Nie ma wspólnego biletu, nieukończone linie, brakuje parkingów. NIK podsumowała realizację Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej Kraków - Wieliczka

Najwyższa Izba Kontroli oceniła realizację projektu Szybka Kolej Aglomeracyjna w aglomeracji krakowskiej - linia SKA1: Kraków Lotnisko - Wieliczka Rynek - Kopalnia. Od pięciu lat pociągi jeżdżą po nieukończonych liniach, brakuje parkingów, połączeń z komunikacją miejską, wspólnego biletu. Dlaczego?

NIK zauważa, że od pięciu lat pociągi SKA1 w aglomeracji krakowskiej jeżdżą po wciąż nieukończonych liniach kolejowych - z tego powodu kursują nieregularnie albo tylko na niektórych odcinkach. Nadal brak pełnej integracji z pozostałą komunikacją publiczną: nie wszędzie np. zbudowano bezpłatne parkingi. W efekcie liczba pasażerów nie rośnie, a liczba samochodów na drogach aglomeracji krakowskiej nie maleje.

Pierwsze pociągi pojechały linią SKA1 już w 2014 roku - przypomniano w podsumowaniu kontroli - jednak prace przy jej budowie nadal trwają. Obejmują przede wszystkim układanie i modernizację torów, budowę nowych i przebudowę istniejących przystanków kolejowych, likwidację przejazdów i przejść w poziomie szyn, a także rozwój systemu informacji pasażerskiej, nagłośnienia i monitoringu wizyjnego. Przedłużające się roboty znacznie obniżają komfort i przewidywalność przejazdów, co z kolei zniechęca potencjalnych pasażerów, którzy wybierają transport drogowy, korzystając w ten sposób z i tak bardzo przeciążonych dróg w aglomeracji krakowskiej.

Dzieje się tak z powodu opóźnionych inwestycji w infrastrukturę kolejową, powodujących czasowe wyłączenia odcinków torów i konieczność uruchamiania zastępczej komunikacji autobusowej (ZKA).

W okresie 2017-2020 (I kwartał) nie powstały nowe obiekty obsługi podróżnych ani elementy infrastruktury przesiadkowej, jak również nowe linie komunikacyjne czy przystanki miejskie przy stacjach SKA1. Wciąż brak (pomimo koncepcji opracowanej w 2016 r.) zintegrowanego węzła przesiadkowego przy stacji Kraków Bronowice oraz (zaplanowanego jeszcze w 2013 r.) parkingu P&R na 100 miejsc postojowych przy stacji Kraków Olszanica. Przystanek ten oraz przystanek Wieliczka Bogucice nie są również zupełnie skomunikowane z transportem miejskim.

Integracja linii SKA1 z innymi środkami transportu przebiega opornie. Tylko przy ośmiu z 14 przystanków zorganizowano dogodne przesiadki z komunikacji drogowej, a w wypadku jednej stacji w Krakowie i jednej w Wieliczce w ogóle nie było możliwości takiej przesiadki.

Zdaniem kontrolerów najwięcej do zrobienia ma Marszałek Województwa, który powinien zainicjować koordynację między samorządami Krakowa i Wieliczki.  

"W kontrolowanym okresie brakowało bieżącej współpracy i koordynacji działań między kluczowymi podmiotami odpowiedzialnymi za organizację i zarządzanie infrastrukturą SKA1 - duża liczba tych podmiotów i skomplikowany układ zakresów kompetencji osłabiają skuteczność w osiągnięciu zamierzonego celu. Marszałek Województwa, będący inicjatorem powstania systemu SKA i organizatorem transportu zbiorowego w Małopolsce, koordynacji takiej nie zainicjował. W szczególności brakowało współpracy Samorządu Województwa z samorządami gminnymi Krakowa i Wieliczki. Podobnie Prezydent Krakowa, choć istotnie zainteresowany poprawą przepustowości dróg miejskich i jakości powietrza, nie współpracował z sąsiednimi jednostkami samorządu terytorialnego oraz Samorządem Województwa Małopolskiego w kwestii rozwoju i integrowania miejskiego systemu transportowego z linią SKA1" - czytamy w podsumowaniu raportu.

