Gmina Myślenice walczy o czyste powietrze

Smog jest problemem, który dotyka nie tylko dużych miast. Coraz częściej zły stan powietrza obserwujemy w mniejszych miasteczkach i gminach. Już od rozpoczęcia sezonu grzewczego gmina Myślenice zmaga się ze smogiem. Ma to oczywiście związek ze spalaniem węgla i drewna w domowych kotłach. Jakie działania podejmie gmina, aby walczyć o czyste powietrze?

Niemal każdego dnia gmina wydaje ostrzeżenia o zanieczyszczeniu powietrza. Jak informuje nas burmistrz Jarosław Szlachetka, przyczyn złej jakości powietrza jest bardzo dużo, „Na utrzymywanie się podwyższonych stężeń wpływa bardzo znacząco pogoda, brak wiatru, niskie ciśnienie, zamglenia. Im starsze źródło ogrzewania tym bardziej wpływa na emisję zanieczyszczeń do powietrza , potęgowane dodatkowo cyklicznym gaszeniem i rozpalaniem pieca. Co ciekawe często podczas dużych mrozów kuriozalnie jakość powietrza jest lepsza, bo mieszkańcy starają się nie dopuścić do wygaśnięcia palenisk”.

Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem zagraża zdrowiu i życiu. Dlatego tak ważne jest dbanie o jego jakość. Gmina Myślenice już od dwóch lat dynamicznie dąży do poprawy jakości powietrza. Stara się podejmować w tej sprawie wiele kroków, o których mówi burmistrz Szlachetka: „Gmina Myślenice podjęła współpracę z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska w temacie Czystego Powietrza. Rządowego programu, którego mobilne biura minister klimatu Michał Kurtyka inaugurował właśnie w Myślenicach. Z końcem 2020 roku tylko 32% gmin na terenie Polski może się pochwalić taką umową. Obecnie z terenu naszej gminy wpłynęło 499 wniosków do programu Czyste Powietrze, a mieszkańcy przy ich wypełnieniu korzystają z pomocy dwóch pracowników urzędu miasta dedykowanych wsparciu w kwestiach ochrony powietrza i pozyskiwania dofinansowań na wymianę pieców oraz termomodernizację budynków. Nasza gmina znajduje się w ścisłej czołówce Małopolski – na trzecim miejscu – pod względem ilości złożonych wniosków”.

Wymiana kopciuchów

Większość domów jednorodzinnych ogrzewana jest węglem i drewnem. Głównie te paliwa są spalane w wysoko emisyjnych, pozaklasowych urządzeniach, czyli tak zwanych kopciuchach. W gminie Myślenice straż miejska przeprowadza kontrole o posiadane upoważnienia wydane przez Burmistrza Miasta i Gminy na mocy ustawy Prawo ochrony środowiska. Uprawniają one funkcjonariuszy do wejścia na posesje i sprawdzenia czy w paleniskach nie są spalane odpady.

Kontrole palenisk na nieruchomościach prywatnych mogą być prowadzone w godzinach 6:00-22:00, a na terenach, gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza przez całą dobę. Przypominamy, że mieszkańcy dokonujący zakupu węgla czy eko-groszku po wejściu w życie Rozporządzenia Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakości dla paliw stałych muszą w chwili kontroli legitymować się certyfikatem potwierdzającym odpowiednie parametry używanego do spalania paliwa. Zgodnie z przepisami zawartymi w uchwale antysmogowej, która obowiązuje od 1 lipca 2017 roku, do ogrzewania domu nie można używać paliw niskiej jakości oraz drewna o wilgotności powyżej 20 procent.

Wobec osób ignorujących przepisy uchwały antysmogowej będą wyciągane konsekwencje wynikające z przepisów prawa. Ujawnione wykroczenia będą kończyły się pouczeniem, mandatem karnym do 500 zł lub skierowaniem wniosku o ukaranie do sądu (grzywna do 5 000 zł).

- Po co płacić mandaty lub grzywny, skoro można dostać konkretne dofinansowanie i wymienić „kopciucha” na nowe, ekologiczne źródło ogrzewania z korzyścią dla zdrowia swojego oraz sąsiadów, a pozostałą część wydanej kwoty odliczyć od dochodu i zapłacić niższy podatek - informuje Wojciech Blak, inspektor ds. programu Czyste Powietrze.

Od maja 2021 roku osoby, które chcą otrzymać dofinansowanie na wymianę pieca z programu Czyste Powietrze będą mogli to zrobić na dwa sposoby. Obok Portalu Beneficjenta zostanie uruchomiony generator wniosków na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Gmina Myślenice w ostatnim czasie podjęła działania wymiany źródeł ciepła między innymi w placówkach oświatowych.

