23 sierpnia o godz. 16.00 w Forcie nr 2 „Kościuszko” odbędzie się wyjątkowe wydarzenie – otwarcie plenerowej wystawy „Arte et marte Stanisława Starzewskiego – krajobrazy artystyczne i militarne”. To okazja, by przenieść się w czasie i odkryć Kraków sprzed ponad 100 lat, utrwalony na unikatowych fotografiach jednego z twórców Twierdzy Kraków. Wystawę organizuje Zarząd Budynków Komunalnych, a w dniu otwarcia oprowadzi po niej jej współautor, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus.
Wehikuł czasu w sercu Twierdzy Kraków
Fort 2 „Kościuszko” stanie się prawdziwym wehikułem czasu, wprowadzając zwiedzających w atmosferę początku XX wieku – epoki Belle Époque i Młodej Polski. Dzięki starannie odrestaurowanej kaponierze VI, zwiedzający będą mogli zobaczyć zarówno romantyczne krajobrazy Krakowa i okolic, jak i monumentalną przestrzeń militarną Twierdzy, która miała wpływ na przebieg I wojny światowej.
- Zobacz też:

Historia człowieka, który uchwycił Kraków na kliszy
Twórcą kolekcji był Stanisław Starzewski (1875–1969) – niezwykły inżynier i artysta. Pełnił funkcje kapitana i majora cesarskiej armii, był ostatnim dowódcą dyrekcji Inżynierii Twierdzy Kraków, a po 1918 r. pułkownikiem Wojska Polskiego. Współtworzył wojskowe inżynierie II Rzeczpospolitej i uczestniczył w konspiracji Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej.
Starzewski nie tylko projektował fortecy – był również wrażliwym artystą, który dokumentował życie codzienne, architekturę i krajobrazy Krakowa, a także portretował swoją żonę Hildę, Austriaczkę, która towarzyszyła mu podczas fotograficznych wypraw.

Trzy odsłony niezwykłego spektaklu
Wystawa prezentuje fotogramy podzielone na trzy grupy tematyczne, tworzące opowieść o życiu Starzewskiego:
Człowiek i jego historia – od dzieciństwa w krakowskiej rodzinie, przez kadeta i pułkownika, po życie artysty i wynalazcy.
Warsztat pracy – tajemnicze oblicze Twierdzy Kraków i znaczenie fortów w historii militarnych zmagań.
Kraków i okolice sprzed 120 lat – pełne wdzięku i malowniczości krajobrazy, które w 1912 roku brytyjski urbanista Ebenezer Howard określił jako „miasto-ogrod” z naturalnego rozwoju.
Fotografie, w większości prezentowane po raz pierwszy, pozwalają zwiedzającym przenieść się w przeszłość i zobaczyć, jak wyglądał dawny Kraków – zarówno jego zabytki, jak i otaczające je naturalne krajobrazy.
Nowe życie pod Kopcem Kościuszki – Fort 2 po rewitalizacji
Wystawa to też doskonała okazja, aby zobaczyć odnowiony fort. Przypomnijmy, w październiku 2024 r., po trzynastu latach prac, zakończyła się kompleksowa rewitalizacja zachodnich bastionów Fortu 2 „Kościuszko”, położonego u stóp jednego z najbardziej rozpoznawalnych symboli Krakowa. Dziś teren stał się wyjątkową przestrzenią rekreacyjno-edukacyjną, w której zieleń parkowa harmonijnie łączy się z reliktami dawnej twierdzy.
Fort Kościuszko, wzniesiony w połowie XIX wieku przez Austriaków wokół Kopca Kościuszki, był częścią systemu obronnego Twierdzy Kraków. Po II wojnie światowej trzy z pięciu bastionów uległy zniszczeniu i przez dekady pozostawały zaniedbane. W 2011 roku rozpoczęto prace nad ich oczyszczeniem, zabezpieczeniem i ponownym udostępnieniem mieszkańcom.
Unikatowe doświadczenie dla każdego
Ekspozycja w Forcie Kościuszko to nie tylko wystawa – to spotkanie z historią miasta i jego mieszkańców, pozwalające zobaczyć Kraków oczami człowieka, który łączył technikę, sztukę i wrażliwość artystyczną. Plansze wystawy funkcjonują niczym „okna” do zaginionego świata, oferując wyjątkową podróż w czasie po dawnym Krakowie.
Scenariusz wystawy opracowali: Jadwiga Starzewska i dr inż. arch. Krzysztof Wielgus. Kompozycję graficzną przygotowała: mgr inż. arch. krajobr. Marta Chrząszczyk.
Nie przegap okazji, by zobaczyć unikatowe zdjęcia dawnego Krakowa i poczuć atmosferę Twierdzy sprzed ponad wieku – wstęp wolny!