"Malowana Chata" w Zalipiu - zobacz najpiękniejszą wioskę Europy

3 czerwca w Zalipiu odbył się finał 55. Konkursu „Malowana Chata”. Wzięło w nim udział ponad stu uczestników, dzięki którym Zalipie jest i pozostanie najpiękniejszą wioską Europy. Ozdobą wioski jest też 7 nowych obiektów ozdobionych w zalipiańskim stylu.

Dzięki malowanym domom Zalipie jest unikatowe. Jest wizytówką Polski. Zaliczane jest przez japońskie biura turystyczne do jednej z 30 najciekawszych miejsc w Europie. Do położonej na uboczu wioski przyjeżdżają co roku setki autokarów. Malowane domy fotografuje w każdym sezonie blisko 19 tysięcy turystów z całego świata.

Muzeum Okręgowe w Tarnowie, chcąc podtrzymać tę piękną tradycję organizuje rokrocznie konkurs „Malowana Chata”, w którym udział biorą uczestnicy z całego regionu. Ich prace oceniają specjaliści etnografowie, historycy sztuki, artyści i dziennikarze.

"Maalowana Chata” jest jednym z najdłużej trwających konkursów dotyczących sztuki ludowej w Polsce. Po raz pierwszy odbył się w 1948 r., a od 1978 r. organizowany jest przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie. Od kilku lat jakość Konkursu jest doceniana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w formie dotacji na jego realizację.

Doroczny konkurs „Malowana Chata” to okazja do kultywowania tradycji, z której słynie ta powiślańska wioska oraz wyjątkowa atrakcja turystyczna. W 55 konkursie udział wzięło 109 uczestników, w tym 14 dzieci i młodzieży z 15 miejscowości Powiśla Dąbrowskiego (Bolesława, Dąbrowy Tarnowskiej, Dąbrówki Gorzyckiej, Gorzyc, Kłyży, Kuzi, Niwek, Świebodzina, Zalipia, Ćwikowa, Czyżowa, Grądów, Pilczy Żelichowskiej, Otfinowa i Żelazówki) oraz 5 szkół podstawowych, 3 przedszkola, jedna świetlica i straż pożarna. W trakcie „Malowanej Chaty” ozdobiono siedem nowych obiektów na zamówienie ich właścicieli.

Komisja konkursowa przyznała nagrody w 3 kategoriach: malatury nowe wykonane specjalnie na tegoroczną edycję „Malowanej Chaty”, malatury zachowane z poprzednich lat, odnowione i prezentujące wysokie walory artystyczne oraz popieranie sztuki ludowej.

Pula nagród ufundowanych z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Województwa Małopolskiego wyniosła 26,5 tys zł.

W kategorii malowanych domów, specjalnie przygotowanych na tegoroczny konkurs I nagrody w wysokości po 400 zł otrzymali: Wanda Racia, Bogusława Miś, Barbara Rachmaciej, Anna Owca, Maria Chlastawa, Bernadetta Słota,, Leokadia Golonka Helena Helek, Joanna Krok, Zofia Janeczek z Zalipia, Janina Kruk, Magdalena Miś-Bochenek, Lidia Misterka, Lucyna Łata, Agnieszka Dąbroś, Zofia Dymon, Irena Dymo,n Maria Pikul, Klaudia Janeczek, Dorota Szczygieł, Marzena Lizak, Zofia Kurtyka i Maria Cygan. II nagrody w wysokości po 300 zł otrzymali: Maksymilian Ruta, Marta Rachmaciej, Martyna Krok, Beata Gryz, Danuta Dymon, Dorota Seruś, Bernadetta Kupiec, Maria Słonka, Alina Kiepus, Maria Ruta, Iwona Golonka, Maria Starsiak, Klaudia Bonsauge, Renata Kowal i Stanisława Kądzielawa. III nagrody w wysokości po 200 zł otrzymali: Paulina Leśniak, Teresa Wierciak, Maria Krok, Maria Sierak, Katarzyna Kądzielawa, Izabela Lelek, Arleta Jakubowska i Łukasz Ruta.

