Właśnie mija 76-ta rocznica śmierci księdza Błażeja Kotfisa, człowieka niezwykle zasłużonego dla Dębicy i jej mieszkańców. Kim on był? Skąd pochodził. Jak związał się z Dębicą? Niniejszy artykuł spróbuje odpowiedzieć na te pytania.
Miejscem urodzenia Błażeja Kotfisa była wieś Słotwina, obecnie będąca częścią miasta Brzesko. Tamże 15 listopada 1872 roku przyszedł na świat Błażej Kotfis jako syn Błażeja i Rozalii z domu Lalik. Obydwoje rodzice małego Błażeja byli rolnikami, którym urodziło się dziesięcioro dzieci z których pięcioro zmarło wkrótce po urodzeniu. Błażej był siódmym z kolei. Młody Błażej, którego szczęśliwie ominęły śmiertelne choroby trapiące jego starsze rodzeństwo, już od najmłodszych lat wykazywał zarówno uzdolnienia w zakresie śpiewu i muzyki, jak i do uroczystości kościelnych. Równocześnie zdobywał elementarna wiedzę w trzyklasowej szkole parafialnej. Po jej ukończeniu rodzice zdecydowali się wysłać syna Błażeja na dalszą naukę do Gimnazjum niższego w Bochni, które wówczas zostało przemianowane na pełne, ośmioklasowe. Do egzaminu dojrzałości Błażej Kotfis przystąpił w maju 1892 roku. Świadectwo dojrzałości otrzymał 11 czerwca z rąk dra Zygmunta Samolewicza, ówczesnego krajowego inspektora szkół średnich. W sprawozdaniu ówczesnego dyrektora gimnazjum Michała Żułkiewicza zostało zapisane, że pięciu absolwentów wybrało dalszą naukę w Instytucie Teologicznym tarnowskiego seminarium. Wśród nich był Błażej Kotfis. Opiekunem alumnów był wówczas ksiądz Stanisław Dutkiewicz. który także prowadził z nimi zajęcia liturgiki. Wykłady oraz nauka i egzaminy były prowadzone w języku łacińskim. Oprócz księdza Dutkiewicza duży wpływ na rozwój intelektualny młodego kleryka miały zajęcia z teologii moralnej prowadzone przez księdza dra Karola Szczeklika oraz z kościelnego śpiewu, które prowadzili księża Adolf Albin i Franciszek Walczyński. Diakon Błażej Kotfis przyjął święcenia kapłańskie z rąk tarnowskiego biskupa Ignacego Józefa Łobosa w dniu 29 czerwca 1896 roku., zaś mszę prymicyjną odprawiono w brzeskim kościele parafialnym.
Pierwszą placówką młodego księdza stało się miasto Pilzno. Tamże od dnia 1 sierpnia 1896 roku został wikarym w parafii pw. św. Jana Chrzciciela, gdzie proboszczem był wówczas ksiądz dziekan Karol Fąferko. Wraz z nastaniem roku szkolnego młody wikary podjął także pracę jako katecheta w szkole pięcioklasowej mieszanej. Czas pobytu w Pilźnie upłynął księdzu Błażejowi nie tylko na posłudze kapłańskiej i nauczaniu dzieci, lecz także na przygotowywaniu się do egzaminu konkursowego uprawniającego do objęcia stanowiska katechety w szkole średniej. W rezultacie zdanego egzaminu oraz wsparcia księdza Franciszka Walczyńskiego, dziekana tarnowskiej kapituły został przeniesiony z Pilzna do Tarnowa gdzie został zastępcą katechety w c.k. Gimnazjum ucząc zarówno religii, jak i śpiewu. Jako gimnazjalny wykładowca był mocno zaangażowany nie tylko w pracę katechetyczną, lecz także wychowawczą oraz społeczną. Tarnowska przygoda księdza Kotfisa nie trwałą jednak zbyt długo, gdyż latem 1902 roku decyzją swoich przełożonych, a konkretnie księdza biskupa Łobosa, został skierowany do niedawno utworzonego c.k. Gimnazjum im. Cesarza Franciszka Józefa I w Dębicy jako jego pierwszy etatowy katecheta , gdzie praktycznie „zakotwiczył” na resztę swego żywota. Oprócz nauki religii, dzięki staraniom ówczesnego dyrektora, pana Józefa Szydłowskiego, uczył również śpiewu. Także w Dębicy ksiądz Błażej Kotfis nie ograniczał się tylko i wyłącznie do pracy dydaktycznej, lecz również wziął na swe barki starania i ich rozwój zarówno moralny, jak i patriotyczny. Organizował nie tylko uroczystości religijne i patriotyczne, lecz także doprowadził do powstania chóru i orkiestry w gimnazjum. Z początku była to orkiestra dęta, na bazie której już po odzyskaniu niepodległości wykształciła się orkiestra symfoniczna. Także z jego inicjatywy doszło do zakupu prywatnego budynku przy ówczesnej ulicy Gawrzyłowskiej [następnie Sienkiewicza, a obecnie Wielopolskiej] pod numerem 21, a następnie, po sąsiedzku pod obecnym numerem 23 wybudowania piętrowej bursy gimnazjalnej dla mniej zamożnej młodzieży szkolnej. Temu też służyło Stowarzyszenie Bursy im. św. Jadwigi, którym jako prefekt kierował ksiądz Kotfis. Równocześnie należy zaznaczyć, że ksiądz Błażej, który zajmował pokój w mniejszym, starym budynku bursy, udzielał prywatnych lekcji gry na skrzypcach oraz organizował wyjazdy dla swoich podopiecznych i ich rodziców na koncerty do Krakowa. Te spotkania trwały do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku. Wówczas to ksiądz Błażej Kotfis został wówczas zmobilizowany. W austriackiej armii pełnił funkcję kapelana. Swoje obowiązki traktował bardzo poważnie i sumiennie, czego dowodem było odznaczenie go przez dowództwo krzyżem Piis Meritis (Za Pobożne Czyny). [cdn]
Jacek Dymitrowski
Dyrektor Muzeum Regionalnego w Dębicy
