Kraków. Miasto podpisało umowę o współprowadzeniu Muzeum KL Plaszow

Miasto Kraków podpisało z Ministrem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu umowę o współprowadzeniu nowej instytucji kultury, „Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Niemiecki nazistowski obóz pracy i obóz koncentracyjny (1942–1945) (w organizacji)”.

Umowa została podpisana 26 lutego 2021 r., obowiązuje od 1 marca 2021 r. do 31 grudnia 2051 r. Dokument zobowiązuje miasto i ministra do solidarnego finansowania działalności bieżącej muzeum, a także do przeznaczenia do końca 2025 r. po 25 mln zł na realizację inwestycji muzealnej.

Nowa instytucja kultury, pod nazwą „Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Niemiecki nazistowski obóz pracy i obóz koncentracyjny (1942–1945) (w organizacji)”, rozpoczęła działalność 1 stycznia. Muzeum KL Plaszow powstało na gruntach należących do Gminy Miejskiej Kraków, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie oraz Skarbu Państwa. Obejmuje teren o powierzchni ok. 40 hektarów, na który składa się obszar ok. 37 hektarów, w 2002 r. wpisany do rejestru zabytków prowadzonego przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, oraz teren przyległy, o powierzchni około 3 hektarów.

Umowa o współprowadzeniu muzeum jest kolejnym, ważnym etapem działań podejmowanych na rzecz upamiętnienia byłego niemieckiego obozu pracy i koncentracyjnego Plaszow, w którym życie straciło około sześć tysięcy osób. Została poprzedzona podpisaniem listu intencyjnego między Miastem Kraków oraz Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego (8 czerwca 2020 r.), a także uchwałą Rady Miasta Krakowa z 14 października 2020 r. w sprawie utworzenia muzeum jako samorządowej instytucji kultury.

Instytucją zarządza Muzeum Krakowa, które w ramach przygotowań do utworzenia i uruchomienia działalności statutowej Muzeum – Miejsca Pamięci, opracowało scenariusz upamiętnienia byłego KL Plaszow oraz przeprowadziło badania archeologiczne na terenie poobozowym. Muzeum prowadziło również prace badawcze i edukacyjne z zakresu wiedzy i pamięci o byłym obozie. Działania te finansowane były ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Miasta Krakowa. Od 1 stycznia prace nad upamiętnieniem kontynuuje już samodzielnie Muzeum KL Plaszow.

Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow ma opierać się trzech filarach. Pierwszy to teren – autentyczny świadek cierpienia i śmierci ofiar, drugi – ekspozycja muzealna prezentowana w Szarym Domu (pierwotnie budynku administracyjnym cmentarza krakowskiej gminy żydowskiej, w czasie wojny zajętym przez administrację obozową) oraz w planowanym budynku muzealnym – Memoriale. Filar trzeci to edukacja i dialog.

Projekt upamiętnienia zakłada pozostawienie terenu dawnego obozu w stanie możliwie niezmienionym i autentycznym, umieszczenie tablic informacyjnych i oznaczeń ważnych miejsc, takich, jak na przykład masowe groby czy plac apelowy. Natomiast obok – przy ul. Kamieńskiego, powstanie nowy budynek muzealny – Memoriał, z wystawą stałą poświęconą historii KL Plaszow, a także parking i park. Wyremontowany zostanie też Szary Dom. Projekt nie przewiduje odtwarzania infrastruktury obozowej czy wznoszenia innych obiektów budowlanych na terenie poobozowym. Wstęp na ten teren będzie bezpłatny.

Utworzenie profesjonalnej instytucji, jaką jest muzeum, to przyjęta na całym świecie formuła organizacyjna dla opieki i zarządzania miejscami pamięci. Przewidywany niezbędny czas do zakończenia prac inwestycyjnych Muzeum – Miejsca Pamięci i przygotowania wystawy stałej, szacowany jest na około pięć lat.

Fot. i info: krakow.pl