoich umiejętności. W tym systemie uczniowie uczą się poprzez doświadczenie i eksplorację. Mają również pewną swobodę w podejmowaniu i wyborze aktywności, co pomaga im rozwijać ich samodzielność i zdolność do podejmowania decyzji. Według założeń, nauczyciele pełnią rolę przewodników i obserwatorów. Pomagają dziecku w samodzielnym rozwoju, ale nie narzucają mu swoich pomysłów. Przeglądając strony internetowe, możemy natrafić na wiele mitów krążących wokół edukacji metodą Montessori, a jak jest naprawdę? O tym, na czym polega fenomen metody Montessori oraz jak faktycznie wygląda edukacja w takiej szkole, porozmawialiśmy z Izabelą Jończyk, dyrektorką Szkoły Podstawowej i Przedszkola Montessori Dom Otwarty w Gorzeniu Górnym.
Skąd pomysł na uruchomienie placówki w duchu Montessori?
– Jako Przedszkole i Szkoła Montessori Dzwonek istniejemy już od kilku lat. Placówka została założona w 2019 roku. Ciągle się rozwijamy i przekształcamy również lokalowo. Od września 2023 przenosimy się do nowego, pięknego, dużego budynku, do Domu Otwartego Szkoły i Przedszkola Montessori, Miejsca
Rozwoju Dzieci i Dorosłych w Gorzeniu Górnym pod Wadowicami.
Jesteśmy rodzicami trójki dzieci, podróżnikami i pedagogami szukającymi ciągle nowych i lepszych rozwiązań, nie tylko dla dzieci, ale również dla dorosłych. Stąd pomysł stworzenia nie tylko miejsca edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, ale i miejsca rozwoju dzieci i dorosłych. Podróże po świecie oraz wiele lat spędzonych, zwłaszcza w Norwegii, pozwoliły nam zaobserwować rozwiązania pedagogiczne, które okazały się niezwykle skuteczne i bardzo bliskie naszemu sercu. Jasne
stało się, że chcemy kontynuować metodę Montessori na terenach, gdzie osiedliliśmy się na stałe, czyli w Wadowicach. Zaobserwowaliśmy, że dzieci w szkołach i przedszkolach Montessori są radosne, zrelaksowane, podążają za swoimi potrzebami, dostają odpowiednie „narzędzia" by rozwijać się emocjonalnie i intelektualnie. Są pewne siebie, mają wysokie poczucie własnej wartości, jasno wyrażają swoje emocje, potrzeby i zainteresowania, są zawsze blisko natury. Pamiętamy również, jak bardzo było to dla nas niesamowite spotkać i poznać metodę, która z szacunkiem i miłością traktuje dzieci i ich rodziny. Szczególnie dla nas, wychowanych w starym systemie szkolnictwa. Stając się rodzicami, postanowiliśmy, aby nasze dzieci miały piękne dzieciństwo, świadomych opiekunów, aby zawsze były blisko przyrody i miały edukację emocjonalną i intelektualną zgodną z ich potrzebami i możliwościami. Po wielu latach i transformacjach tak właśnie powstała Szkoła Podstawowa i Przedszkole Montessori Dom Otwarty w Gorzeniu Górnym.
Metoda Montessori ma coraz więcej zwolenników. Na czym polega jej fenomen?
– Pedagogika Montessori opiera się na kilku kluczowych zasadach, jedną z najważniejszych jest ta, że każde dziecko ma własny rytm rozwoju. Nauczyciel powinien dostosowywać swoje nauczanie do indywidualnych potrzeb uczniów, w klasie Montessori dzieci uczą się przez praktykę. Nauczyciel jest po to, aby pomóc dzieciom w procesie nauki, a nie aby kontrolować każdy krok, który podejmują. Bardzo dużo uwagi poświęcamy psychice najmłodszych. Ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka ma język i ruch. Równie ważnymi tematami są adaptacja w środowisku i życie społeczne. Metoda Montessori to metoda bez kar i nagród.
Czym różni się państwa placówka od tradycyjnych szkół i przedszkoli?
