82. rocznica likwidacji krakowskiego getta. Marsz Pamięci już się odbył

13 i 14 marca 1943 roku zlikwidowane zostało krakowskie getto. W tym roku Marsz Pamięci, który organizowany jest corocznie dla upamiętnienia dramatycznej historii krakowskich Żydów, odbył w niedzielę, 9 marca. To cykliczne wydarzenie stanowi symbol hołdu dla krakowskich Żydów oraz przypomnienie o tragicznych wydarzeniach sprzed 82 lat.

Getto w krakowskiej dzielnicy Podgórze zostało utworzone przez Niemców 3 marca 1941 roku. Przesiedlono tam ponad 16 tysięcy Żydów, a w kolejnych miesiącach trafiły tam także osoby z innych miast. Rok 1942 przyniósł brutalne akcje wysiedleńcze – większość mieszkańców została deportowana do obozu zagłady w Bełżcu. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła w marcu 1943 roku – część osób trafiła do obozów koncentracyjnych, a około tysiąc zostało zamordowanych na placu Bohaterów Getta.

– Getto krakowskie początkowo zostało otoczone drutem kolczastym. Wkrótce jednak wybudowano mur z czterema bramami: na placu Zgody (dzisiejszy Plac Bohaterów Getta – dop. red.), u wylotu ul. Lwowskiej, u wylotu ul. Limanowskiego, oraz główną na styku ul. Limanowskiego i Rynku Podgórskiego. Bez wątpienia zwieńczenie muru o kształcie przypominającym macewę, czyli żydowski nagrobek, musiało mieć wpływ na zamkniętych w getcie ludzi – mówi krakowski historyk. –13 i 14 marca 1943 r. Willi Haase ponownie dowodził akcją w podzielonym na dwa sektory getcie krakowskim. Pierwszego dnia nad ranem Niemcy rozpoczęli likwidację części dla pracujących („A”), natomiast następnego dnia akcję przeprowadzono w części dla niepracujących („B”). Pierwszego dnia do Zwangsarbeitslager Plaszow (ZAL Plaszow) pod eskortą odprowadzono w grupach około 8 tys. osób. Kolejnego dnia w getcie zamordowano około 700 osób, a około 2 tysiące osób wywieziono do KL Auschwitz

– tłumaczy w rozmowie z Głosem24 ekspert z IPN i dodaje:

– Według powojennych zeznań świadków Haase miał być odpowiedzialny za wydanie rozkazu mówiącego o tym, że „ci którzy zostaną złapani po akcji w bunkrach mają być natychmiast zastrzeleni”. 14 marca po wybraniu przez Amona Götha grupy co najmniej kilkudziesięciu mężczyzn, którzy mieli zostać oddelegowani do prac porządkowych na terenie likwidowanego getta, Haase miał stwierdzić, że jest ich za dużo i kazał połowę z nich rozstrzelać.

• Czytaj także:

Kierował likwidacją krakowskiego getta. Nazywali go „mordercą w białych rękawiczkach”. Był ojcem czwórki dzieci

– Po zakończeniu II wojny światowej w Krakowie odbywały się ważne procesy przeciwko zbrodniarzom niemieckim. W 1951 r. sądzono tutaj SS-Sturmbannführera Willi’ego Haase, odpowiedzialnego za kierowanie akcjami w getcie krakowskim. Zeznający podczas jego procesu świadkowie nazywali go „mordercą w biał…

Mirosław HaładyjGłos24

Tegoroczny Marsz Pamięci

Marsz, który rozpoczął się o godzinie 12:00 na placu Bohaterów Getta, zgromadził licznych uczestników. W wydarzeniu wzięli udział prezydent Krakowa Aleksander Miszalski, prezes Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Helena Jakubowicz oraz dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej Janusz Makuch. Trasa marszu wiodła ulicami miasta aż do pomnika pomordowanych Żydów na terenie dawnego obozu KL Plaszow.

Po zakończeniu marszu Muzeum KL Plaszow zorganizowało oprowadzanie po miejscu pamięci, pozwalając uczestnikom lepiej poznać historię tragicznych wydarzeń II wojny światowej.

• Czytaj więcej:

Kraków: Wielka akcja i Czarna Niedziela. Upamiętnią ofiary byłego obozu koncentracyjnego

W niedzielę, 6 sierpnia o godzinie 19:30 Muzeum KL Plaszow upamiętni więźniów dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego. – Data 6 VIII 1944 r. jest niewątpliwie jedną z ważniejszych w historii KL Plaszow. Tego dnia, w związku z sytuacją frontową na wschodzie, rozpoczęła się wielka akcja ewakuacji …

Mirosław HaładyjGłos24

Ostatnia droga Żydów. „Ludziom żywym kazano mieszkać na cmentarzu”

Jak wyglądała ostatnia droga Żydów, mieszkających na krakowskim Kazimierzu? 80 rocznica likwidacji getta w Podgórzu [Zdjęcia]

Tomasz StępieńGłos24

Fot.: Bogusław Świerzowski/UM Kraków