Pożar zniszczył dach w XIX-wiecznej Zagrodzie Apolonia. Ruszyła zbiórka

Pożar zniszczył dom w Zagrodzie Apolonia w Zakrzowie (w powiecie wielickim), skansenie, który utworzyła Elżbieta Graboś, konserwatorka dzieł sztuki. "Ten dom był zawsze otwarty, pachniał chlebem. Teraz jego kochająca stare domy właścicielka, która tak wiele już zrobiła dla ratowania naszego dziedzictwa tak bardzo potrzebują naszej pomocy i wsparcia!" - napisała, udostępniając na swojej stronie link do zbiórki, Monika Bogdanowska, była Małopolska Konserwator Zabytków.

Ogień pojawił się 10 grudnia około godziny 3.00 w nocy. Pożar zniszczył dach zabytkowego domu, pierwszego przeniesionego do skansenu Zagroda Apolonia w Zakrzowie (Podłęże, pow. wielicki) – domu Apolonii, babci właścicielki Elżbiety Graboś.

Tragiczna noc

"W niedzielę 10 grudnia o godzinie 3:05 zostaliśmy zadysponowani dwoma ciężkimi zastępami gaśniczymi i drabiną mechaniczną do pożaru w miejscowości Zakrzów. Na miejscu ogniem objęty był cały drewniany budynek. Działania straży pożarnej polegały na podaniu prądów wody w obronie i natarciu, zorganizowaniu zaopatrzenia wodnego, rozbiórki nadpalonych elementów. Działania które były prowadzone blisko cztery godziny, utrudniał silny mróz i śnieg, a także trudny dojazd do obiektu. W działaniach brały również zastępy z JRG Wieliczka, Ochotnicza Straż Pożarna Podłęże, OSP Niepołomice-Podgrabie, OSP Zakrzów, OSP Zakrzowiec" - relacjonowali akcję niepołomiccy strażacy ochotnicy.

Ratowała co się da, nie bacząc na poparzone ręce

Pani Elżbiecie udało się uratować z płomieni wyposażenie powstałego w 1890 roku domu – domu Apolonii – jej prababci. "Ela była wtedy sama, zanim przyjechała straż pożarna udało jej się wynieść z płonącego budynku łatwopalne materiały. Nie czuła nawet, że poparzyła sobie ręce. Strażacy ugasili pożar, ale spłonęła cała więźba. Teraz na zgliszcza pada deszcz, wkrótce pewnie przyjdzie mróz… do wiosny daleko, ale materiał na odbudowę trzeba już zabezpieczyć" - napisała pani Wioletta, organizatorka zbiórki, która ma pomóc ocalić zabytek. Na ten cel potrzeba co najmniej 70 tys. zł. Tyle na początek chce zabrać dla Elżbiety Graboś i jej Zagrody Apolonia jej znajoma.

Cudowne miejsce

Skansen Zagroda Apolonia wypełniały setki najróżniejszych ocalonych od zapomnienia skarbów. Elżbieta Graboś, z profesji konserwatorka dzieł sztuki, od ponad dwudziestu lat ratuje się stare, drewniane domy przed zniszczeniem, przenosząc je belka po belce i przywracając do użytkowania. W zagrodzie odbywają się różne wydarzenia i spotkania. Jej tragedia poruszyła wiele osób, które włączyły się w pomoc finansową, fizyczną i przez nagłaśniania i udostępniania informacji o zbiórce (została już udostępniona ponad 550 razy). Dzięki temu udało się zebrać już część niezbędnej kwoty, ale potrzeby są ogromne, bo więźbę dachową trzeba zbudować natychmiast. Zostanie ona na razie przykryta plandeką, a na wiosnę pokryta gontem. Planuje jeszcze w grudniu wykonać nową więźbę dachową i przykryć ją plandeką. Gonty będą kładzione w przyszłym roku.

"Zdjęcia spalonego domu Apolonii wszystkich poruszyły. Ogrom zniszczeń i strat tak wielki, że każdy by się załamał, poddał, rozebrał resztki ścian pozostałe po pożarze. Ale nie Pani Elżbieta Graboś. Jest w niej tyle optymizmu i spokoju. Ratuje wszystko co choć w części przypomina przedmiot wcześniej wprowadzony do tego domu. I powtarza: "będzie dobrze" - napisał Antoni Łapajerski, aktywista nowohucki.

"Dopiero co z wielką radością opisywaliśmy tu akcję ratowania reliktów starego domu, z którego ganek znalazł przystań w prywatnym skansenie w Zakrzowie. A dziś? Kolejny nocny alarm. Dym, straż pożarna. Wprost trudno w to uwierzyć! Nie ma już tego  pięknego, przytulnego wnętrza. Ciepło, przyjazność... człowiek czuł się tu jak u siebie, czuł, że ktoś go tu zawsze wita z radością. I że nie jest to tylko gospodyni. Stare domy tak mają. Są jak żywe istoty. Przez dziesięciolecia przyjmują ludzkie emocje, smutki, radości. Gdy wracam (tak właśnie "wracam") do naszego rodzinnego domu na wsi naprawdę czuję, że ktoś się cieszy, że jestem znowu. Tak było u Apolonii. Dobre duchy wirują nad tym miejscem zasiedlonym przez ludzi już w neolicie. Ten dom był zawsze otwarty, pachniał chlebem. Teraz jego kochająca stare domy właścicielka, która tak wiele już zrobiła dla ratowania naszego dziedzictwa tak bardzo potrzebują naszej pomocy i wsparcia! Dobro, które damy na pewno do nas wróci!" - napisała, udostępniając na swojej stronie link do zbiórki, Monika Bogdanowska, była Małopolska Konserwator Zabytków.

"To nie będzie epitafium"

"Bezmiar dobra napływa nieustannie. Wybaczcie, nie mam sił odpisywać, ale czytam, dodaje mi to dużo sił. Wasze zaangażowanie pokazuje jak wielu pięknych ludzi jest wokół. Tak jak pisałam niedawno: "jeden człowiek może tylko troszkę, ale z takim wsparciem....". Ta pomoc jest ogromnie ważna i potrzebna (...)" - napisała tuż po pożarze właścicielka skansenu. Na zamieszczonych przez nią zdjęciach widać ogrom zniszczeń i to, co udało się uratować z płonącej chaty.

Pieniądze na uratowanie zabytkowego domu można wpłacać na zbiórkę na portalu zrzutka.pl.

"Bezmiar dobra napływa nieustannie, a wspólne wysiłki mogą przywrócić to piękne miejsce do życia. Odbudujmy Zagrodę Apolonia razem!" - apeluje Miasto i Gmina Niepołomice.