Skarga wojewody na SCT. Są pierwsze komentarze

Wojewoda małopolski poinformował dziś, że złoży skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na podjętą przez Radę Miasta uchwałę o Strefie Czystego Transportu w Krakowie. Jakie nieprawidłowości są w dokumencie i jak komentują decyzję Krzysztofa Klęczara mieszkańcy Małopolski i władze Krakowa?

Przypomnijmy, Małopolski Urząd Wojewódzki zorganizował dziś, 11 lipca, briefing, na którym wojewoda w towarzystwie dyrektora Wydziału Prawnego i Nadzoru,  Mirosław Charapusty, przedstawił swoją decyzję i odpowiadał na pytania dziennikarzy. Jak się okazało, po wnikliwej analizie w uchwale o SCT prawnicy MUW dopatrzyli się szeregu nieprawidłowości, jednak Krzysztof Klęczar nie zdecydował się uchylić dokumentu, ale skierować skargę do WSA.

• Zobacz:

[WIDEO] Uchwała o SCT skierowana do Sądu. “Rozważałem różne opcje”

Wojewoda Małopolski Krzysztof Jan Klęczar zaprezentował, jaka decyzję podjął o Strefie Transportu Publicznego w Krakowie. Trafi ona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Marzena GitlerGłos24

"Uchwała Rady Miasta Krakowa z 12 czerwca 2025 r. w sprawie ustanowienia Strefy Czystego Transportu w Krakowie budziła ogromne zainteresowanie społeczne. Do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie wpłynęło ponad 200 pism osób fizycznych oraz ponad 20 interwencji osób fizycznych, oraz innych podmiotów. Ponadto przez gminy sąsiadujące z Krakowem podejmowane były rezolucje, a sygnały napływały także od bardziej oddalonych samorządów. Jak podkreślałem, moja decyzja musi być najlepsza zarówno dla Małopolski, jak i Krakowa, oparta przy tym na gruntownej analizie prawniczej. Analiza ta wykazała istotne naruszenia prawa" - zaznaczył wojewoda.

Wojewoda zaprezentował podczas briefingu zdjęcia dwóch takich samych aut, z których jedno po wejściu w życie SCT będzie mogło jeździć po Krakowie za darmo, bo należy do mieszkańca stolicy Małopolski, a właściciel drugiego za jazdę po tych samych ulicach będzie musiał zapłacić.  

Jakie zarzuty do uchwały o SCT ma wojewoda?

Krzysztof Jan Klęczar analizując uchwałę Rady Miasta Krakowa z 12 czerwca 2025 r., dotyczącą Strefy Czystego Transportu (SCT), jako główne powody złożenia na nią skargi do WSA wskazał:

• Naruszenie zasady równości – uchwała różnicuje kierowców na podstawie miejsca zamieszkania. Samochody niespełniające norm mogą dłużej jeździć po SCT, jeśli należą do mieszkańców Krakowa, a ci spoza miasta są wcześniej wykluczani.
• Brak związku między celem a uprzywilejowaniem mieszkańców – celem uchwały ma być ochrona zdrowia i środowiska, tymczasem wprowadza się wyjątki nie mające z tym bezpośredniego związku.
• Dyskryminujące opłaty – mieszkańcy innych gmin mogą wjechać do SCT tylko za opłatą, a krakowianie nie, mimo że pojazdy emitują te same zanieczyszczenia.
• Zbyt rozległy obszar SCT bez aktualnych analiz – decyzja o objęciu strefą aż 61 proc. miasta (do IV obwodnicy) nie została odpowiednio uzasadniona aktualnymi danymi.
• Ogólnikowe zapisy o organizacji ruchu – uchwała nie zawiera konkretnych przepisów wymaganych ustawowo, a jedynie ogólne informacje.
• Zbyt szybkie wejście w życie – uchwała ma obowiązywać już po 7 dniach od publikacji, mimo że prawo przewiduje co najmniej 14 dni, jeśli nie zachodzą wyjątkowe okoliczności – a te nie zostały wskazane.
• Forma skargi zamiast rozstrzygnięcia nadzorczego – wojewoda wybrał formę skargi, by nie wywołać niepewności prawnej co do wcześniejszej uchwały z 2022 roku. Skarga pozwala też miastu na ewentualne zmiany i refleksję.

Wojewoda podkreślił, że skarga nie przekreśla idei SCT, ale ma na celu skorygowanie poważnych uchybień. Jeśli miasto wprowadzi potrzebne poprawki, możliwe jest wycofanie skargi.

Co na to zainteresowani?

Bartłomiej Krzych Otwarta Wieliczka: "Wady prawne były ewidentne, wskazaliśmy je precyzyjnie w naszej petycji. Tak, Kraków ma prawo uchwalić SCT, ale z poszanowaniem prawa, czego powinien w pierwszej kolejności pilnować Wojewoda — taka jest jego rola, aby zapobiegać. Obecny wojewoda, tak jak poprzedni, wybrał polityczną zagrywkę ze skierowaniem sprawy na drogę sądową, co może trwać 3 lata. To dobrze wygląda wizerunkowo, ale jest bez znaczenia dla obywateli. Skargę do sądu mogą złożyć różne podmioty, zresztą taką skargę już złożyła gmina Skawina".

