sobota, 21 maja 2022 11:26

Nie są już "antyukraińskie". Lwy na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięte po sześciu latach

Autor Marzena Gitler
Nie są już "antyukraińskie". Lwy na Cmentarzu Orląt Lwowskich odsłonięte po sześciu latach

O odsłonięciu kamiennych lwów na Cmentarzu Orląt Lwowskich poinformował wczoraj mer Lwowa Andrij Sadowy w mediach społecznościowych. Lwy, które poprzednio były uznawane za "antyukraińskie" były zasłonięte przez sześć lat.

"Ta wojna pokazała, kto jest przyjacielem, a kto wrogiem"

„W historii między Ukraińcami a Polakami było wiele kart. Groby naszych przodków po obu stronach granicy były świadkami konfliktów i wzajemnych krzywd. I choć są to stare przypadki, często stawały na przeszkodzie wzajemnemu porozumieniu. A nasz wspólny wróg również skutecznie wykorzystał te karty historii. Ta wojna pokazała, kto jest przyjacielem, a kto wrogiem” – napisał Sadowy na Twitterze.

Do wpisu dołączył zdjęcie odsłoniętych pomników. „Niech te lwy na polskim cmentarzu wojskowym we Lwowie, które niegdyś były przedmiotem kontrowersji i zostały zamknięte, będą krokiem w kierunku ostatecznego wzajemnego przebaczenia przeszłych krzywd. Niech żyje Polska! Chwała Ukrainie!” – dodał.

Rzeźby lwów przed usunięciem przez władze sowieckie - fot. domena publiczna

Ukryte od sześciu lat

Przypomnijmy, posągi na cmentarzu w kwaterze Orląt Lwowskich, czyli bohaterskich harcerzy - obrońców Lwowa, stanęły jeszcze przed II Wojną Światową. Jeden ma na tarczy napis: „Zawsze wierny”, drugi zaś: „Tobie Polsko”. Władze sowieckie usunęły pomniki w 1971 r..

Rzeźby powróciły na cmentarz 16 grudnia 2015 roku, po 44 latach, dzięki zabiegom Fundacji Dziedzictwa Kulturowego i Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie. Na wiosnę 2016 roku miała rozpocząć się ich konserwacja. Jednak wcześniej lwowska rada obwodowa wystąpiła z wnioskiem o sprawdzenie legalności przeniesienia posągów oraz tego, czy akt ten nie ma charakteru antyukraińskiego. Od tego czasu posągi były zasłonięte paździerzowymi płytami.

W październiku 2018 r. Rada Obwodowa we Lwowie zażądała usunięcia rzeźb, gdyż uznała je za "symbol polskiej okupacji Lwowa". "Dążenie do ustawienia potajemnie pomników polskiej okupacji Lwowa trwa na tle niszczenia ukraińskich pomników na terytorium Polski, co odbywa się za milczącą zgodą polskich władz lokalnych" - ogłosiła wówczas Rada.

Cmentarz Orląt Lwowskich - fot. Wikipedia

W sprawie lwów wielokrotnie interweniowali polscy dyplomaci, ale bezskutecznie. Sprawa „uwięzienia lwów” bulwersowała odwiedzających cmentarz Polaków. W lipcu 2018 r. sąd we Lwowie nałożył karę grzywny na obywatela Polski, który zniszczył płyty zasłaniające dwa kamienne posągi lwów, tłumacząc, że chciał je wyzwolić. W listopadzie tego samego roku na cmentarzu aresztowano trzech polskich studentów, którzy podczas prac nad etiudą filmową odpalili świece dymne w kolorach białym i czerwonym i wywiesili biało-czerwoną flagę. Ukraiński sąd ukarał ich za to grzywnami o równowartości 1200 zł. Po rozprawie zwrócono im paszporty i zezwolono na powrót do Polski. W grudniu tego samego roku doszło do kolejnej próby „uwolnienia Lwów”. W marcu 2019 r. wichura zniszczyła drewniane skrzynie, ale na polecenie władz miasta lwy zostały owinięte folią. Dopiero wojna i postawa Polski wobec uchodźców doprowadziła do zakończenia konfliktu.

Bohaterscy harcerze

Mianem Orląt Lwowskich określa się młodych mieszkańców Lwowa, którzy – wobec braku we Lwowie regularnych oddziałów wojskowych Wojska Polskiego – w listopadzie 1918 ochotniczo walczyli o miasto z oddziałami wojsk ukraińskich. Młodzi ochotnicy walczyli też na przedpolu miasta z Armią Czerwoną w czasie wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 roku. W skład oddziałów ochotniczych wchodzili studenci, robotnicy, urzędnicy, uczniowie, chłopcy i dziewczęta.

Obrońcy Lwowa w 1918 roku - fot. Tt Wojskowe Biuro Historyczne

W walkach we Lwowie do 22 listopada 1918 włącznie uczestniczyło z bronią w ręku lub w służbach pomocniczych 6022 osób, w tym 1374 uczniów szkół powszechnych i średnich oraz studentów. 2640 nie przekroczyło 25. roku życia, najmłodszy Jaś Kukawski miał 9 lat. Zginęło lub zmarło od ran 439 żołnierzy i członków wojskowej służby sanitarnej, w tym 12 kobiet. 120 poległych było uczniami, a 76 studentami uczelni. Jeden z nich, 13-letni Antoni Petrykiewicz, został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari.

Obrońcy Lwowa w 1918 roku - fot. Tt Wojskowe Biuro Historyczne

Do powstania legendy Orląt Lwowskich przyczyniła się także postawa harcerek i harcerzy, zarówno lwowskich, jak i z całego kraju, którzy masowo wzięli udział w obronie Lwowa i Galicji Wschodniej. Wedle niepełnych danych zginęło wówczas ponad 70 przedstawicieli różnych drużyn harcerskich, pochodzących z tak odległych od Lwowa miast, jak np. Wieluń (Janek Łączkowski, lat 16).

Obrońcy Lwowa w 1918 roku - fot. Tt Wojskowe Biuro Historyczne

Większość poległych w obu kampaniach obrońców Lwowa została uroczyście pochowana na specjalnie wydzielonej części cmentarza Łyczakowskiego, na Cmentarzu Obrońców Lwowa, nazywanym obecnie potocznie Cmentarzem Orląt.

Tak powstawała kwatera Obrońców Lwowa na Cmentarzu łyczakowskim - fot. Tt Wojskowe Biuro Historyczne

fot. Tt. Andrij Sadowy

Historia

Historia - najnowsze informacje

Rozrywka