Koniec sporu o "Kossakówkę". Radni chcą utworzenia muzeum rodziny Kossaków w Krakowie

Dyrektor Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie Maria Anna Potocka zrezygnowała z prób realizacji swojej wizji zagospodarowania "Kossakówki". Pomysły budziły dużo kontrowersji, powstała też rezolucja o utworzenie w należącej do rodziny Kossaków willi poświęconego im muzeum.

Sprawa "Kossakówki" znalazła się, za sprawą grupy radnych, w porządku obrad środowej, 26 maja, sesji. Radni PiS Michał Drewnicki i Andrzej Hawranek przekonywali do uchwalenia rezolucji w sprawie zagospodarowania budynku „Kossakówki” w celu utworzenia muzeum rodziny Kossaków. Rezolucja to reakcja na kontrowersyjne pomysły dyrektor MOCAK-u Mari Anny Potockiej, która chciała w związanym z Kossakami budynku eksponować malarstwo abstrakcyjne, portrety trumienne, ikony ruskie czy sztukę postmodernistyczną.

Ostatecznie jednak (pod presją zwolenników innego wykorzystania "Kossakówki"?) wydała oświadczenie, że rezygnuje z realizacji swojej wizji stworzenia tam Muzeum Historii Sztuki. Pozostanie tam jedynie biblioteka, dokumentująca twórczość rodziny Kossaków. MOCAK zadba też o renowację i adaptację willi i ogrodu, w miarę przyznawanych na ten cel środków.

"W związku z piętrzeniem się trudności administracyjno-konserwatorsko-emocjonalnych oświadczam, że MOCAK zawiesza realizację szerszego projektu na terenie dawnej Kossakówki. Przeprowadzimy – w miarę przyznawanych nam środków – renowację i adaptację willi i ogrodu, zorganizujemy bibliotekę dokumentującą twórczość rodziny. Rozkład i wielkość willi pozwolą na wygospodarowanie powierzchni ekspozycyjnej o wymiarze stu kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Powstanie tam aranżacja wnętrz z trzech epok połączona z pokazem obrazów" - poinformowała Potocka.

Nie przyznała się jednak wprost do tego, że uległa presji, a zasłoniła trudnościami. "Trudności jakie niesie za sobą realizacja szerszego projektu w tym miejscu oraz ilość działań koniecznych na ich przezwyciężanie są zniechęcające. Ekonomia czasu i wysiłku daje wynik negatywny i dlatego MOCAK zawiesza realizację Muzeum Historii Sztuki na terenie ogrodu Kossakówki. Nie jest to rezygnacja, tylko kalkulacja. Muzeum Historii Sztuki będzie zrealizowane w innym miejscu" - poinformowała dyrektor.

"Pierwszy ważny krok za nami! MOCAK wycofuje się ze swoich planów dotyczących Kossakówki, tj. nie będzie w niej muzeum historii sztuki - skomentował decyzję Anny Potockiej jeden z inicjatorów uchwalenia rezolucji i stworzenia muzeum Kossaków, Michał Drewnicki. - Jutro jako radni będziemy dyskutowali nad projektem rezolucji, by stworzyć w tym miejscu żywe muzeum rodziny Kossaków. Chcemy, by było to miejsce zarówno oddające hołd naszej krakowskiej familii jak i przede wszystkim miejsce dla mieszkańców - zapowiedział wczoraj na Facebooku.

– Kossakówka to nie jest zwykły budynek. Spuścizna Kossaków to również nasza krakowska spuścizna, dlatego mam nadzieję, że w willi powstanie muzeum tej familii i będzie to miejsce ważne dla mieszkańców - dodał.

Oprócz radnych w dyskusji na sesji udział wzięli przedstawiciele Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa.

- Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa przygotował specjalne oświadczenie dotyczące przyszłości willi Kossaków. Jako instytucja, która przekazała około 1,5 miliarda złotych na renowację zabytków w naszym mieście uznaliśmy, że mamy prawo zaprezentować to stanowisko – mówił przewodniczący SKOZK Bogusław Czarakcziew.

Pomysł stworzenia muzeum rodziny Kossaków wsparła też wieloletnia dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Pani Zofia Gołubiew.

