Koszyce świętowały 650. rocznicę lokacji miasta

Piknik średniowieczny, okolicznościowa moneta, a przede wszystkim mnóstwo atrakcji dla każdego – tak Koszyce świętowały swój jubileusz 650-lecia. Miasto zostało odznaczone Nagrodą Samorządu Województwa Małopolskiego – Złotym Medalem "Polonia Minor".

W cieniu średniowiecza

W bogatym programie obchodów znalazły się i akcenty przypominające historyczne korzenie miasta, jak i współczesne – jak możliwość skorzystania z odpłatnego lotu śmigłowcem. Było wesołe miasteczko i przejazd zabytkowych samochodów.

Dwudniowe święto rozpoczęło się w sobotę, 13 lipca, Piknikiem Średniowiecznym. Na koszyckim Rynku można było podziwiać tańce średniowieczne, manewry piechoty miejskiej i potyczki ciężkozbrojnych, spróbować dawnych potraw, a nawet zaopatrzyć się w specjalnie wybitą okolicznościową monetę. Dużym zainteresowaniem cieszył się pokaz mody średniowiecznej dla dzieci i dorosłych, w którym można było wygrać atrakcyjne nagrody.

O godz. 13 w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Koszycach odprawiono mszę św. w 650 rocznicę lokacji Miasta Koszyce, po której w Muzeum Ziemi Koszyckiej w Koszycach zainteresowani wysłuchali wykładu o warunkach historycznych lokacji Koszyc.

Podczas części oficjalnej marszałek Małopolski Łukasz Smółka wraz z poseł Józefą Szczurek-Żelazko przekazali na ręce burmistrza Krystiana Hytrosia Nagrodę Samorządu Województwa Małopolskiego – Złoty Medalem "Polonia Minor", jako wyraz uznania za działania, które pielęgnują małopolskie dziedzictwo kulturowe i dbają o rozwój lokalnej społeczności. - Historia naszego regionu jest pełna ciekawych opowieści i faktów, ale zawsze największe wrażenie czyni jej nieprzerwana ciągłość. Małopolska to nowoczesne województwo, które stawia na dynamiczny rozwój, połączony z uszanowaniem swojej bogatej tradycji. Przykładem jest choćby Miasto i Gmina Koszyce, które od 650 lat dokłada swoją cegiełkę do krajobrazu, jakim charakteryzuje się Małopolska. Gratuluję dobrej organizacji tak doniosłych uroczystości - mówił marszałek Małopolski Łukasz Smółka. - Serdecznie dziękuję Panu Burmistrzowi Gminy Koszyce za zaproszenie na wyjątkowe święto. Jestem podwójnie wzruszony, gdyż od 2008 roku mam zaszczyt być Honorowym Obywatelem Gminy Koszyce, a Miasto Koszyce jest Członkiem Założycielem i jednym z filarów Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, któremu przewodniczę. (…) Zawsze jestem pod wrażeniem bogatego dziedzictwa kulturowego Koszyc - pięknego XIV-wiecznego Rynku i prawie 130 zabytków na terenie Gminy. Z okazji 650-lecia składam wszystkim Mieszkańcom Koszyc najserdeczniejsze życzenia dalszego rozwoju i pomyślności! Gratuluję rozwoju społeczno-kulturalnego, z nowoczesnym Centrum Oświatowym, Szkołą Muzyczną I stopnia, Muzeum Ziemi Koszyckiej, prężnie działającym Uniwersytetem Trzeciego Wieku oraz Ośrodkiem Wsparcia. Jeszcze raz dziękując za pamięć i zaproszenie, życzę Samorządowi i Mieszkańcom Koszyc nie 100, ale kolejnych 650 lat pomyślności i pięknego rozwoju! Chciałbym również podziękować byłemu Wójtowi i Burmistrzowi Koszyc, Stanisławowi Rybakowi, za ponad 25 lat społecznej pracy we władzach Stowarzyszenia i ogromny wkład w rozwój Koszyc i całej Małopolski – podsumował obecny na obchodach Kazimierz Barczyk, radny sejmiku, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski.

Odrobina historii

Przypomnijmy, pierwsze źródłowe informacje o Koszycach pochodzą z rejestrów dotyczących świętopietrza z roku 1328, gdzie zapisano, że ,,Świętopietrze oddawane było wspólnie przez parafię Witów – Koszyce”. Pierwsza lokacja miasta miała miejsce w 1374 roku. Dokonała jej Elżbieta Łokietkówna, wdowa po królu węgierskim Karolu Robercie Andegaweńskim, która pełniła w Polsce funkcję regentki, podczas gdy jej syn Ludwik Węgierski zasiadał na tronie węgierskim i polskim. Miasto otrzymało przywilej organizacji cotygodniowych targów w poniedziałki. Jako miasto królewskie dawało większe przywileje mieszczanom, którzy mogli składać skargi i dezyderaty w przypadku konfliktu ze starostą. W 1421 otrzymały drugi akt lokacyjny na tym samym prawie. W tym samym roku Władysław Jagiełło, mąż Jadwigi – wnuczki - Elżbiety Łokietkówny, przeniósł Koszyce z prawa polskiego na prawo magdeburskie, nadając immunitet sądowniczy, ustanowił jarmark w dniu św. Magdaleny (22 lipca), trwający 8 dni i wolne targi we wtorki. Trudno obecnie dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie - dlaczego Koszyce otrzymały dwa akty lokacyjne na prawie magdeburskim. Uwzględniane są dwie wersje. Pierwsza zakłada, że dokument z 1374 roku mógł zaginąć i należało ponowić nadanie. Druga wersja wynika z faktu, że akt lokacyjny nie był nadany przez głowę koronowaną, tylko przez regentkę.

Po przeniesieniu Koszyc na prawo magdeburskie nastąpił bardzo szybki rozwój miasta. W miejscowości Morsko położonej obok Koszyc znajdował się piąty co do wielkości w ówczesnej Polsce port rzeczny, skąd spławiano sól z Bochni, zboże, i drewno z pobliskiej Puszczy Niepołomickiej. Ze względu na istnienie przeprawy (mosty) Koszyce uzyskały też prawo pobierania myta. Z woli króla Zygmunta Starego stały się również miejscem zmiany podwód dla posłańców królewskich w drodze na Litwę. Były także miejscem pierwszego popasu dla dworu w jego drodze z Krakowa. Na Rynku koszyckim istniały aż dwie studnie. Koszyce jako miasto posiadały herb, rynek oraz ratusz.

Zabawa na całego

Pierwszego dnia jubileuszowych obchodów o godz. 16 na Rynku przypomniano w inscenizacji okoliczności nadania praw miejskich, a po niej odbyły się konkursy i koncerty. Sobotnie świętowanie zakończyła zabawa taneczna z zespołem Angelika na Stadionie KS Szreniawa.

W niedzielę mieszkańcy bawili się na festynie rodzinnym, a dodatkową atrakcją był przejazd zabytkowych samochodów. Po południu w bloku koncertów wystąpiły lubiane zespoły: kapeli Roy, Baciarów i Gaziorów.

fot. UMWM