Zaraza pszczół w Małopolsce. Zakażenia w dwóch kolejnych miejscowościach

Przypadki wystąpienia śmiertelnej choroby pszczół - zgnilca amerykańskiego, wykryto w powiecie wielickim w miejscowościach Fałkowice i Winiary. To kolejny rejon w Małopolsce, gdzie pojawiła się zaraza.

Zgnilec amerykański - śmiertelna choroba co roku nęka małopolskie pasieki. W marcu br. roku przypadki zgnilca odnotowano w na terenie powiatu tarnowskiego ziemskiego i Miasta Tarnowa, w kwietniu w powiatach wadowickim i oświęcimskim. Tym razem zaraza pojawiła się w powiecie wielickim - w miejscowościach Fałkowice i Winiary w gminie Gdów.

Zagrożone aż dwa powiaty

"W związku z wystąpieniem przypadków choroby zakaźnej podlegającej obowiązkowi zwalczania - zgnilca amerykańskiego pszczół - w miejscowościach Fałkowice i Winiary wyznaczono „obszar zapowietrzony”. Obszar objęty ograniczeniami obejmuje część powiatu wielickiego i myślenickiego, który graniczy z gminą Gdów.  

Obejmuje on: w gminie Wieliczka miejscowości: Grajów, Dobranowice, Raciborsko, Jankówka, Gorzków, Chorągwica, Mietniów oraz część miejscowości Pawlikowice położona na południe od rzeki Wilgi; w gminie Biskupice miejscowości: Biskupice, Trąbki, Sułów, Łazany, Jawczyce, Sławkowice; w gminie Gdów miejscowości: Wiatowice, Niegowić, Liplas, Bilczyce, Marszowice, Gdów, Niżowa, Hucisko, Winiary, Kunice, Fałkowice, Stryszowa, Zręczyce, Zalesiany, Zagórzany, Podolany; w gminie Raciechowice miejscowości: Gruszów, Kwapinka, Mierzeń, Raciechowice, Krzyworzeka, Czasław; w gminie Dobczyce miejscowości: Bieńkowice, Nowa Wieś, Sieraków, Dziekanowice, Rudnik, Dobczyce, Niezdów, Skrzynka, Stadniki, Kędzierzynka.

"Obszar ten podlega oznakowaniu i zakazom: organizowania wystaw i targów z udziałem pszczół oraz przemieszczania rodzin pszczelich, matek pszczelich, czerwia, pszczół, pni pszczelich, produktów pszczelich, sprzętu i narzędzi używanych do pracy w pasiece bez zgody Powiatowego Lekarza Weterynarii w Wieliczce, który przeprowadzi na ww. obszarze przegląd rodzin pszczelich w pasiekach" - czytamy w komunikacie. Rozporządzenie w tej sprawie 28 sierpnia wydał Wojewoda Małopolski, Krzysztof Klęczar.

Jak długo ograniczenia?

Aby uznać ognisko za wygasłe trzeba wykonać zalecenia lekarza weterynarii (usunąć zakażone pszczoły, zdezynfekować ule). Po co najmniej 6 tygodniach od przeprowadzenia zaleconych działań i odkażeniu pasieki uznanej za ognisko choroby, powiatowy lekarz weterynarii ponownie przeprowadza badanie kliniczne. Jeśli nie stwierdzi objawów choroby, wówczas uznaje ognisko choroby za wygasłe. Ognisko zgnilca uznaje się za wygasłe również, gdy wszystkie rodziny pszczele zostaną spalone, a cały sprzęt i pasieczysko odkażone.

Co to jest zgnilec amerykański?

Zgnilec to zakaźna choroba bakteryjna czerwi, wywoływana przez laseczkę larwy (Paenibacillus larvae). Chorują nań i zamierają czerwie zasklepione w plastrach. Zasklepy na zamarłych czerwiach stają się podziurkowane, ciemnieją i zapadają się oraz jest charakterystyczny zapach z ula. Masa zamarłych czerwi jest brunatnożółta, daje się wyciągać w długie nitki i wydziela zapach kleju stolarskiego. Okres wylęgania się choroby w rodzinie wynosi 45 dni. Zgnilec amerykański pszczół jest stwierdzany od wiosny do jesieni, jednak największe nasilenie choroby występuje pod koniec lata - w lipcu i sierpniu.

Choroba łatwo przenosi się z ula do ula i z pasieki do pasieki. Jest to choroba zwalczana z urzędu. Jedyną radykalną metodą ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby jest likwidacja chorych, słabych rodzin przez spalenie wszystkiego oprócz ula. Porażona silna rodzina ma szansę być wyleczona.

Bez paniki

Informacja o wystąpieniu zgnilca często budzi panikę u pszczelarzy. Tymczasem nie jest to najgorsza z możliwych chorób zakaźnych pszczół (znacznie bardziej zakaźne są nosemoza czy warroza). Po zaobserwowaniu podejrzanych o zakażenie ta chorobą czerwi należy jak najszybciej wysłać próbkę w postaci wycinku plastra z zaobserwowanymi zmianami, do laboratorium. W tej chwili znane są cztery szczepy bakterii zgnilca po nazwą kolejno: Eryk I, Eryk II, Eryk III i Eryk IV. Nie każdy objawia się w podobny sposób.

Co powinno zaniepokoić?

• rozstrzelony czerw.
• zapadający się zasklep
• ciemne plamki na środku zasklepu
• pociemniała cała powierzchnia zasklepu
• małe otworki na środku zasklepu
• cały zasklep usunięty i kleista masa w otwartej komórce.

Pszczelarze na obszarze zapowietrzonym powinni:

• Przejrzeć dokładnie wszystkie rodziny w pasiece
• Wytypować pnie z opisanymi powyżej objawami zgnilca
• Posegregować rodziny na takie, które zamierzamy leczyć i na przeznaczone do likwidacji.
• Dokonać likwidacji zakażonych roi wieczorem, po ustaniu lotów.