- Społeczny Komitet Zabytków Krakowa uważa, że w willi Kossaków powinno powstać muzeum tej rodziny. W Polsce i na świecie są wspaniałe instytucje o małej powierzchni. Często to one, małe, intymne muzea są największą wartością. Kossakówka może dołączyć do tego grona. Podkreślamy przy tym, że będziemy wspierać renowację tego zabytku, tak by służył mieszkańcom i opowiadaniu wspaniałej historii krakowskiej rodziny Kossaków– podkreśliła Gołubiew.

Głos zabrała również Liliana Sonik oraz Anna Gabryś.

- Kluczem jest odtworzenie atmosfery tego domu, który był jednym z najważniejszych salonów w Krakowie. Na bazie ich historii należy stworzyć muzeum Kossaków i wykreować Kossakówkę na miejsce inspirujące. Dom ten będzie wpisywał się w program krakowskich domów-muzeów - mówiła Gabryś.

SKOZK zaproponowało, aby w narożniku działki (od strony ul. Morawskiego i al. Krasińskiego) zbudować niewielki parterowy pawilon z kawiarnią, salą wykładową i pomieszczeniem biurowym. Obiekt miałby powstać na miejscu dawnych zabudowań gospodarczych Kossakówki, być opleciony zielenią i łączyć się z zazielenionym ekranem zbudowanym od strony alei. Powierzchnię willi mogłyby powiększyć pogłębiona i poszerzone piwnice, w których można umieścić toalety i szatnie. Na górę prowadziłaby winda.

Przygotowaną przez grupę radnych rezolucję przyjęto niemal jednogłośnie. Od głosu wstrzymał się tylko radny Tomasz Daros.

"Prezydent Jacek Majchrowski już zapowiedział, że koncepcja przygotowana przez MOCAK nie zostanie zrealizowana, a w Kossakówce powstanie muzeum Kossaków. To bardzo dobra wiadomość!" - podsumował na swojej stronie radny Michał Drewnicki

"Kossakówka" to neogotycki dworek, położony przy pl. Juliusza Kossaka. Od 1869 roku należał do rodziny słynnych malarzy. Juliusz Kossak miał tu swoją pracownię i tu malował swoje słynne obrazy.

"Kossakówka" była ważnym miejsce na kulturalnej mapie przedwojennego Krakowa. Bywali tu Asnyk, Sienkiewicz, Witkiewicz (ojciec), Chełmiński, Fałat, Tuwim, Boy-Żeleński, Conrad, Paderewski i wielu innych, znanych malarzy, muzyków, pisarzy i aktorów.

W roku 1884 willę przejął od ojca syn Wojciech i były tam już dwie pracownie sławnych artystów. Była domem rodzinnym dla Jerzego Kossaka, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Magdaleny Samozwaniec.

Po wojnie willi groziło wyburzenie, ale ocalała dzięki zabiegom Elżbiety Dzięciołowskiej-Śmiałowskiej, drugiej żony Jerzego Kossaka o uznanie jej za pamiątkę narodową. 25 maja 1960 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków, ale nadal niszczał. Zrujnowaną willę w 2029 roku za 4,5 mln zł odkupiło od właścicieli miasto Kraków i przekazało ją MOCAK-owi.

Debata o "Kossakówce" online

Przyszłości "Kossakówki" poświęcona zostanie dzisiejsza debata online, którą zorganizował radny Tomasz Daros. "Dworek Kossakówka znajduje się w Dzielnicy I Stare Miasto. Od wielu lat pozostaje niezagospodarowany i niszczeje. Jak powinien się zmienić i kto będzie nim zarządzał? Razem z Małgorzata Jantos zapraszamy do wysłuchania rozmowy na temat przyszłości tego miejsca w czwartek o godzinie 18:00 na naszych profilach FB. W czasie relacji będzie można zdawać pytania zaproszonym gościom, wśród których są: Bogusław Krasnowolski - Wiceprzewodniczący Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Zofia Gołubiew - Członkini Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Robert Piaskowski - Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury, Maria Anna Potocka - Dyrektor MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie / Museum of Contemporary Art.

Zapraszamy do zadawania pytań w wydarzeniu lub podczas relacji na żywo oraz komentowania w czasie debaty! Link do wydarzenia: https://fb.me/e/2cLH8ftJj" - zachęca radny.

foto: Wikimedia Commons/Agnieszka Mazur