– W naszej placówce przede wszystkim najważniejsze są dzieci. Podążamy za ich potrzebami, tak, aby mogły rozwijać się jak najbardziej harmonijnie, całościowo, by mogły rozwijać swoje talenty i zainteresowania. Dzieci są indywidualnie zaopiekowane gronem specjalistów. W naszej szkole i przedszkolu bardzo ważna jest komunikacja Dziecko-Rodzic-Wychowawca. Zachowując dobrą i szczerą
relację między nami, stwarzamy miejsce, w którym dzieci czują się bezpieczne, kochane, akceptowane i chronione. Staramy się, aby każdy aspekt ich rozwoju był widziany i rozwijany. Mamy bardzo dobrą relację z dziećmi w każdym wieku, dzieje się tak dzięki mniejszej ilości uczniów w klasach szkolnych i grupach przedszkolnych.
Zajęcia nie są prowadzone w ławkach, czas pracy nie jest podzielony na lekcje i przerwy. Uczniowie pracują w sali przygotowanej do zajęć z przyrody, biologii, matematyki, języka polskiego i angielskiego. Materiały z zakresu tej wiedzy dostępne są na półkach, na wysokości wzrostu dzieci. Można pracować przy wspólnym stole, na podłodze czy dywanie. Pozycja niewymuszona umożliwia lepszą koncentrację i komfortowe spędzanie czasu na nauce, nie na wyczekiwaniu końca długiej lekcji. W klasach z mniejszą ilością dzieci zawsze jest dwóch opiekunów-nauczycieli, co umożliwia m.in. lepszy kontakt z uczniami, indywidualne podejście, zdecydowanie lepszą organizację i lepszy podział obowiązków. Nie mamy lekcji, ale mamy specjalny czas na naukę, na bycie wśród przyrody i zabawy na zewnątrz, na warsztaty rozwijające nasze zainteresowania ruchowe, plastyczne i muzyczne. Dzień zaczyna się i kończy kręgiem, rozmowami o tym, co dla nas było ważne, jak nam minął dzień. Budujemy relację, poruszamy ważne tematy i rozwiązujemy wyzwania. Rozmowa, rozmowa, rozmowa, ciągle rozmawiamy, pytamy, zastanawiamy się, staramy się poczuć siebie. W naszym Domu Otwartym jest miejsce dla każdego dziecka, jak i jest również miejsce dla rodzicielskich potrzeb.
Jak wygląda plan dnia przedszkolaka i ucznia?
– Dzień w szkole i dzień w przedszkolu różnią się od siebie. Do naszego Przedszkola Montessori uczęszczają dzieci w wieku od 3-5 roku życia. Do Szkoły Podstawowej Montessori uczęszczają dzieci od zerówki do 4 klasy. Każdego dnia zajęcia rozpoczynamy w kameralnej grupie uczniów (w wieku od 6-10 roku życia) o 8:30, ale już od 8:00 z ogromną przyjemnością schodzą się, aby mieć czas na wspólną zabawę, czyli delikatne, "niepospieszne" rozpoczęcie dnia. Każdy dzień zaczynamy opowieściami o istotnych dla dzieci sprawach. Siedzimy w kręgu, podejmujemy dyskusję na ważne tematy, uczymy się słuchać i czekać. Uczymy się w ten sposób akceptacji i tolerancji, uczymy się siebie.
A jak wygląda edukacja?