Wnioski z kontroli:

W celu umożliwienia jak najszybszego dokończenia procesu tworzenia zintegrowanego systemu SKA Najwyższa Izba Kontroli postawiła wnioski o:

Marszałek Województwa Małopolskiego

• koordynowanie działań i bieżącej współpracy między podmiotami odpowiedzialnymi za organizowanie, zarządzanie i funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego, a także infrastrukturę przesiadkową na trasie linii SKA1;
• rozważenie utworzenia Wojewódzkiego Zarządu Transportu, tj. jednostki, o której mowa m.in. w Planie transportowym Małopolski, skupiającej kompetencje w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego na terenie Małopolski, w tym koordynacji rynku przewozów i współpracy z innymi organizatorami z terenu Województwa;

Prezydent Miasta Krakowa

• utworzenie możliwie przy każdej stacji SKA1 bezpłatnych miejsc postojowych dla pasażerów dojeżdżających samochodami do kolei aglomeracyjnej, a także zaplanowanie i zorganizowanie parkingów „P&R” przy kluczowych stacjach SKA1 stanowiących główne węzły przesiadkowe na trasie tej linii;
• zapewnienie możliwości utworzenia miejsc parkingowych dla rowerów przy każdej stacji SKA1;
• bieżące monitorowanie realizacji planów i polityk miejskich w obszarze rozwoju transportu, by umożliwić ocenę stopnia ich realizacji i ewentualne korygowanie kierunków działań;

Dyrektor Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie

• zlokalizowanie przystanków KMK w bezpośredniej bliskości stacji SKA1, by umożliwić sprawne i dogodne przesiadki między transportem miejskim i kolejowym dla wszystkich pasażerów, w tym osób starszych, z większym bagażem czy z ograniczoną zdolnością poruszania się;
• zaplanowanie i wykonanie miejsc parkingowych dla rowerów przy każdej stacji SKA1;
• umożliwienie włączenia przewozów WST w Wieliczce do zintegrowanej taryfy obowiązującej w przewozach KMK oraz SKA1;

Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka

• kontynuowanie działań zmierzających do włączenia przewozów WST do zintegrowanej taryfy obowiązującej w przewozach SKA1 oraz KMK;
• skoordynowanie rozkładów jazdy linii autobusowych WST, pełniących funkcję dowozową do transportu kolejowego, z rozkładami jazdy pociągów SKA1;
• utworzenie możliwie przy każdej stacji SKA1 bezpłatnych miejsc postojowych dla pasażerów dojeżdżających samochodem do kolei aglomeracyjnej;
• zorganizowanie miejsc parkingowych dla rowerów przy każdej stacji SKA1;
• dostosowanie parkingów zlokalizowanych przy węzłach przesiadkowych Wieliczka Park oraz Wieliczka Rynek-Kopalnia do potrzeb osób z niepełnosprawnościami;

Zarząd PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.

• stosowanie na wszystkich stacjach SKA1 jednolitych i zgodnych z przepisami prawa rozwiązań technicznych, istotnych dla komfortu i bezpieczeństwa podróżnych;
• zapewnienie wyraźnego oznaczania nieczynnych elementów infrastruktury kolejowej, w szczególności peronów, oraz ich fizycznego zabezpieczania przed wejściem osób nieuprawnionych, dla zapobieżenia potencjalnym sytuacjom zagrożenia;
• zainstalowanie systemu monitoringu wizyjnego na wszystkich stacjach SKA1, by zapewnić podróżnym poczucie bezpieczeństwa w miejscach oczekiwania na pociąg;

Zarząd Kolei Małopolskich sp. z o.o.

• zapewnienie odpowiedniego standardu przewozu w ALD, kursujących na terenie Wieliczki, aby były one dostępne dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się oraz wyposażone w niezbędną informację pasażerską;
• umożliwienie włączenia przewozów WST w Wieliczce do zintegrowanej taryfy obowiązującej w przewozach SKA1 oraz KMK;

Dyrektor Zarządu Dróg Wojewódzkich w Krakowie

• zainstalowanie przy wszystkich stacjach SKA1 biletomatów MKA, zlokalizowanych w miejscach bezpiecznych i dostępnych, również dla pasażerów z ograniczoną możliwością poruszania się.

Cały raport dostępny TU.

foto: UMWM