Pieśni religijne to bardzo ważny element polskiej, ale i nie tylko, kultury. Ludzie oddają hołd przeróżnym świętym czy Bogu we wszystkich zakątkach świata, kultura polska jest jest głęboko osadzona w chrześcijaństwie. Piosenki religijne nie są jednak gatunkiem wewnętrznie jednolitym, są one mocno zróżnicowane. W tym artykule przybliżę Wam, Drodzy Czytelnicy, pokrótce jak dzielą się pieśni religijne, przedstawię także najpopularniejsze z nich!
Pieśni religijne - rodzaje
Obecnie pieśni religijne występują w wielu różnych rodzajach. Definicja pieśni religijnej to: Pieśń, której tekst zawiera odniesienie do religii (w naszym przypadku katolickiej) Jest to definicja prosta, a jednocześnie bardzo obszerna. Przyjrzyjmy na jakie rodzaje może dzielić się pieśń religijna:
Pieśni liturgiczne
Są to pieśni używane w trakcie liturgii. Służą one wielbieniu Boga w Największej Ofierze, jaką jest właśnie msza święta. Istnieją konkretne zasady dotyczące doboru takich pieśni do liturgii
Kolędy i pastorałki
Historia kolęd sięga początków historii narodu polskiego. Są to pieśni, które mają wychwalać przyjście Jezusa na świat pod postacią dziecka. Pastorałki to też takie pieśni, jednak w przeciwieństwie do kolęd ludowość jest w nich jeszcze bardziej widoczna. Nie dostały się więc one zazwyczaj do kultury ogólnokrajowej, częściej występują jako ciekawostka etnograficzna.
Nowoczesna muzyka chrześcijańska
Upływ czasu spowodował, że ludzie zaczęli chwalić Boga na różne nowe sposoby. Powstała w ten sposób muzyka, która zwykłym, popularnym w dzisiejszych czasach brzmieniem wychwala Boga. Często jest to bardzo ostra muzyka. Przykładem zespołu wykonującego taką muzykę jest zespół 2 Tm 2,3, którego nazwa pochodzi oczywiście od fragmentu w Biblii. Członkowie tego zespołu sami mówią, że chcą oni dotrzeć do zupełnie nowych odbiorców, by nieść chwałę Bożą do nowych dusz.
Klasyczne pieśni religijne
I ostatnia, ale najważniejsza kategoria, która będzie chyba najobszerniejsza, niemniej ciężko zdefiniować ja dokładniej i rozbić na podkategorię na tym etapie. Wewnątrz niej znajdziemy wszystkie pieśni religijne, które nie należą do wcześniej wymienionych kategorii. Możemy je oczywiście jeszcze rozbić w zależności od obiektu kultu, czyli czy wysławiają one Boga, Maryję czy świętych. Przyjrzę się dziś trzem pieśniom z tej kategorii pokrótce, dwie z nich skupiają się na wielbieniu właśnie Matki Boskiej.
Najpopularniejsze pieśni religijne
Barka
"Barka" była ulubioną pieśnią papieża Jana Pawła II. Oryginalnie muzyka i tekst do niej zostały ułożone przez Hiszpana, Cesareo Gabarain'a w 1974 roku. Później została ona przełożona na język polski przez ks. Stanisława Szmidta. Ciekawostką wartą zauważenia jest, iż tytuł pieśni w oryginale w wolnym tłumaczeniu oznacza "rybak ludzi". Widać więc tu bezpośrednie nawiązanie do słów Pana Jezusa, jakie wypowiedział apostołów Szymona i Andrzeja. Sam tekst opowiada o pozostawieniu własnego życia, własnej "łodzi" i rozpoczęciu nowego życia - "łowu" - z Chrystusem. Choć oczywiście tekst można interpretować na wiele sposobów, to ten jednak jest najpopularniejszym.
Bogurodzica
Jest to najstarsza ze znanych nam polska pieśń religijna. Powszechnie uważana za pierwszy hymn Polski, Bogurodzica wybrzmiewała z ust rycerstwa polskiego pod Grunwaldem, zagrzewając naszych przodków do boju. Pierwszy zapis tekstu pochodzi z 1407 roku, jak więc widzimy pieśń ma już ponad 600 lat. Wcześniej najprawdopodobniej krążyła w obiegu ustnym. Pełniła też kiedyś, co jest ciekawostką, rolę hymnu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jeśli zaś chodzi o samą treść, to początkowo Bogurodzica składała się tylko z dwóch strof. Pieśń oczywiście bogata jest w archaizmy, wszakże pochodzi z dawnych czasów. Obecnie również jest bardzo ważna dla Polaków, ponieważ wybrzmiewa ona codziennie na Jasnej Górze na początku Apelu Jasnogórskiego
Czarna Madonna
Po krótkiej podróży do średniowiecza wracamy w czasy bardziej nam współczesne. Opisywana pieśń powstała prawdopodobnie za życia dużej części czytelników, ponieważ jest to rok 1971. Tekst do pieśni napisała Alicja Gołaszewska. Podobnie jak Bogurodzica, Czarna Madonna wychwala Maryję, matkę Boga. Obecnie jest to pieśń bardzo często śpiewana w trakcie pielgrzymek na Jasną Górę, ponieważ to właśnie tam znajduje się jeden z wizerunków Czarnej Madonny. Warto także opisać pokrótce czymże jest sama Czarna Madonna. Jest to postać z obrazów przedstawiających Maryję, która jak sama nazwa wskazuje charakteryzuje się właśnie ciemną karnacją. W dniu dzisiejszym jest to też jedna z popularniejszych pieśni religijnych.
Podsumowanie
Jak więc widzimy, pieśni wielbiących Boga, Maryję i świętych jest multum i z pewnością nie starczyłoby tygodnia, by każdą z nich wymienić i do tego jeszcze wyczerpująco omówić. Zresztą jest to definitywnie niemożliwe, ponieważ wiele tekstów mogło zaginąć jeszcze w epoce, kiedy pismo nie było powszechne. Teraz jednak szczęśliwie sytuacja wygląda zgoła inaczej, a wierni na całym świecie mogą rozkoszować swoje uszy piękną melodią jednocześnie oddając się kontemplacji i modlitwie.