– Od godziny 8:30.00-12:00 jest czas na pracę własną. W tym czasie wszystkie dzieci mają do zrealizowania materiał z matematyki, języka polskiego i wiedzy kosmicznej. Grupa szkolna jest wiekowo różnorodna. Dzieci w grupie szkolnej są w wieku od 6-10 roku życia. Każde dziecko indywidualnie realizuje podstawę programową. Grupa szkolna codziennie prowadzona jest przez dwóch nauczycieli, od których zasięga niezbędnych informacji wymiany doświadczeń. Cztery razy w tygodniu w trakcie dnia obecny jest trzeci nauczyciel-native speaker. Bez względu na pogodę, każdego dnia od godziny 12:00- 13:00 dzieci spędzają czas na zabawie pod gołym niebem. Część zajęć dodatkowych odbywa się na zewnątrz, w lesie, na podwórku i na naszym szkolnym placu zabaw. Najczęściej dzieci do 16:00 są na świeżym powietrzu. O 13:00 wszystkim burczy już w brzuchach, więc ruszają przygotowania do obiadu, po którym o 14:00 odbywają się zajęcia dodatkowe: edukacja leśna, zajęcia artystyczne, stolarskie i rękodzieło, basen, zajęcia sportowe, taniec czy zajęcia muzyczne. Piątki są najbardziej wyjątkowe z wszystkich dni szkolnych. Dzieci uwielbiają ostatni dzień tygodnia, ponieważ co tydzień wyruszamy na przeciw górskiej przygodzie, całą grupą szkolną zdobywamy szczyty Beskidów! Nic tak nie smakuje jak herbata i kanapka na szlaku, nic nie daje takiej satysfakcji jak poszerzanie własnych możliwości, nic tak nie łagodzi i harmonizuje dzieci jak przebywanie wśród dzikiej natury. Codziennie do 16:00 czynna jest świetlica. O tej porze teoretycznie dzień szkolny powinien się skończyć, ale w praktyce większość dzieci razem z rodzicami i rodzeństwem naturalnie przechodzi do ogrodu. Dzieci chcą dalej bawić się razem, a rodzice oddają się rozmowom i miłemu spędzaniu czasu w gronie rodzinnym.
Jeśli chodzi o przedszkole, to życie toczy się tam w swoim tempie. Przedszkole czynne jest od godziny 7:00 do godziny 17:00. Między 7:00 a 08:30 dzieci rozpoczynają czas pracy własnej. Podobnie jak w szkole jest to czas rozwijania swoich zainteresowań odpowiadania na potrzeby intelektualne, ale także i
emocjonalne. Nauczyciele podążają za przedszkolakiem, proponują mu materiały Montessori lub też pokazują jak można z nich korzystać. Zainteresowanie pracą własną zawsze wychodzi od samego dziecka. W przedszkolu lekcje, spotkania z nauczycielem odbywają się głównie w relacji jeden na jeden. Na kręgu, czyli podczas wspólnego czasu w kole, dzieci spotykają się o poranku, przed rozpoczęciem pracy własnej, czyli o 08:30 oraz na jej końcu około godziny jedenastej. O 11:30 przedszkolaki wychodzą. na zewnątrz do ogrodu. To jest codzienna przerwa, czas spędzony na zewnątrz bez względu na pogodę i
porę roku. Dzieci ubrane w kalosze, odporne na deszcz spodnie i kurtki mogą bawić się w piasku, błocie czy na trawie nawet w deszczowy dzień. Dajemy im dzięki temu możliwość, by mogły czuć się swobodnie i nieskrępowanie mogą się brudzić. O 13:00 dzieci wracają na obiad, a po nim mają możliwość odpoczynku. Te dzieci, które mają ochotę i potrzebę snu, zasypiają na swoich leżaczkach.
Pozostałe w okresie wiosenno-jesiennym wychodzą na zewnątrz po raz drugi i tam spędzają czas na swobodnych zabawach, aż do momentu odbioru przez rodziców. W okresie zimowym w godzinach popołudniowych odbywają się zabawy lub też druga praca z materiałami Montessori. Ponadto raz w miesiącu odbywają się w przedszkolu spotkania z teatrem lub warsztaty przyrodnicze czy podróżnicze.
Raz w miesiącu będą odbywać się zajęcia z dogoterapii, zajęcia ruchowe oraz zajęcia artystyczne. Bardzo zależy nam na tym, by rozwój dzieci był harmonijny, ale też zwracamy uwagę na to, aby nie był przepełniony dodatkowymi zajęciami. Chcemy, żeby dzieci w naszym przedszkolu miały po prostu czas na to, by się ze sobą bawić.
Ile dzieci uczęszcza do przedszkola, a ilu jest uczniów w szkole?
– Ilość dzieci na przestrzeni ostatnich lat ciągle wzrasta. Na ten moment nasza szkoła podstawowa prowadzi zajęcia dla uczniów do 4 klasy. W planach jest stworzenie miejsca edukacji do 8 klasy szkoły podstawowej, a następnie również szkoły średniej. Na ten moment w grupie szkolnej łączonej wiekowo, w zajęciach uczestniczą dzieci w wieku od 6-10 roku życia. Grupa ta liczy 16 dzieci, od nowego roku szkolnego dla dzieci szkolnych przygotowane będzie miejsce dla dwóch grup szkolnych. W przedszkolu od nowego roku przygotowane są miejsca dla 40 przedszkolaków w dwóch grupach po 20 dzieci.
