środa, 3 lipca 2019 09:02

Tarnów: Wzruszajaca uroczystość na odnowionym kirkucie

Autor Marzena Gitler
Tarnów: Wzruszajaca uroczystość na odnowionym kirkucie

26 czerwca otwarciem odnowionego zabytkowego cmentarza żydowskiego w Tarnowie rozpoczęły się Galicjaner Sztetl - Dni Pamięci Żydów Galicyjskich, które potrwają do 14 lipca. Podczas uroczystego otwarcia i rekonsekracji odnowionego cmentarza żydowskiego w Tarnowie prezydent Roman Ciepiela uhonorował osoby zasłużone dla tego dzieła Tarnowskimi Dukatami.

Wyremontowane macewy, nowe ogrodzenie, stylowe latarnie, wygodne alejki, tabliczki informacyjne – tak po renowacji wygląda cmentarz żydowski w Tarnowie. Odwiedzający mogą skorzystać z przewodnika multimedialnego, obejrzeć wystawę w domu pogrzebowym i odpocząć w cieniu wiekowych drzew. Renowacja kirkutu, prowadzona przez Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie zajęła ponad dwa lata.

Podczas uroczystości na cmentarzu prezydent Roman Ciepiela wręczył osobom zasłużonym dla renowacji tego miejsca Tarnowskie Dukaty. Wyróżnienia te otrzymali związani z Komitetem Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie: Artur Süsskind, Dan Oren, Elizabeth Szancer, Jill Leibman, Gerald Veinberg i Joseph Teitelbaum.

- Stoimy dzisiaj w miejscu, które jest świadectwem blisko sześćsetletniego współistnienia w naszym mieście dwóch społeczności. Gdybyśmy dzisiaj powiedzieli, że było ono idylliczne minęlibyśmy się z prawdą, bo polsko – żydowskie sąsiedztwo w Tarnowie, podobnie jak wspólne losy i relacje naszych nacji na przestrzeni dziejów, było skomplikowane i zmienne. Niemniej żyliśmy razem i było to sąsiedztwo ze wszystkimi jego atrybutami – często kupowaliśmy w tych samych sklepach, chodziliśmy do tych samych szkół, leczyliśmy się w tych samych szpitalach, zawieraliśmy mieszane narodowościowo małżeństwa, a tarnowscy Żydzi przez wieki przyczyniali się do gospodarczego i ekonomicznego rozwoju miasta, którego byli istotną częścią, stanowiąc blisko połowę mieszkańców – mówił podczas uroczystości prezydent Tarnowa.

W sierpniu 1939 roku w Tarnowie mieszkało 25 tysięcy osób narodowości żydowskiej, Żydzi zasiadali w radzie miejskiej, a od czasu kadencji wiceburmistrza Eliasza Goldhammera w 1906 roku stanowisko to aż do wojny zajmował przedstawiciel społeczności żydowskiej, Żydzi pracowali w miejskiej administracji, prowadzili wiele firm, wpływali na samorządność finansową, wzbogacali tarnowską, polską i żydowską kulturę… To z Tarnowa pochodził Mordechaj Dawid Brandstaetter – współtwórca współczesnej literatury hebrajskiej. I jego wnuk Roman Brandstaetter, ceniony pisarz, dramaturg i poeta. Tarnowianami byli też słynni niegdyś historycy, jak choćby Ignacy Schipper czy Salo Baron.

- Ten cmentarz i jego odnowa, którą w dużej mierze zawdzięczamy grupie tarnowian – pasjonatów zrzeszonych w Komitecie Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej, jest dzisiaj jednym z wielu przykładów na to, że pamiętamy o naszych żydowskich sąsiadach sprzed lat, że chcemy, aby pamięć tego sąsiedztwa przetrwała – mówił prezydent Ciepiela. - I pozwolę sobie w tym szczególnym miejscu wyrazić nadzieję, że pamiętać będą o nich również kolejne pokolenia. Choć „Nie ma już w Polsce żydowskich miasteczek, gdzie szewc był poetą, zegarmistrz filozofem, a fryzjer trubadurem” jak pisał przed laty Antoni Słonimski, to u nas, w Tarnowie, jest zainteresowanie żydowską kulturą i naszym wspólnym dziedzictwem.

Cykl imprez kulturalnych związanych z festiwalem XXIV Galicjaner Sztetl zapoczątkował w środę wieczorem koncert Dawida Pikula oraz grupy Nadav Malkieli & Friends, którzy zagrali pod Bimą. W programie festiwalu są interesujące wystawy, spektakle, dyskusja o antysemityzmie i ciekawe warsztaty. Szczegółowy program w artykule: "Tarnów: Galicjaner Sztetl - Dni Pamięci Żydów Galicyjskich".

Inf. i foto: UM Tarnowa

Tarnów - najnowsze informacje

Rozrywka