Budowa nowoczesnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Żębocinie staje się coraz bardziej nierealna, a przynajmniej nie w najbliższym czasie. W przetargu ogłoszonym przez gminę Proszowice wpłynęło aż dziewięć ofert od firm zainteresowanych realizacją zadania, którego wartość szacuje się na kilka milionów złotych.
Szerokie zainteresowanie wykonawców
Otwarcie ofert w postępowaniu przetargowym dotyczącym budowy PSZOK-u w Żębocinie przyniosło pozytywne wieści dla samorządu. Do udziału w postępowaniu zgłosiło się dziewięciu wykonawców, którzy przedstawili propozycje cenowe znacznie różniące się między sobą. Najtańszą ofertę złożyła firma Elzat Sp. z o.o. z Tarnowa, która zadeklarowała wykonanie inwestycji za kwotę 3 750 000 zł brutto. Najdroższa propozycja pochodzi od spółki FLIZER z Krakowa i opiewa na 6 388 031,56 zł brutto. Inwestycja realizowana jest w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Małopolski”.
Co powstanie na dawnym składowisku?
Nowy Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych zostanie zlokalizowany na terenie dawnego składowiska w Żębocinie. Zakres inwestycji jest szeroki i obejmuje zarówno prace projektowe, jak i budowlano-montażowe. Wykonawca będzie zobowiązany do przygotowania pełnej dokumentacji technicznej oraz uzyskania wszystkich wymaganych pozwoleń administracyjnych, w tym pozwolenia na budowę.
Na terenie PSZOK-u powstaną między innymi: przyłącza mediów, drogi wewnętrzne, place manewrowe oraz ciągi piesze. Planowana jest budowa żelbetowej rampy rozładunkowej, która umożliwi mieszkańcom łatwe przekazywanie odpadów do odpowiednich kontenerów. W ramach inwestycji zakupione i zamontowane zostaną także kontenery i pojemniki na odpady, wagi samochodowe i stanowiska do ewidencji odpadów, a także infrastruktura techniczna, w tym system monitoringu wizyjnego.
Nowością będzie punkt napraw i ponownego użycia produktów, który pozwoli na wydłużenie cyklu życia różnych przedmiotów i ograniczenie ilości odpadów trafiających do instalacji zewnętrznych. Na terenie PSZOK-u znajdzie się również ścieżka edukacyjna połączona z placykiem, z której będą mogły korzystać grupy szkolne i mieszkańcy zainteresowani tematyką gospodarki odpadami.
Pierwszy PSZOK w powiecie
Proszowice były pionierem w powiecie, jeśli chodzi o uruchomienie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Pierwszy PSZOK przy ulicy Źródlanej rozpoczął działalność w grudniu 2019 roku. Od stycznia 2020 r. mieszkańcy gminy mogli korzystać z niego, by bezpłatnie przekazywać odpady, których nie można było wyrzucać do zwykłych pojemników.
Już w pierwszym miesiącu funkcjonowania punkt przyjął ponad 5 ton różnego rodzaju odpadów, w tym sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych, wielkogabarytowych, opon, tworzyw sztucznych czy przeterminowanych leków. Sukces PSZOK-u pokazał, że mieszkańcy są gotowi korzystać z takich rozwiązań, jednak szybko okazało się, że istniejący punkt jest zbyt mały, by sprostać rosnącym potrzebom.
Kontrowersje lokalizacji poprzedniego punktu
Historia budowy PSZOK-u w Proszowicach miała jednak burzliwy przebieg. Gdy władze miasta planowały zlokalizować punkt przy ulicy Jagiełły, część mieszkańców stanowczo zaprotestowała. Ich zdaniem inwestycja była planowana zbyt blisko osiedli mieszkaniowych, zakładów spożywczych oraz obiektów rekreacyjnych.