Z jakimi reakcjami rodziców się państwo spotykają?
– Do naszego miejsca trafia coraz więcej rodziców świadomych tego, czego potrzebują ich dzieci. Są to rodzice poszukujący placówki, która razem z nimi będzie wspierała rozwój i wychowanie ich pociech. Kiedy przyjeżdżają do naszej szkoły i naszego przedszkola, to często towarzyszy im poruszenie, wewnętrzna budząca się radość. Myślę, że stan uniesienia wywołany jest tym, że tworzymy miejsce zgodne z ich wyobrażeniem, z ich pragnieniem serca. Podoba im się nie tylko okolica czy budynek, ale przede wszystkim nasze podejście do dzieci. Pierwsze spotkanie z rodzicami zazwyczaj jest bardzo długie. Uwielbiam ten czas, który pokazuje mi, że warto to robić. Oczywiście są również telefony rodziców, którzy dzwonią z ciekawości, którzy chcą po prostu dowiedzieć się czegoś więcej, albo szukają szkoły, która nie jest w systemie, choć nie do końca znają pedagogikę Montessori. Wynika to z tego, że jesteśmy w momencie, w którym nasze środowisko lokalne budzi się i otwiera na sprawy związane z wychowywaniem dzieci, poświęca temu coraz więcej uwagi. Jesteśmy miejscem nie tylko edukującym dzieci, ale również miejscem rozwoju dorosłych. Dom Otwarty jest przestrzenią do budowania edukacyjnej, pedagogicznej i psychologicznej świadomości.
Dlaczego warto wybrać państwa placówkę?
– Jesteśmy placówką charakteryzującą się dużym doświadczeniem w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Mamy wyjątkową, wrażliwą, wykształconą i ciągle rozwijającą się ogólnopolską kadrę specjalistów z pedagogiki, psychologii, logopedii i oligofrenopedagogiki. Odwiedzamy placówki partnerskie, wymieniamy się doświadczeniem, nie "stoimy w miejscu", ciągle zmieniamy się na lepsze. "Jedyna stała to zmienna”, jesteśmy niezwykle elastyczni i dopasowani do potrzeb dzieci i ich rodzin, jednocześnie dajemy dzieciom stałą przystań pełną bezpieczeństwa i komfortu, rozwoju emocjonalnego, intelektualnego, psychicznego i fizycznego.
Będąc z dziećmi w stałym kontakcie, mamy na uwadze ich potrzeby, wiemy o sobie dużo, jesteśmy w bliskiej relacji, ufamy sobie i pomagamy w każdej sytuacji. To niezwykłe, jak wspaniale dzieci rozwijają się intelektualnie, osiągają wyżyny swoich możliwości, mając zapewniony harmonijny, pełen miłości rozwój emocjonalny. W naszej szkole realizujemy podstawę programową, rozszerzając ją o kierunki związane z zainteresowaniami naszych dzieci. Dzięki wspaniałemu prowadzeniu czują się one spełnione i odnoszące swoje małe oraz wielkie sukcesy. Metoda Montessori oraz sposób prowadzenia ich w naszej szkole i przedszkolu na co dzień, rozwija je na wielu poziomach, dając im świetny start do pójścia w świat,
tworzenia dobrych, pełnych szacunku relacji, materializowania swoich wizji, spełniania marzeń i osiągania wyznaczonych przez siebie celów. Będąc szkołą podstawową i przedszkolem o bardzo bogatej ofercie edukacyjnej, warsztatowej i rozwojowej, oferujemy równocześnie udział w zajęciach szkolnych i przedszkolnych w bardzo przystępnej cenie, przełamując zasadę wysokich czesnych szkół. Tworząc miejsce Dom Otwarty, dajemy możliwość uczestnictwa w edukacji Montessori i rozwoju każdemu dziecku i każdej rodzinie.
Fot. Kopaniszyn studio.