Pierwszy taki projekt w historii gminy

Burmistrz Jarosław Szlachetka złożył autopoprawkę do projektu uchwały budżetowej na 2021 rok. Dotyczy ona zabezpieczenia środków finansowych na działania związane z poprawą jakości powietrza. Zgodnie z tym, gmina Myślenice zabezpieczyła 1 mln złotych na „Myślenicki Program Wymiany Pieców”. Ma to pomóc mieszkańcom, którzy będą chcieli otrzymać dotację na wymiany źródła ciepła na ekologiczne. Burmistrz poinformował, że: „W ramach mojej autopoprawki do tegorocznego budżetu 1,5 mln zł to dodatkowe środki na wymianę pieców. Ponadto koszty wynagrodzeń i szkoleń dwóch ekodoradców oraz organizacja działań promocyjnych proekologicznych, pikniku ekologicznego. W ramach działań inwestycyjnych będą też likwidowane kolejne stare kotłownie i montaż ekologicznych kotłów. W tym roku ruszy również program instalacji paneli fotowoltaicznych na terenie Gminy Myślenice - łącznie z fotowoltaiki skorzysta 228 obiektów na terenie Gminy Myślenice”.

To pierwsze takie środki finansowe zabezpieczone dotychczas w budżecie Myślenic. Prace nad regulaminem już trwają, a jego przedstawienie na wiosnę tego roku będzie kolejnym konkretnym krokiem w walce o czystsze powietrze w gminie.

Kwota 500 tysięcy złotych została zabezpieczona dla projektu „STOP SMOG”. Dzięki temu, gmina będzie mogła aplikować o dodatkowe środki zewnętrzne na takie same działania dla najuboższych mieszkańców.

Czujniki Airly w gminie Myślenice

Mieszkańcy gminy będą mogli sprawdzić jaka jest jakość powietrza w ich miejscu zamieszkania. Czujniki Airly w gminie Myślenice znajdują się na:

• siedzibie Starostwa Powiatowego w Myślenicach (Gmina Myślenice)
• budynku SP ZOZ Myślenice (Gmina Myślenice)
• budynku Zespół Szkół im. Andrzeja Średniawskiego w Myślenicach (Gmina Myślenice)
• budynku DPS w Trzemeśni "Biały Potok" (Gmina Myślenice)

Oprócz tego, na terenie gminy Myślenice została zamontowana oficjalna stacja pomiaru GIOŚ, a mieszkańcy za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej gminy mogą sprawdzić stan jakości powietrza.

Wpływ smogu na zdrowie

Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym i benzo(a)pirenem przyczynia się do:

• chorób układu oddechowego: astmy, raka płuca, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, częstych infekcji dróg oddechowych,
• chorób układu krwionośnego: zawału serca, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolności serca,
• chorób układu nerwowego: problemów z pamięcią i koncentracją, wyższego poziomu niepokoju, stanów depresyjnych, zmian anatomicznych w mózgu, choroby Alzhaimera, przyspieszonego starzenia układu nerwowego, udaru mózgu,
• chorób układu rozrodczego: bezpłodności, przedwczesnego porodu, obumarcia płodu.

Zanieczyszczone powietrze ma również negatywny wpływ na płód. Prowadzone w Krakowie badania zespołu prof. Wiesława Jędrychowskiego z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzą, że kobiety, które podczas ciąży oddychały powietrzem o wysokim stężeniu benzo(a)pirenu rodzą dzieci o niższym wzroście, z mniejszą wagą urodzeniową, o mniejszym obwodzie głowy i niższym ilorazie inteligencji. Dzieci te są mniej odporne na infekcje w wieku późniejszym.

Ekodoradca

W gminie Myślenice w ramach projektu LIFE funkcjonuje Ekodoradca, który pomimo pandemii COVID-19 aktywnie działa, prowadząc rozmowy z mieszkańcami. Poza tym, jak podaje burmistrz Szlachetka: „Myślenice uczestniczą także w programie LeadAIR, do którego zakwalifikowano tylko 16 samorządów z całej Polski, a jego głównym celem jest przeciwdziałanie smogowi. W projekcie ELENA staramy się ponadto o pozyskanie środków na kolejnego Ekodoradcę”.

Urząd Miasta i Gminy Myślenice zachęca do kontaktu ws. programu Czyste Powietrze oraz możliwości skorzystania z dofinansowania na wymianę pieców z ekodoradcami - tel.: 12 639 23 38, tel. kom.: 693 832 221, e-mail: wojciech.blak@myslenice.pl; dariusz.zborowski@myslenice.pl

Foto: ilustracyjne