Małopolska: Znaleźli prawdziwy skarb z II wojny światowej [WIDEO]

Gdyby nie to, że moment zakopywania widziała z okna swojego domu 97-letnia dziś Stanisława Sady, w czasie wojny także zaangażowana w działania podziemia, zapewne arsenał, zakopany przez partyzantów w 1945 r. pod Czchowem w powiecie brzeskim, zostałby zapomniany.

Zakopali go już po wkroczeniu na teren Małopolski oddziałów radzieckich, bo wiedzieli, że dalsza walka będzie w takich warunkach niemożliwa. A broń mogła się jeszcze przydać. Dlatego stworzyli skrytkę, partyzancki depozyt, niedaleko domu 97-letniej dziś Stanisławy Sady ps. “Cyryla”, która podczas wojny także działała w podziemiu - roznosiła konspiracyjną prasę. W ukrywaniu depozytu brali udział partyzanci - jej ówczesny narzeczony, a późniejszy mąż Stanisław Sady ps. “Jeleń”, brat i ich towarzysz broni, Franciszek Staszczyk ps. “Gwiazdor”. Wnuk tego ostatniego, 38-letni Wiesław, nigdy nie poznał dziadka – ten zmarł 4 lata przed jego urodzeniem. Ale miał kasetę magnetofonową nagraną na jednej z rodzinnych uroczystości, gdzie Franciszek Staszczyk opowiadał o szczegółach swojej konspiracyjnej działalności. Z niej też dowiedział się o ukrytej broni i postanowił ją odszukać. Poprosił o pomoc ekipę archeologów nagrywanych przez z kanału YouTube „History Hiking” i udało się. Wykopali cały arsenał - pistolet maszynowy, rewolwer, dwa pistolety krótkie, bagnet i kilkaset sztuk amunicji.

- To historie opowiadane przez zwykłych ludzi, ich ustne przekazy potrafią doprowadzić do odkrycia niezwykłych znalezisk, takich jak ten partyzancki depozyt z końca II wojny światowej - mówi Łukasz Kazek, prowadzący kanał “History Hiking”.

Zgodnie z obowiązującym prawem, na miejsce została wezwana policja, która zabezpieczyła pistolet maszynowy PPS  produkcji rosyjskiej z 1943 roku wraz z magazynkiem, pistolet samopowtarzalny Parabellum (potocznie Luger) produkcji niemieckiej z 1939 roku, pistolet Mauser M1910/14 produkcji niemieckiej, rewolwer MAS Mle 1892 produkcji francuskiej wraz z kaburą, bagnet S84/98 stosowanym do karabinków Kar98k produkcji niemieckiej, sprzączkę do pasa nieokreślonego pochodzenia, kaburę, pochwę po bagnecie lub długim nożu oraz 503 sztuki amunicji do karabinu marki Mauser. Broń została odnaleziona i odkopana przez archeologów nagrywanych przez ekipę popularnego kanału YouTube “History Hiking” na podstawie zezwolenia konserwatora zabytków.

– Dla mnie największym skarbem było usłyszenie głosu mojego dziadka, którego nie mogłem poznać, ponieważ przyszedłem na świat po jego śmierci – mówi pan Wiesław.

Choć wszystko wskazuje na to, że odkrywcy mają do czynienia z odkryciem historycznym, sprawę - zgodnie z przewidzianymi w takich sytuacjach procedurami - bada prokuratura. Niezwykły depozyt najprawdopodobniej będzie można zobaczyć w Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa “Nila” w Krakowie, które wyraziło zainteresowanie przyjęciem zabytków.