Obawy dotyczyły przede wszystkim przykrych zapachów, zwiększonego ruchu samochodowego oraz ryzyka pojawienia się gryzoni. Pod protestem przeciwko lokalizacji PSZOK-u w tym miejscu podpisały się 162 osoby, podkreślając, że nie są przeciwni samemu przedsięwzięciu, lecz jego umiejscowieniu w pobliżu centrum miasta.
Burmistrz Grzegorz Cichy przypominał wówczas, że decyzje lokalizacyjne zapadły wiele lat wcześniej, jeszcze za poprzedniego burmistrza, a budowa PSZOK-u jest obowiązkiem każdej gminy. Pomimo prób uspokojenia opinii publicznej i wyjaśnienia, że punkt nie będzie uciążliwy, część mieszkańców nie dała się przekonać.
Nowa lokalizacja jako odpowiedź na potrzeby
Decyzja o budowie nowego PSZOK-u w Żębocinie była odpowiedzią na społeczne oczekiwania i protesty mieszkańców ulicy Jagiełły oraz okolicznych osiedli. Teren dawnego składowiska znajduje się z dala od zwartej zabudowy mieszkalnej, co minimalizuje potencjalne uciążliwości i pozwala na realizację większej, nowocześniejszej inwestycji.
Prace nad wnioskiem o dofinansowanie rozpoczęły się już w 2019 roku. Dzięki konsekwencji władz gminy i uzyskaniu środków z funduszy europejskich projekt mógł wejść w fazę realizacji.
Europejskie wsparcie finansowe
Projekt budowy PSZOK-u w Żębocinie uzyskał wysokie dofinansowanie ze środków unijnych. W kwietniu 2025 roku Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego poinformował, że gmina Proszowice otrzyma ponad 4,8 mln zł wsparcia na realizację przedsięwzięcia. Pod koniec czerwca burmistrz Proszowic Grzegorz Cichy wraz ze skarbnik gminy Anetą Lipowiecką podpisali umowę na przekazanie środków z UMWM, co formalnie rozpoczęło proces inwestycyjny.
Firma ze Skawiny była najbliżej
Spółka Etna ze Skawiny miała największe szanse na zaprojektowanie i wybudowanie nowoczesnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) w Żębocinie koło Proszowic. Firma została wskazana jako zwycięzca postępowania przetargowego po tym, jak pierwotny oferent – tarnowski Elzat– wycofał się z podpisania umowy.
Zawarcie umowy z Etną planowane było na 14 października. Dopiero po jej podpisaniu możliwe było oficjalne rozpoczęcie procedur projektowych i budowlanych. Jej oferta na 3,93 mln zł również mieściła się w zakładanym kosztorysie inwestycji, wynoszącym 4,5 mln zł. Jak powiedział w rozmowie z nami burmistrz Proszowic Grzegorz Cichy, nie doszło do podpisania umowy z firmą Etna. W zaistniałej sytuacji gmina będzie musiała najprawdopodobniej ogłosić nowy przetarg na tę inwestycję.
Na realizację projektu gmina Proszowice pozyskała 4,5 mln zł dofinansowania ze środków europejskich. Obejmuje ono nie tylko samą budowę PSZOK-u, ale również działania związane z edukacją ekologiczną mieszkańców, które mają towarzyszyć inwestycji.
Inwestycja w Żębocinie to jeden z kluczowych elementów rozwoju lokalnego systemu gospodarki odpadami. Po jej zakończeniu mieszkańcy zyskają wygodne i nowoczesne miejsce do oddawania odpadów, a gmina – ważne narzędzie do poprawy wskaźników selektywnej zbiórki i ochrony środowiska.
Krok w stronę nowoczesnej gospodarki
Budowa PSZOK-u w Żębocinie to inwestycja, która ma nie tylko usprawnić system gospodarki odpadami w gminie Proszowice, ale również zwiększyć świadomość mieszkańców w zakresie odpowiedzialnego postępowania z odpadami. Nowoczesna infrastruktura, edukacja ekologiczna i możliwość naprawy sprzętów to elementy wpisujące się w unijną strategię gospodarki o obiegu zamkniętym.
Fot: Krystian Kwiecień / Głos24
