stroną aktu notarialnego?
Każda osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych. Przed rozpoczęciem notariusz jest zobowiązany do potwierdzenia tożsamości osób biorących udział w czynnościach za pomocą weryfikacji dowodu osobistego lub paszportu. Istnieje także możliwość potwierdzenia tożsamości za pomocą innych dokumentów ze zdjęciem lub poprzez świadków, jednak jest to kwestia indywidualna każdego notariusza. Nie warto więc ryzykować odmowy z powodu braku dowodu lub paszportu – lepiej zabrać go ze sobą.
Akt notarialny występuje jako inna forma szczególna oraz forma szczególna. W kodeksie cywilnym nie znajdziemy jednoznacznej definicji, czym jest akt notarialny, a także jakie są jego formy. Z Ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie wynika, że rolą notariusza jest sporządzenie takiego aktu, jeśli wymagają tego przepisy prawa lub jest to wola strony. W tej samej ustawie znajdziemy przepis definiujący akt, jako dokument urzędowy potwierdzający wyrażenie woli. Polski system prawny wymaga formy aktu notarialnego do zachowania ważności niektórych czynności prawnych.
Kto może sporządzić akt notarialny?
Notariusz, jako osoba zaufania publicznego jest jedyną osobą, która ma uprawnienia do dokonywania czynności notarialnych. Co prawda, w polskim prawodawstwie istnieje wyjątek, zezwalający na to również polskiemu konsulowi, ale wymaga to uzyskania pisemnego upoważnienia od ministra sprawiedliwości na wniosek ministra spraw zagranicznych.
Kto może być
Jaka jest forma aktu notarialnego?
Nie jest ona jednoznacznie określona literą prawa. Dla zachowania ważności czynności prawnych wymaga się sporządzenia wyżej wspomnianego aktu przez notariusza. Tylko wówczas zyskuje ona charakter dokumentu urzędowego. To notariusz redaguje go pod względem koncepcji prawnej w dostosowaniu do woli stron. Każdy akt notarialny musi zostać po sporządzeniu odczytany, by strony mogły wnieść ewentualne zastrzeżenia i nanieść zgodnie poprawki. Sam język, w jakim sporządza się akty notarialne, musi być szczegółowy, aby wykluczyć wszelkie możliwe niejasności.
Nie istnieje ściśle określony wzór do sporządzania aktów notarialnych. W Ustawie z 4 lutego 1991 r. Prawo o notariacie znajdziemy jednak zalecenia, aby akt notarialny zawierał:
• datę i miejsce sporządzenia aktu;
• imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych - nadto imię i nazwisko tej osoby;
• imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę
i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w akcie, imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników, a także innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu;
• oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty,
a także stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu;
• stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany;
• podpisy osób biorących udział w akcie, osób obecnych przy jego sporządzeniu, a także podpis samego notariusza.
Ile kosztuje sporządzenie aktu notarialnego?
Cena za sporządzenie aktu notarialnego zależy od notariusza i jest ustalana indywidualnie. Nie ma jednoznacznych przepisów, które stwierdzałyby wysokość opłat za czynności notarialne.
W drodze rozporządzenia ministra sprawiedliwości ustalane są jednak stawki maksymalne taksy notarialnej. Ceny ustalane są na podstawie wartości przedmiotu czynności notarialnej, jednak nie mogą przekroczyć poniższych stawek.
• do 3.000 zł – 100 zł;
• powyżej 3.000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł;
• powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł;
• powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł;
• powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł;
• powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;
• powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7.500 zł.
Jaki czynności wymagają zachowania formy aktu notarialnego?
Każda umowa może być zawarta w formie aktu notarialnego – zależy to wyłącznie od woli stron. Taka umowa daje pewność, że w razie złamania jej postanowień strona może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Ustawodawca zastrzegł jednak obowiązek zachowywania formy aktu notarialnego m.in. dla umów przenoszących prawo użytkowania wieczystego, zbycia własnościowego prawa do lokalu, o dział spadku, spółki partnerskiej czy umów na zakup i sprzedaż mieszkania.
Jaka jest odpowiedzialność prawna notariuszy?
W przypadku popełnienia przez notariusza błędu w akcie notarialnym na szkodę którejś ze stron ponosi on pełną odpowiedzialność cywilną za wyrządzone szkody - nie istnieje przepis ją ograniczający. To do obowiązków notariusza należy sporządzeniu aktu notarialnego w taki sposób, aby nie budził on żadnych zastrzeżeń co do jego autentyczności, poprawnej formy czy zgodnej treści oświadczenia woli.
Materiał powstał przy merytorycznej współpracy z krakowską kancelarią notarialną Notariusz-wajda.pl
