„Kadrówka 1914”. Kraków uczci rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej

111 lat temu z Krakowa ruszyła walka o niepodległość. Dziś pamięć o strzelcach Piłsudskiego kultywują uczestnicy Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej, uroczystości patriotycznych i mieszkańcy, którzy tłumnie spotykają się na Małym Rynku, by śpiewać legionowe piosenki.

Początek drogi ku wolności

Wczesnym rankiem 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów wyruszyła I Kompania Kadrowa – pierwszy od czasów powstania styczniowego regularny oddział polskiego wojska. Dowodzona przez Józefa Piłsudskiego formacja przekroczyła granicę austriacko-rosyjską, obalając słupy graniczne w Michałowicach, a następnie wyzwalając kolejne miasta: Słomniki, Miechów, Jędrzejów, Chęciny i 12 sierpnia docierając do Kielc.

Z tej garstki ochotników – zaledwie kilkuset strzelców – zrodziły się Legiony Polskie, które w czasie I wojny światowej stały się zbrojnym orężem sprawy niepodległościowej. To właśnie z Krakowa, dzięki determinacji Piłsudskiego i jego towarzyszy, rozpoczął się marsz, który – choć nie od razu zwycięski – prowadził Polskę do wolności odzyskanej w 1918 roku.

Pamięć o tym wydarzeniu nie tylko nie gaśnie, ale co roku przyciąga do Krakowa tłumy uczestników Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej, a także setki krakowian uczestniczących w uroczystościach patriotycznych i wspólnej Krakowskiej Lekcji Śpiewania.

Rocznica z podwójnym upamiętnieniem

W 2025 roku Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej wyrusza już od ponad 50 lat (i po raz 45. od zakończenia wojny). Tegoroczne obchody mają wyjątkowy charakter – przypadają bowiem w 90. rocznicę śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego oraz 88. rocznicę zakończenia sypania kopca jego imienia. Ten górujący nad Krakowem monument to symbol pamięci i hołdu mieszkańców dla Naczelnika, który przed laty poprowadził naród ku wolności.

Udział w rozpoczęciu Marszu Kadrówki i uroczystościach rocznicowych w Krakowie zapowiedzieli przedstawiciele władz państwowych i samorządowych – w tym prezydent Krakowa Aleksander Miszalski, który wszedł w skład Komitetu Honorowego marszu.

Patriotycznie i radośnie

Obchody rozpoczną się we wtorek, 5 sierpnia, o godz. 15.00 uroczystym apelem i złożeniem kwiatów pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego przy ulicy jego imienia. Pół godziny później uczestnicy marszu – wśród których będą żołnierze Wojska Polskiego, Strzelcy, harcerze, uczniowie szkół im. Piłsudskiego i kawalerzyści – wyruszą w przemarsz przez centrum miasta.

Na trasie znajdą się m.in. Rynek Główny (złożenie kwiatów przy miejscu przysięgi Tadeusza Kościuszki), Wawel (apel w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów i msza św. w Katedrze Wawelskiej o godz. 17.00) oraz Krzyż Katyński, gdzie zaplanowano końcowe uroczystości o godz. 18.15.

Kulminacyjnym punktem dnia będzie 92. Krakowska Lekcja Śpiewania „Kadrówka 1914”, która rozpocznie się o godz. 19.00 na Małym Rynku. To wydarzenie co roku gromadzi setki krakowian, turystów i miłośników pieśni patriotycznych. I tym razem frekwencja dopisała – Mały Rynek wypełniły tłumy, a śpiew niósł się uliczkami Starego Miasta.

– Do żadnej spośród historycznych uroczystości wspólne śpiewanie nie pasuje tak jak do Kadrówki. Górujący nad miastem kopiec Piłsudskiego przypomina, że to właśnie u nas rozpoczął się bój, który przywrócił Polskę na mapę Europy  – mówi prezydent i zachęca: Dla uczczenia rocznicy wymarszu strzelców, nie oszczędzajmy gardeł podczas wspólnego śpiewu!

Jak co roku, uczestnicy otrzymają bezpłatne śpiewniki, a krakowski Teatr Loch Camelot zadba o odpowiednią tonację i prowadzenie melodii.

– Do powstania nie doszło, ale I Kompania Kadrowa i tak przetarła szlak wiodący do urzeczywistnienia marzeń o wolności – przypomina prowadzący lekcję Waldemar Domański, dyrektor Biblioteki Polskiej Piosenki.

Po lekcji, o godz. 19.45, zaplanowano uroczysty capstrzyk przy Kopcu Józefa Piłsudskiego na Sowińcu – połączony ze złożeniem ziemi oraz kwiatów.

Na szlak jak legioniści

Główne uroczystości w dniu rocznicy wymarszu odbędą się o świcie 6 sierpnia. O godz. 7.00 na krakowskich Oleandrach rozpocznie się apel z udziałem władz i asysty wojskowej, a następnie uczestnicy marszu wyruszą na cmentarz Rakowicki, by złożyć hołd poległym legionistom w Kwaterze Legionowej.

O godz. 9.45 w Michałowicach – w miejscu, gdzie 111 lat temu strzelcy Piłsudskiego obalili graniczne słupy państw zaborczych – odbędzie się kolejna część obchodów. Tu również przewidziano apel i złożenie kwiatów.

Marsz potrwa do 12 sierpnia. Uczestnicy przejdą całą historyczną trasę z Krakowa do Kielc – tak, jak robili to legioniści w sierpniu 1914 roku. Komendantem marszu jest Dionizy Krawczyński.

Kraków pamięta

Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej to dziś nie tylko żywa lekcja historii, ale też święto wspólnoty. W Krakowie w szczególny sposób pielęgnuje się pamięć o legionowym czynie.

Z okazji rocznicy miasto zostanie udekorowane flagami państwowymi i miejskimi – na budynkach magistratu, przy pomniku Piłsudskiego, pod Wawelem i na Małym Rynku. W barwy biało-czerwone rozświetlą się Kładka o. Bernatka, TAURON Arenę Kraków oraz wieża telewizyjna na Krzemionkach. W Urzędzie Miasta popiersie Piłsudskiego udekorowane zostanie flagą.

fot. Bogusław Świerzowski / krakow.pl