Choroby zakaźne, przewlekłe, cywilizacyjne czy psychiczne to tylko niektóre ze zdrowotnych konsekwencji kryzysu klimatycznego. Na utratę zdrowia, a nawet życia w obliczu postępującej zmiany klimatu najbardziej narażone są dzieci, także w Polsce – wynika z najnowszego raportu Koalicji Klimatycznej, HEAL Polska i Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny (IFMSA-Poland). Bez radykalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych ze wszystkich sektorów w obecnej dekadzie – również w naszym kraju – zdrowie i życie przede wszystkim dzieci będzie coraz bardziej zagrożone.
Zmiana klimatu stanowi jedno z największych zagrożeń dla zdrowia obecnie żyjących ludzi. Zdaniem dyrektora Światowej Organizacji Zdrowia Tedrosa Adhanom Ghebreyesusa jest to także jedno z najpilniejszych wyzwań związanych z ochroną zdrowia publicznego wszystkich ludzi świata. Skutki zmieniającego się klimatu nie należą do zagadnień związanych z bliżej nieokreśloną przyszłością – dzieją się tu i teraz, oddziałując na zdrowie i życie miliardów mieszkańców Ziemi oraz generując olbrzymie koszty zdrowotne dla gospodarek całego świata.
Ekstremalne zjawiska pogodowe, w tym coraz dłuższe i częstsze fale upałów, kolejne rekordy temperatur, susze i niszczycielskie pożary, huraganowe wiatry, czy nawalne deszcze, powodujące podtopienia i powodzie to tylko niektóre z niebezpiecznych skutków kryzysu klimatycznego, które coraz częściej bezpośrednio i pośrednio zagrażają naszemu zdrowiu i życiu. Na negatywne konsekwencje wzrostu globalnej temperatury najbardziej narażeni są najmłodsi, gdyż ich wciąż rozwijające się organizmy są bardziej podatne na negatywny wpływ czynników środowiskowych. Stowarzyszenie UNICEF ostatnio alarmowało, że na bardzo poważne skutki kryzysu klimatycznego narażonych jest nawet miliard dzieci. Najnowszy raport “Wpływ zmiany klimatu na zdrowie dzieci” wydany przez Koalicję Klimatyczną nie pozostawia złudzeń, że
w wyniku postępującego kryzysu klimatycznego zdrowie dzieci
i młodzieży w Polsce i na całym świecie już dziś jest coraz bardziej zagrożone.
– Wnioski z raportu są jednoznaczne: badania prowadzone na całym świecie wskazują, że zmiana klimatu ma znaczący, negatywny wpływ na zdrowie ludzi,
a grupą szczególnie narażoną są najmłodsi. Szczególnie tragiczne jest to,
że najbardziej zagrożone są dzieci do lat 5. Oznacza to, że zmiana klimatu nie tylko odbiera młodym ludziom bezpieczną przyszłość, ale już dziś negatywnie wpływa na ich życie. Polscy politycy niejednokrotnie deklarowali i deklarują swoją troskę
o dzieci i młodzież. Chętnie fotografują się w otoczeniu młodzieży na wyborczych wiecach i partyjnych mityngach, a swoje polityczne decyzje uzasadniają tym, jak korzystny będą miały one wpływ na przyszłość Polek i Polaków. Zapominają jednak o tym, że prawdziwym testem ich wiarygodności jest to, czy podejmują oni wystarczające działania, aby powstrzymać zmianę klimatu, co jest najważniejszym obecnie wyzwaniem stojącym przed ludzkością. Obecny rząd oblewa ten test – nie robi nic, aby do 2030 roku odejść od spalania węgla oraz od pozostałych paliw kopalnych. W ten sposób bezpieczeństwo dzieci i młodzieży przegrywa
z krótkoterminowym interesem politycznym – prof. Zbigniew Karaczun
z SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.
