Jak odzyskać długi od firmy w restrukturyzacji?

Trwająca pandemia COVID-19 dla wielu firm oznacza spore kłopoty – pokłosie restrykcji gospodarczych możemy dostrzec na rynku gołym okiem. Choć na przestrzeni pierwszych czterech miesięcy bieżącego roku, wniosków o restrukturyzację przedsiębiorstw było nieco mniej niż
w analogicznym okresie poprzedniego roku, to może się niestety okazać, że fala upadłości jest dopiero przed nami. Eksperci podejrzewają, że ten rok może okazać się rekordowym pod względem ilości złożonych wniosków restrukturyzacyjnych. To niezbyt dobre nowiny zarówno dla pogrążonych w problemach przedsiębiorców, jak i dla ich kontrahentów.

Dla przedsiębiorcy korzystnym walorem restrukturyzacji przedsiębiorstwa jest bez wątpienia ochrona przed żądaniami formułowanymi przez wierzycieli. Złożenie wniosku restrukturyzacyjnego ma umożliwić uratowanie firmy poprzez jej reorganizację. Z perspektywy partnera biznesowego jest to przeważnie kłopot.Odzyskanie długów od firm w restrukturyzacji bywa utrudnione, choć istnieją sposoby, aby wystawca faktur otrzymał należną mu zapłatę.

Dla zobrazowania problemu potraktujmy sprawę praktycznie:

Przedsiębiorstwo XYZ zamawia dużą partię towaru od firmy CAB. Po odbiorze towaru i faktury, a przed zapłaceniem za towar, XYZ składa wniosek o upadłość lub restrukturyzację. CAB nie otrzymuje należnego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Szuka więc sposobów na odzyskanie pieniędzy lub towaru. Droga do wygranej nie będzie jednak prosta.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa nie sprawia, że wierzyciel traci wszelkie szanse
na dochodzenie swoich praw i możliwości odzyskania długów. Jeśli chodzi o spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, możliwe jest wystosowanie pozwu przeciwko członkom zarządu. Jeśli chcemy podjąć takie kroki, należy pamiętać, ze w pierwszej kolejności musi zaistnieć bezskuteczna egzekucja komornicza przeciwko spółce. Oznacza to, że wierzyciele jeszcze przed ogłoszeniem restrukturyzacji dłużnika musi otrzymać na drodze postępowania sądowego wyrok wraz z klauzulą wykonalności przeciwko spółce lub nakaz zapłaty, a następnie skierować ten tytuł do komornika celem wyegzekwowania postępowania egzekucyjnego przeciwko przedsiębiorstwu. Gdy egzekucja okaże się nieskuteczna i poprzez wniosek restrukturyzacyjny zostanie umorzona, wierzyciel nabywa możliwość wystosowania pozwu przeciwko członkom zarządu. Daje mu to większą szansę na wyegzekwowanie wierzytelności.

Jak wygląda to w przypadku innych spółek?

Ogólne zasady kodeksu cywilnego pozwalają dochodzi w przypadku każdej firmy roszczeń od członku zarządu tj. osoba, która swoim zawinionym działaniem doprowadziła do powstania szkody u drugiej strony, obowiązana jest do jej naprawienia. Niezbędna będzie tutaj oczywiście droga sądowa, lecz niekoniecznie to my musimy wystosować akt oskarżenia. Możemy złożyć zawiadomienia o możliwości popełnia przestępstwa do prokuratury. Zdarza się bowiem, że dłużnik działał celowo i wyłudził od nas towar w celu uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej. Takie zawiadomienie możemy złożyć zarówno wobec pojedynczych przedsiębiorców, jak i wobec spółek. Zwykle dotyczy to sytuacji, w których mam do czynienia ze znamionami przestępstw: oszustwa, działania na niekorzyść wierzyciela lub faworyzowania wierzycieli. Co ważne, samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia na rzecz wierzyciela nie dowodzi, jakoby dłużnik nie miał zamiaru wywiązywać się z określonego zobowiązania i działał w złej wierze. Również fakt zaciągania kolejnego zobowiązania finansowego w momencie zadłużenia przedsiębiorstwa nie musi świadczyć o zamiarze dokonania oszustwa.

Rolą prokuratory jest wszczęcie postępowania przygotowawczego w wyniku zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa. Jeśli odnajdzie dowody na popełnienie przestępstwa, stawia zarzuty, a następnie kieruje akt oskarżenia do sądu. Wierzyciel, jako pokrzywdzony, może się zgłosić do postępowania jako oskarżyciel posiłkowy i złożyć wniosek o naprawienie szkody przez oskarżonego.

Materiał powstał przy merytorycznym wsparciu Kancelarii KPR – Adwokat Patryk Kruczek w Krakowie