Nie Oddamy Miasta — grupa przeciwna SCT: "Reprezentant administracji rządowej podkreślił, że szczególnie pochylił się nad głosem gmin z Małopolski, przedstawicieli powiatu krakowskiego oraz Małopolskiej Izby Rolniczej. Wszyscy jego rozmówcy z samorządów kategorycznie opowiadali się przeciwko SCT. Wojewoda zwrócił uwagę na złamanie zasady równości w odniesieniu do mieszkańców spoza Krakowa. Podważył też granice strefy. Stwierdził, że kierując się zasadą proporcjonalności, dając szansę na wypracowanie zmian w zaskarżonej uchwale, nie zapobiegł tym samym wejściu strefy od 1 stycznia 2026 r., natomiast zdecydował o skierowaniu wniosku do sądu. Krzysztof Jan Klęczar: ten czas do 1 stycznia i skarga do sądu to szansa na podjęcie konstruktywnego dialogu Rady Miasta Krakowa z wszystkimi podmiotami samorządowymi, które podważają SCT. Są różne możliwości: zrównania w prawach mieszkańców Krakowa z mieszkańcami gmin spoza Krakowa, wydłużenia różnych terminów dostosowawczych, obniżenia pewnych wymogów".

Pod postem o decyzji wojewody pojawiło się wiele komentarzy krytycznych wobec Krzysztofa Klęczara. Ich autorzy zarzucają mu tchórzostwo i asekuracyjność. "Partyjne układy wygrały po raz kolejny z dobrem ludzi. Cóż, szkoda, bo pan wojewoda sprawiał wrażenie osoby sensownej (...). Miał szansę pilnować normalności, wybrał drogę asekuracyjną. Zaskarżenie uchwały przyniesienie tylko jeden efekt — przed styczniem uchwalą jakąś napisaną na kolanie poprawkę znoszącą warunkowy wjazd za opłatą i finalnie od stycznia do Krakowa nie wjedzie nikt. Może też być tak, że aby usunąć całkowicie czynnik "dyskryminacji", usuną zapis o zwolnieniu dla mieszkańców. A wystarczyło tego gniota uchylić..." - skomentował Bart St.

Ewa Lutomska Polski Alarm Smogowy: "Dziś wojewoda małopolski poinformował o zaskarżeniu uchwały w sprawie Strefy Czystego Transportu. Choć może to budzić niepokój, w rzeczywistości to ważny sygnał: wojewoda nie podzielił skrajnych postulatów o unieważnienie całej uchwały — nie uchylił jej w całości, a więc SCT wejdzie w życie 1 stycznia 2026 r. Co istotne – wojewoda podkreślał, że rozumie potrzebę poprawy jakości powietrza w Krakowie i troskę mieszkańców o zdrowie swoje i swoich bliskich. Zarzuty dotyczą m.in.: naruszenia zasady równości poprzez wyłączenie mieszkańców Krakowa z ograniczeń (choć ich włączenie przyspieszyłoby efekty zdrowotne), objęcia zbyt dużego obszaru miasta (z czym się nie zgadzamy, bo dane z ponad 40 lokalizacji wskazują na niespełnianie rekomendacji WHO dla NO₂). Liczymy, że w najbliższym czasie Miasto przeprowadzi dodatkowe pomiary NO₂ – potrzebujemy szerszego obrazu tego problemu. Do czasu rozstrzygnięcia przez sąd, Kraków powinien konsekwentnie przygotowywać się do wdrożenia SCT w kształcie, w jakim została ona przyjęta."

Komunikat po decyzji wojewody opublikował też Kraków: "Miasto wyraża pełne zrozumienie dla podjętej dziś decyzji wojewody. Najważniejsze, że strefa czystego transportu – mająca kluczowe znaczenia dla zdrowia mieszkańców i osób tu przyjeżdżających – wejdzie w życie od 1 stycznia 2026 roku. W najbliższym czasie zostanie powołany przez prezydenta Krakowa zespół, który będzie pracował nad wdrożeniem zasad strefy czystego transportu.

Miasto od początku było gotowe do dialogu i wyjaśniania wątpliwości wokół proponowanych zasad. Aktualnie, po decyzji nadzorczej, przedstawiciele UMK zapoznają się z jej treścią i dokonają głębokiej analizy podnoszonych w wystąpieniu wojewody wątpliwości. W tym celu będą w stałym kontakcie ze służbami prawnymi Urzędu Wojewódzkiego. Władze Krakowa są otwarte na kontynuację dialogu z przedstawicielami gmin ościennych w celu wypracowania rozwiązań akceptowalnych dla wszystkich stron."

fot. MUW