– Zdrowie jest najważniejsze. Dobitnie pokazała nam to pandemia Covid-19, która w ciągu kilku miesięcy zmobilizowała wszystkie globalne siły do przeciwstawienia się jej. Jednocześnie nie da się dostrzec analogicznych wysiłków w pokonaniu jednego z największych kryzysów zdrowotnych, który trwa już od wielu lat – zmiany klimatu. Za twarz tego kryzysu można traktować nie tylko topniejące lodowce, ale również szpitale przepełnione chorymi na choroby zakaźne, przewlekłe, cywilizacyjne, a nawet psychiczne. A najbardziej zagrożeni są najmłodsi, których organizmy wciąż się rozwijają. Decydenci nie mogą dalej zwlekać z ochroną zdrowia przed czynnikami klimatycznymi, jeżeli nie chcą patrzeć na chorujące i umierające dzieci. Ostatni raport IPCC podkreśla, że zostało nam bardzo niewiele czasu na działanie – Weronika Michalak, dyrektorka HEAL Polska
– Jedną z największych grup ryzyka groźnych powikłań z powodu zmiany klimatu są dzieci. Jeśli nie będziemy aktywnie działać przeciwko zmianie klimatu, to nie tylko ucierpimy na tym my – dorośli, ale również najbardziej bezbronni członkowie naszego społeczeństwa. Wskutek zmiany klimatu możemy zaobserwować wśród dzieci pogorszenie zdrowia psychicznego, co jest szczególnie niepokojące, patrząc na stan obecnej psychiatrii dziecięcej w Polsce. Ponadto możemy spodziewać się wzrostu liczby udarów cieplnych oraz zwiększonej zachorowalności na choroby zakaźne, nerek i układu oddechowego, a w niektórych rejonach świata zwiększonej umieralności na malarię wśród dzieci. Dlatego, jeśli chcemy dbać o zdrowie przyszłych pokoleń, to musimy zostać rzecznikami walki ze zmianą klimatu – Kacper Łuszczki z Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny (IFMSA-Poland)
– Moja córka, Marysia (9 lat), była w tym roku na swoim pierwszym obozie zuchowym, w lasach powiatu zawierciańskiego. Niestety już w trzecim dniu przez obóz przeszła potężna nawałnica, która przewracała drzewa jak zapałki i zniszczyła praktycznie całe namiotowe miasteczko. Córka na własne oczy widziała, jak
z minuty na minutę drobny deszcz zamienia się w potężną wichurę i jakie spustoszenie sieje dookoła. Marysia była jedną z 370 osób, które tego dnia zostały ewakuowane z obozu i wywiezione z powrotem do domu, w ubraniach, w których poszły na kolację, z plecakami i rzeczami pozostawionymi na zniszczonym obozowisku. Tego samego dnia w Polsce, z powodu gwałtownych ulew
i towarzyszących im potężnych porywów wiatru, ewakuowanych zostało prawie 50 obozów harcerskich z około 4 tysiącami uczestników, część z nich po ewakuacji wróciła bezpośrednio do domów. Dotychczas takie zjawiska zdarzały się sporadycznie, co podkreślają doświadczeni harcerze i druhowie, obecnie występują praktycznie każdego roku, a ich skala i obszar oddziaływania biją kolejne rekordy. To są realne zagrożenia, z którymi będą mierzyć się nasze dzieci
i które będą nasilać się z roku na rok, jeśli nie potraktujemy poważnie zagrożeń związanych z kryzysem klimatycznym. Marysia od tej pory czuje lęk i chowa się w bezpieczne miejsce, gdy tylko nadciąga burza z piorunami. Nie chcę myśleć o tym, co wydarzyłoby się, gdyby nie sprawna organizacja i współpraca opiekunów obozu i służb ratunkowych. Ale jako rodzic nie mogę pozwolić i zgodzić się na to, aby nasze dzieci, poprzez ignorancję, brak realnych działań i odpowiedzialności pokoleniowej naszego rządu, były skazywane na taką normę – Marzena Wichniarz (mama Marysi, Olka i Zosi), Rodzie dla Klimatu
– Dwa miesiące przed szczytem klimatycznym COP26 w Glasgow, tuż po publikacji najnowszego, alarmującego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), polski rząd – w tym minister klimatu i środowiska oraz prezydent – swoimi decyzjami i wypowiedziami dobitnie pokazali, że całkowicie lekceważą postępujący kryzys klimatyczny i to, jakie niebezpieczeństwa niosą ze sobą jego skutki dla obecnych i przyszłych pokoleń Polek i Polaków. Dzieci są ofiarami ich krótkowzrocznej polityki, która niszczy polską przyrodę i klimat oraz niszczy dom, w którym żyjemy i który obecnie rządzący zostawią im w ruinie.
To najmłodsi są najbardziej narażeni na skutki kryzysu klimatycznego, a utrata zdrowia i życia jest największą ofiarą egoistycznej polityki rządzących. Trzeba wyraźnie podkreślić, że jesteśmy w takim momencie, że polski rząd nie ma prawa spychać odpowiedzialności na innych, tylko musi tak jak wszystkie kraje na świecie odejść od spalania paliw kopalnych – od węgla do 2030 roku a gazu i ropy niewiele później. Polski rząd musi wreszcie przygotować i wdrożyć plan dekarbonizacji Polski w obecnej dekadzie. Bez tego rządzący pozbawiają nie tylko górników, ale i całe społeczeństwo szans na sprawiedliwą transformację. Wreszcie rządzący nie mają prawa niszczyć polskiej przyrody, w tym wycinać lasów, które są naszymi naturalnymi sprzymierzeńcami w walce z kryzysem klimatycznym. Odwlekanie koniecznych działań i podejmowanie szkodliwych decyzji dla polskiej przyrody i klimatu jest jednoznaczne z odbieraniem zdrowej i bezpiecznej przyszłości wszystkim dzieciom, także mieszkającym w Polsce. Jest to także najwyższy czas na wprowadzenie do podstawy programowej polskiej szkoły rzetelnej edukacji klimatycznej, która musi być prowadzona na wszystkich etapach nauczania od 2022 roku – Dominik Olędzki, rzecznik prasowy Koalicji Klimatycznej
Raport “Wpływ zmiany klimatu na zdrowie dzieci” potwierdza, że skutki zmiany klimatu odczuwalne są już także w Polsce i powodują szereg zagrożeń dla mieszkańców i mieszkanek naszego kraju, począwszy od skutków związanych z wypadkami i kontuzjami, przez choroby zakaźne, choroby przewlekłe, aż do problemów ze zdrowiem psychicznym i obniżenia jakości życia, a także czasu jego trwania. Raport dostępny jest na stronach: www.koalicjaklimatyczna.org i www.healpolska.pl
