ZUS podniesie zasiłek pogrzebowy i uwzględni waloryzację. Kto może go otrzymać?

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy będzie wynosił 7000 zł zamiast dotychczasowych 4000 zł. Od 1 marca 2026 r. świadczenie zostanie dodatkowo objęte waloryzacją, jeśli inflacja w poprzednim roku przekroczy 5 proc. To rozwiązanie ma odciążyć rodziny w obliczu rosnących kosztów pochówku – poinformował Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W 2024 r. ZUS wypłacił blisko 360 tys. zasiłków pogrzebowych o łącznej wartości około 1,44 mld zł. Najwięcej świadczeń trafiło do mieszkańców województw śląskiego i mazowieckiego, najmniej do podlaskiego. Zmiana wysokości zasiłku ma obowiązywać od początku 2026 r., a mechanizm waloryzacji – od marca.

Komu i na jakich zasadach przysługuje zasiłek

Świadczenie przysługiwało i nadal będzie przysługiwać osobie lub podmiotowi, który pokrył koszty pogrzebu osoby ubezpieczonej w ZUS (pracownika, emeryta, rencisty) lub członka jej rodziny. W przypadku najbliższych zmarłego wypłacana będzie pełna kwota zasiłku – do końca 2025 r. 4000 zł, a od 2026 r. 7000 zł – niezależnie od faktycznych wydatków. Jeśli koszty poniosła osoba spoza rodziny lub instytucja, zasiłek zostanie wypłacony do wysokości udokumentowanych nakładów, ale nie więcej niż obowiązujący limit.

Gdy wydatki poniosło kilka osób, ZUS dzieli świadczenie proporcjonalnie do udziału w kosztach. Dla zobrazowania: przy limicie 4000 zł i łącznych wydatkach 10 000 zł osoba pokrywająca 30 proc. kosztów otrzymała 1200 zł, a ta z 70-procentowym udziałem – 2800 zł. Od 2026 r. mechanizm pozostaje bez zmian, wzrośnie jedynie maksymalna kwota do rozliczenia.

ZUS rozlicza koszty bezpośrednio związane z pochówkiem – od chwili śmierci do zakończenia ceremonii – takie jak usługi pogrzebowe, przewóz, trumna lub urna czy opłaty cmentarne. Nie są uwzględniane wydatki niezwiązane bezpośrednio z pochówkiem, m.in. nagrobek, konsolacja, kwiaty czy opłaty pobierane przez zakład pogrzebowy za pośredniczenie w złożeniu wniosku do ZUS.

Jak złożyć wniosek i jakie dokumenty są potrzebne?

Aby uzyskać zasiłek, należy złożyć wniosek Z-12 w oddziale ZUS, przesłać go pocztą lub przekazać przez PUE/eZUS; można to zrobić także za pośrednictwem upoważnionego zakładu pogrzebowego. Rachunki trzeba przedstawić w oryginale lub jako kopie potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem. Do wniosku dołącza się skrócony odpis aktu zgonu (na prośbę wnioskodawcy ZUS może pozyskać go samodzielnie z USC), dokument potwierdzający pokrewieństwo lub powinowactwo, a w razie potrzeby także zaświadczenie płatnika składek potwierdzające podleganie ubezpieczeniom emerytalno-rentowym.

Termin na złożenie dokumentów wynosi 12 miesięcy od dnia śmierci. Jeśli pogrzeb odbył się później z powodu trudności w odnalezieniu lub identyfikacji zmarłego, liczy się 12 miesięcy od dnia pochówku – w takim wypadku należy dołączyć dokument urzędowy potwierdzający przyczynę opóźnienia.

Źródło: ZUS/PAP