W kategorii malarstwa utrzymanego z poprzednich lat I miejsca i nagrody w wysokości po 280 zł otrzymali: Barbara Wójcik, Danuta Szczebak, Bartłomiej Ruta, Ewelina Sokołowska, Zofia Janeczek z Niwek,, Wanda Micek z d. Boduch Wiesława Kruk, Małgorzata Łata, Janina Rusiecka,, Józef Curyło Elżbieta Flak, Genowefa Kochanek, Zofia Owca z Zalipia, Aneta Szczebak, Justyna Gawełek, Łukasz Smoła, Anna Kaczówka, Maria Mikuła, Janina Lizak, Anna Krok, Szymon Lelek, Maria Światłowska, Sylwia Curyło-Skowron, Elżbieta Sierak, Beata Sierak-Lelek i Aleksandra Wojcieszko. II miejsca i nagrody w wysokości po 180 zł otrzymali: Janina Plata, Adela Królikowska, Marcin Smoła, Józef Lizak i Piotr Wojcieszko.

Za popieranie twórczości ludowej w formie zlecenia malarkom ozdobienia własnej zagrody przez malarki, nagrody w wysokości po 100 zł otrzymali: Helena i Józef Pisarczykowie, Maria Brenner, Zygmunt Szczygieł, Andrzej Dymon, Janusz Boduch, Mieczysław Misiewicz, Elżbieta i Wiesław Trójniakowie, których obiekty dołączyły do malowanych zalipiańskich obejść i domów w tym roku. Wyróżnienie zbiorowe otrzymały: Szkoła Podstawowa w Zalipiu, Przedszkole w Zalipiu, Szkoła Podstawowa w Oleśnie, Przedszkole w Oleśnie, Gimnazjum w Oleśnie, Szkoła Podstawowa w Pilczy Żelichowskiej, Szkoła Podstawowa w Dąbrówkach Breńskich, Świetlica w Niwkach, Przedszkole w Grądach, Straż Pożarna w Zalipiu i Dom Malarek w Zalipiu.
Nagrodzono też uczestników konkursu w kategorii Dzieci i Młodzieży. I nagrody otrzymali: Gabriela Miś, Martyna Gryz, Paweł Trójniak, Ewelina Tarka, Wiktoria Cieśla, Marcelina Dąbroś, Konrad i Kasper Sierakowie i Patrycja Lizak z Pilczy Żelichowskiej. II nagrody otrzymali: Ewelina i Beata Chmielowskie, Patryk Kaczówka, Zofia Leśniak, Lilia Leśniak, Maja Skowron i Katarzyna Wojcieszko. Najmłodszym uczestnikom konkursu nagrody rzeczowe wręczył też starosta dąbrowski Tadeusz Kwiatkowski.

Nagrodę specjalną za kultywowanie zalipiańskich tradycji i działalność kulturalną od etnografów Teresy Komornickiej i Adama Bartosza otrzymał również Dom Malarek w Zalipiu. Odebrała go dyrektor Wanda Chlastawa. Etnografów zachwyciła specjalnie ozdobiona na konkurs sala placówki, w której każdy „zalipiański" bukiet w odnowionym wnętrzu został namalowany przez inną malarkę.

Finał konkursu zakończył koncert wokalistek Kingi Kopyto i Wiktorii Woziwody.

Organizatorami tegorocznej edycji „Malowanej Chaty” byli Muzeum Etnograficzne oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Dom Malarek w Zalipiu i Wójt Gminy Olesno.
Nagrodzone osoby i instytucje zaangażowane są w podtrzymywanie i rozwój unikatowego zjawiska jakim jest zdobienie domów. Dzięki kontynuowana jest piękna zalipiańska tradycja i rdzenna sztuka ludowa Powiśla Dąbrowskiego. Co roku znajdują się też nowe talenty, które można docenić na „Malowanej Chacie”.

Można tylko mieć nadzieję, że doroczny konkurs zyska większe wsparcie władz i lokalnych sponsorów, dzięki którym nagrody będą wyższe, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży oraz instytucji wspierających kultywowanie regionalnej sztuki ludowej.

Marzena Gitler, foto: Muzeum Okręgowe w Tarnowie