Dni Pamięci Ofiar Gestapo. Kraków przypomni o losach wysiedlonych ze stolicy

Osiemnasty raz Muzeum Krakowa zorganizuje wyjątkowe wydarzenie upamiętniające ofiary, który uciekły z Warszawy do stolicy Małopolski, by znaleźć tymczasowe schronienie.

Wiele osób z Mazowsza przybyłych wtedy do Krakowa zostało aresztowanych, a później straciło życie w celach znajdujących się na ulicy Pomorskiej. To właśnie tam zostały znalezione napisy wyryte przez nich na ścianach. Jeden z nich stworzyła Irena Malinowska, która została patronką Dni Pamięci Ofiar Gestapo 2024. Dodatkowo drugim z patronów został Tadeusz Suwara, wybrany do tej roli przez internautów. Tegoroczne obchody, które potrwają od 12 do 16 września.

- W tym roku obchody Dni Pamięci Ofiar Gestapo zaczęliśmy już w lipcu wystawą plenerową w warszawskim Muzeum Pawiak, natomiast od 12 września w Krakowie będziemy prezentować nasz główny program, którego tematem jest powstanie warszawskie. Patronką tegorocznego wydarzenia jest Irena Malinowska warszawianka z Czerniakowa, która po upadku powstania przedostała się do Krakowa, tu została aresztowana przez Niemców i przetrzymywana w więzieniu na Montelupich oraz w areszcie tymczasowym przy ul Pomorskiej 2, gdzie pozostawiła po sobie ślad - napis na ścianie w celi numer 1 - powiedział Grzegorz Jeżowski z Muzeum Krakowa

Tak prezentuje się program Dni Pamięci Ofiar Gestapo organizowanych przez Muzeum Krakowa.

czwartek, 12 września

godz. 18.00–19.00 – Ulica Pomorska: spotkanie promujące wznowienie albumu Polskie Powstania Narodowe. Powstanie Warszawskie (Wydawnictwo Muzeum Niepodległości), prowadzenie: Robert Hasselbusch (kustosz Mauzoleum Walki i Męczeństwa – filia Muzeum Więzienia Pawiak, oddziału Muzeum Niepodległości w Warszawie)

piątek, 13 września

godz. 9.00 – msza w kościele św. Szczepana, ul. H. Sienkiewicza 19

godz. 10.00–10.40 – uroczysty apel z udziałem żołnierzy Wojska Polskiego ku czci ofiar Gestapo i złożenie kwiatów przy tablicy pamiątkowej, ul. Pomorska 2

godz. 11.15 – otwarcie wystawy plenerowej „Kraków ‘44 – ostatnie miesiące okupacji”, pl. Inwalidów

godz. 11.00–12.00 – oprowadzanie po wystawie stałej oraz celach Gestapo dla uczestniczących w uroczystości uczniów krakowskich szkół

godz. 18.00–19.00 – wykład dr Teodora Gąsiorowskiego: „Przygotowania do powstania w Krakowie” (sala wystawy stałej przy ul. Pomorskiej 2)

sobota, 14 września

Sesja popularnonaukowa Los ludności cywilnej i powstańców warszawskich w 1944 na terenie Generalnego Gubernatorstwa i III Rzeszy (pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35, sala Miedziana – wstęp wolny)

Plan sesji:

godz. 10.00–10.10 – dr Michał Niezabitowski (dyrektor Muzeum Krakowa): otwarcie sesji

godz. 10.10–10.30 – Małgorzata Bojanowska (dyrektorka Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie): „Historia obozu Dulag 121 w Pruszkowie dla wysiedlonych warszawiaków podczas Powstania Warszawskiego”

godz. 10.30–10.50 – dr Piotr Stanek (Muzeum Jeńców Wojennych w Łambnowicach): „Pięć lat temu było punktem honoru nie dać się wziąć do niewoli. Dziś punktem honoru jest tam iść”. Powstańcy warszawscy w obozach Wehrmachtu

godz. 10.50–11.10 – Wirginia Węglińska (Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni ): „Nieświęte męczennice” i „kobiety pistolety”. Losy kobiet z powstania warszawskiego w KL Stutthof

godz. 11.10–11.30 – dyskusja, przerwa na poczęstunek

godz. 11.30–11.50 – Katarzyna Kocik (Muzeum Krakowa): „Pomoc krakowian dla uchodźców z powstańczej Warszawy”

godz. 11.50–12.10 – dr Ewa Mostowicz-Kapciak (Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie): „Irena Malinowska jako historyk sztuki, kustosz Muzeum w Wilanowie”

godz. 12.10–12.30 – dr Ludwika Majewska (Muzeum Tradycji Niepodległościowych): „Mieszkańcy popowstaniowej Warszawy w mieście włączonym do Rzeszy. Przykład Łodzi”

godz. 12.30 – 12.50 – dr Sławomir Maślikowski (Zespół Szkół im. gen. Władysława Andersa w Częstochowie): „Częstochowa – ostatnia wojenna stolica”

godz. 12.50–13.10 – dyskusja

godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie stałej w oddziale Ulica Pomorska: „Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956”

niedziela, 15 września

godz. 11.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie stałej w oddziale Ulica Pomorska: „Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956”

godz. 14.00–15.30 – Andrzej Chytkowski: spacer edukacyjny po cmentarzu wojskowym w Krakowie „Z pomocą powstańczej Warszawie. Śladami lotników poległych i pochowanych w Krakowie” (start: ul. Biskupa Prandoty, wejście główne na cmentarz wojskowy)

godz. 17.00 – Maciej Śledziński: „Ortsstüzpunkt Krakau – niemieckie fortyfikacje Krakowa z rok 1944” (sala wystawy stałej przy ul. Pomorskiej 2)

poniedziałek, 16 września

godz. 9.00–15.00 – Powstańczy quest – gra miejska dla młodzieży szkolnej w wieku 13–19 lat. Zgłoszenia: gry@muzeumkrakowa.pl

Ponadto 5 grudnia między 18:00 a 19:00 odbędzie się otwarte spotkanie poświęcone patronom Dni Pamięci Ofiar Gestapo 2024. Wydarzenie odbędzie się w sali wystawy stałej na ulicy Pomorskiej 2. Zostanie ono poprowadzone przez Grzegorza Jeżowskiego z Muzeum Krakowa.

fot: Głos24 / Praca własna