Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Zakopanem rozpoczęło ważną inicjatywę ratowania wyjątkowego obiektu inżynierii miejskiej. Trwa akcja „Remont zabytkowej stacji trafo na Kozińcu”, której celem jest przywrócenie świetności unikatowej stacji transformatorowej znajdującej się na Bystrem, przy początku ulicy Droga na Koziniec.
To jedyny zachowany w pełnej formie obiekt tego typu, z około dziesięciu podobnych, jakie niegdyś działały wzdłuż zakopiańskich trakcji elektrycznych nad potokami Bystrą i Foluszowym.
Wyjątkowy zabytek architektury i techniki
Stacja transformatorowa powstała w 1919 roku według projektu Eugeniusza Wesołowskiego, znanego propagatora stylu zakopiańskiego. Budynek łączy w sobie cechy tego stylu z elementami klasycyzmu akademickiego, zachwycając zgrabną i harmonijną architekturą. Obiekt, od 2015 roku należący do Gminy Zakopane, w 2021 roku został wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków (Zarządzenie Burmistrza Miasta Zakopane z dnia 7 czerwca 2021 r.).
Dlaczego potrzebna jest pomoc?
Niestety, przez lata stacja była opuszczona i pozbawiona swojej pierwotnej funkcji. Obecnie znajduje się w bardzo złym stanie technicznym. W 2023 roku opiekę nad obiektem przejęło Towarzystwo Opieki nad Zabytkami – Oddział Podhalański im. Stanisława Witkiewicza, które postanowiło uratować ten unikatowy budynek i nadać mu nową funkcję służącą całej społeczności. Plan zakłada stworzenie w odnowionym budynku Stacji Promocji i Ochrony Zabytków. Ma to być miejsce, w którym:
- właściciele i miłośnicy zabytków otrzymają bezpłatne porady konserwatorskie
- powstaną dokumentacje i programy prac konserwatorskich
- przygotowywane będą wnioski o dotacje na ratowanie innych zakopiańskich budynków zabytkowych
Współpraca i działania na rzecz ratowania stacji
Towarzystwo nawiązało współpracę z firmą Remmers Polska Sp. z o.o., specjalizującą się w systemach i produktach do renowacji zabytkowych budowli. W ramach tej współpracy 4 lipca 2025 roku (piątek), w godzinach 10:00–18:00, odbędą się warsztaty wykonania przepony poziomej (iniekcji hydrofobowej) systemem Remmers. Wydarzenie będzie miało miejsce przy zabytkowej stacji na Bystrem, Droga na Koziniec. Remont obiektu wymaga znaczących nakładów finansowych. Dlatego Towarzystwo uruchomiło zbiórkę na platformie zrzutka.pl.
Opublikowany przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami - Oddział Podhalański im. St. Witkiewicza Poniedziałek, 30 czerwca 2025
Apel o wsparcie
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami zwraca się do wszystkich osób i instytucji wrażliwych na piękno zakopiańskiego dziedzictwa o wsparcie tej inicjatywy. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu możliwe będzie ocalenie niezwykłego reliktu historii Zakopanego i stworzenie miejsca służącego ochronie i promocji zabytków całego regionu.
Fot: Zrzutka.pl