[WYWIAD] Bochnia: "Chcemy zachować tradycję dla przyszłych pokoleń"

– Elementem nieodłącznie związanym z obchodami Barbórki jest Karczma Górnicza, którą rozpoczyna pochód lisów, czyli ceremoniał przyjęcia do stanu górniczego. Na czele pochodu idzie Lis Major, który prowadzi młodych lisów do tradycyjnego skoku przez skórę – opowiada o barbórkowych zwyczajach Dorota Stawarz-Serwińska z bocheńskiej kopalni. Po dwóch latach przerwy spowodowanej pandemią w podziemiach Kopalni odbyły się również tradycyjne Uroczystości Barbórkowe. O tym, jak wygląda to górnicze święto oraz jakie są plany kopalni na najbliższą przyszłość, opowiedziała nam Kierownik Działu Marketingu Kopalni Soli w Bochni, Dorota Stawarz-Serwińska.

Barbórka to tradycyjne święto górnicze, które w Polsce obchodzone jest 4 grudnia, w dniu św. Barbary z Nikomedii - patronki dobrej śmierci i trudnej pracy. Do św. Barbary najczęściej modlili się i wciąż modlą ci, którzy związani są z niebezpiecznymi zawodami. Poza górnikami, Barbórkę obchodzą również geolodzy i inne osoby wykonujące zawody związane z poszukiwaniem paliw kopalnych. W tradycji górniczej Barbórka rozpoczyna się poranną uroczystą mszą w kościele lub w cechowni, przy figurze św. Barbary. Następnie orkiestra górnicza maszeruje grając m.in. swój hymn w osiedlach zamieszkanych przez górników i ich rodziny oraz pod domami dyrekcji. Z okazji tego dnia odbywają się uroczyste akademie oraz spotkania, a także organizowane są koncerty, występy artystyczne w których uczestniczą całe rodziny górnicze. O tym, jak to górnicze święto wygląda w Bochni oraz jakie są plany kopalni na najbliższą przyszłość, opowiedziała nam Dorota Stawarz-Serwińska, Kierownik Działu Marketingu Kopalni Soli w Bochni.

Kopalnia w Bochni jest obiektem zabytkowym, jednak podtrzymujecie państwo piękną tradycję jaką jest Barbórka.

– Uroczyste spotkanie z okazji górniczego święta, do czego jesteśmy przyzwyczajeni i które dla nas wydaje się naturalne, żeby nie powiedzieć zwyczajne, stanowi kultywowanie odwiecznej tradycji naszych przodków, którą również chcemy zachować dla przyszłych pokoleń. Dlatego wspólnie z Kopalnią Soli Wieliczka złożyliśmy wniosek o wpisanie obrzędów barbórkowych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa, aby w konsekwencji wpisać je na listę UNESCO

Jak wygląda to górnicze święto?

– Barbórka jest najważniejszym świętem dla stanu górniczego. Święto obchodzone jest 4 grudnia w dniu patronki górników – świętej Barbary, która już w XVI wieku oficjalnie uznana została za opiekunkę górników. W tym roku obchody Barbórki zostały zainaugurowane w niedzielę 4 grudnia uroczystą mszą świętą w Parafii Św. Pawła Apostoła w Bochni. Po dwóch latach przerwy spowodowanej pandemią w podziemiach Kopalni odbyły się również tradycyjne Uroczystości Barbórkowe. Rozpoczęły się one od uroczystej mszy świętej w kopalnianej Kaplicy Świętej Kingi. Po nabożeństwie górnicy wraz z zaproszonymi gośćmi udali się na Uroczystą Akademię do komory Ważyn. W trakcie Akademii wręczono odznaczenia i szpady górnicze oraz nominacje na stopnie górnicze. Tryb przyznawania odznaczeń górniczych reguluje Ustawa z dnia 14 lutego 2003 roku o stopniach górniczych, honorowych szpadach górniczych i mundurach górniczych. Elementem nieodłącznie związanym z obchodami Barbórki jest Karczma Górnicza, którą rozpoczyna pochód lisów, czyli ceremoniał przyjęcia do stanu górniczego, górników, którzy pracę w kopalni rozpoczęli w okresie między ostatnią a obecną Barbórką. Na czele pochodu idzie Lis Major, który prowadzi młodych lisów do tradycyjnego skoku przez skórę. Biesiadzie towarzyszyły liczne konkursy oraz wspólne śpiewanie pieśni górniczych. W ramach menu królowała tradycyjna golonka.

Barbórka wraca do kopalni po dwóch latach przerwy spowodowanej pandemią koronawirusa. Jak pandemia wpłynęła na jej funkcjonowanie?

– Obostrzenia wywołane stanem epidemii w znacznym stopniu ograniczyły prowadzenie ruchu turystycznego w Kopalni, wpływając na zmniejszenie frekwencji.

Kopalnia przyjmuje rocznie blisko 200 tys. turystów i liczba ta stale rośnie. Turyści mają do wyboru aż trzy trasy. Która cieszy się największą popularnością wśród zwiedzających?

– Zdecydowanie Trasa Turystyczna z Podziemną Ekspozycja Multimedialną. W ramach tej wersji zwiedzania turyści mają możliwość zobaczenia najbardziej charakterystycznych komór bocheńskiej kopalni, zwiedzają Kaplice świętej Kingi. Zwiedzanie obejmuje tez przejazd podziemna kolejką.

Jak w czasie szalejącej inflacji, rosnących cen prądu i gazu, radzi sobie kopalnia?

– Mijający rok 2022 jest dla nas rokiem powrotu do wysokiego poziomu frekwencji. Po 11 miesiącach odnotowaliśmy jej wzrost o 52,63 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku 2021.

Jakie są plany na najbliższą przyszłość? Czy szykują się jakieś inwestycje?

– Plan obejmuje poprawę wizerunku kopalni, uruchomienie nowej trasy turystycznej z ekspozycją multimedialną oraz rozszerzenie oferty turystycznej kopalni poprzez prowadzenie ruchu turystycznego na dwa szyby: zjazd szybem Campi, wyjazd szybem Sutoris w centrum miasta – lub odwrotnie, w połączeniu z przejazdem powrotnym turystów kolejką elektryczną trasą prowadzącą przez najbardziej atrakcyjne miejsca Bochni – powiedział w Barbórkowym przemówieniu Zygmunt Dobrowolski. – Chcemy poprzez uatrakcyjnienie oferty turystycznej kopalni promować miasto i piękne obiekty znajdujące się na jego terenie – zaznaczył.

Fot. Kopalnia Soli Bochnia