Jawiszowice: O księdzu, który ratuje zabytki

Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Marcina w Jawiszowicach (powiat oświęcimski) – ksiądz dr Henryk Zątek – od blisko 20 lat z pasją troszczy się o zachowanie piękna drewnianego kościoła. Teraz, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej Małopolski, został laureatem Nagrody Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego.

W jednym z najcenniejszych zabytków na ziemi oświęcimskiej – w kościele św. Marcina w Jawiszowicach – w niedzielę 19 maja wręczono Nagrody Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej Małopolski w 2019 roku. Głównym laureatem tegorocznej edycji został proboszcz jawiszowickiej parafii – ks. dr Henryk Zątek.

Ks. dr Henryk Zątek w parafii w Jawiszowicach jest od 2000 roku.

Jak podaje KAI, w 2001 proboszcz przeprowadził renowację 4 kaplic wokół kościoła. Niedługo potem zajął się konserwowaniem ścian kościoła – dzięki niemu zaimpregnowano drewnianą konstrukcję świątyni.

Zadbał także o wnętrze kościoła. W wyniku jego zaangażowania wykonano konserwację dwóch konfesjonałów rokokowych (z 1750 roku). Ksiądz Henryk Zątek zlecił także zaprojektowanie i odtworzenie dwóch witraży w prezbiterium kościoła, które zostały zniszczone w 1945 roku podczas bombardowania świątyni. Przeprowadził pod nadzorem konserwatora również wymianę podwalin kościoła, konserwację neogotyckiego ołtarza Przemienienia Pańskiego (z 1890 roku) i organów.

W 2005 odbyła się renowacja barokowego ołtarza głównego kościoła (1700 rok), całościowa konserwacja zabytkowych stacji Drogi Krzyżowej, a także siedmiu obrazów przechowywanych na plebanii, wpisanych do rejestru zabytków.

Ksiądz Henryk Zątek zainstalował w jawiszowickiej parafii system automatycznego gaszenia kościoła FOG, wymienił zniszczoną ceramiczną posadzkę kościoła i zainstalował system bezpiecznego ogrzewania podłogowego.

Kolejno zajął się konserwacją zabytkowej polichromii kościoła i żmudnym procesem odtworzenia zabytkowych południowych drzwi, zniszczonych podczas bombardowania w 1945 roku.

W 2014 roku odbyła się kompleksowa konserwacja Piety z jednej z kaplic przydrożnych w miejscowości.

Proboszcz parafii pw. św. Marcina w Jawiszowicach zlecił także badania dendrochronologiczne drewna, z którego wybudowano kościół, a także badania petrograficzne, podczas których sprawdzono, skąd pochodzi kamień i czemu służył obelisk przechowywany w sobotach kościoła.

– Wyniki badań wskazały, że to jeden z kilku zachowanych w Polsce rzeźbionych kamieni służących za podstawę do sakramentarza. Czas powstania obiektu to około 1505 rok (przed Soborem Trydenckim) – podaje Katolicka Agencja Informacyjna.

19 maja ksiądz Henryk Zątek odebrał nagrodę w wysokości 15 tys. zł, która trafi do Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Marcina w Jawiszowicach. Jak podczas uroczystości powiedział skromnie proboszcz, ta nagroda to wyróżnienie dla całej społeczności, a on był tylko „katalizatorem”, albo „dopalaczem konserwacji świątyni”. Podziękował też parafianom, na których pomoc podczas remontów zawsze mógł liczyć.

Ksiądz Henryk Zątek otrzymał główna nagrodę, ale były też wyróżnienia

Decyzją zarządu województwa zdecydowano również o przyznaniu trzech wyróżnień dla:

– Leszek Grabowski – regionalista, który od ponad trzydziestu lat zajmuje się fotograficzną i dziennikarską dokumentacją historii i współczesności drewnianej zabudowy małopolskich wsi ze szczególnym uwzględnieniem krajobrazu kulturowego okolic Krakowa;

– Parafia Rzymskokatolicka pw. NMP Matki Kościoła w Rdzawce – na co dzień pieczołowicie opiekująca się zabytkowym, drewnianym kościołem pw. Krzyża Świętego na Piątkowej Górze w Chabówce, znanym jako „kościółek na Obidowej”;

– Jan Hyra – wieloletni i aktywny opiekun społeczny, zaangażowany przewodnik oraz inicjator remontu konserwatorsko-budowalnego drewnianej cerkwi w Kwiatoniu znajdującej się na Liście światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO.

– W Małopolsce znajduje się wiele cennych obiektów architektury drewnianej, które stanowią piękno naszego regionu. To właśnie one są doceniane przez mieszkańców i turystów. Naszym zadaniem jest dbać o zachowanie naszego dziedzictwa dla kolejnych pokoleń. Dlatego też doceniamy, wspieramy i nagradzamy tych, którzy z pasją poświęcają się, by chronić to co najpiękniejsze – powiedziała Anna Pieczarka z Zarządu Województwa Małopolskiego.